Videos Podcasts TikTok YouTube eMagazine Longform ePaper
ĐƯỜNG DÂY KHẨN: 0913.15.93.15

VĂN HÓA

    Thành phố cổ lộ diện sau gần 4.000 năm

    14/07/2025 - 11:39
    Chia sẻ

    PNO - Cuối tuần qua, Peru chính thức ra mắt công chúng một phát hiện khảo cổ đặc biệt sau 8 năm khai quật và bảo tồn: Thành phố cổ Peñico, nơi từng là trung tâm hội nhập xã hội quan trọng của nền văn minh Caral, một trong những nền văn minh lâu đời nhất châu Mỹ.

    Viên ngọc mới trong khu di sản Caral

    Peñico thuộc tỉnh Huaura, vùng Lima, Peru, được xây dựng ở độ cao khoảng 600m so với mực nước biển. Nơi đây được các nhà khảo cổ học gọi là thành phố của sự hội nhập xã hội, nhờ vào vị trí chiến lược nằm giữa hai thung lũng Supe và Huaura, nơi giao thoa giữa các nhóm cư dân ven biển, miền núi và cả vùng rừng rậm Amazon.

    Di chỉ khảo cổ Peñico là một trung tâm đô thị hòa nhập xã hội giữa bờ biển và miền núi, nơi hàng hóa từ rừng rậm thậm chí còn được đưa đến. Bộ Văn hóa Peru
    Di chỉ khảo cổ Peñico là một trung tâm đô thị lớn. Ảnh: Bộ Văn hóa Peru

    Khác với phần lớn khu vực Caral phát triển mạnh từ năm 3000–1800 TCN, thành phố Peñico bắt đầu hình thành muộn hơn, vào khoảng 1800–1500 TCN. Đây cũng là thời điểm nền văn minh Caral bắt đầu suy tàn.

    Tuy nhiên, nhờ vào vai trò trung tâm trong mạng lưới giao thương, đặc biệt là khai thác khoáng sản hematit, loại quặng dùng chế tạo sắc tố đỏ mang ý nghĩa thiêng liêng trong văn hóa Andes nên Peñico vẫn phát triển rực rỡ như một đô thị độc lập.

    Theo giới chuyên gia, Peñico không chỉ đóng vai trò trung tâm thương mại, mà còn là điểm hội tụ văn hóa quan trọng. Khu khảo cổ này sở hữu 18 công trình đã được khai quật và bảo tồn, trong đó nổi bật là một sảnh nghi lễ lớn với các tiền sảnh liên kết. Ở đây còn có nhiều phù điêu chạm khắc hình pututu, loại nhạc cụ gió làm từ vỏ ốc biển, thường dùng trong nghi lễ của người Andes cổ.

    Khách tham quan đang khám phá
    Khách tham quan đang khám phá khu khảo cổ Peñico. Ảnh: Bộ Văn hóa Peru

    Nối dài giá trị di sản Caral

    Ông Mauro Ordóñez - người phụ trách khu khảo cổ Peñico - cho biết: “Chúng tôi chưa xác định được giới hạn hoàn chỉnh của công trình nghi lễ này, nhưng những phát hiện về hình ảnh pututu cho thấy có sự giao lưu văn hóa rõ nét với các cộng đồng tiền Colombo ở phía bắc Peru”.

    Pututu, hay churu trong tiếng Quechua, là nhạc cụ truyền thống từ vỏ sò, có thể phát ra âm thanh vang dội trong các nghi lễ tôn giáo. Việc tìm thấy loại nhạc cụ này tại Peñico củng cố giả thuyết rằng cư dân Caral có mối liên hệ sâu rộng với các nền văn minh khác, chứ không tồn tại biệt lập như từng suy đoán.

    Peñico, được biết đến là Thành phố hội nhập xã hội của người dân Thung lũng Supe (1800 - 1500 trước Công nguyên), nằm ở tỉnh Huaura thuộc vùng Lima của Peru. Bộ Văn hóa Peru
    Peñico, được biết đến là nơi cư ngụ của người dân Thung lũng Supe (1800 - 1500 trước Công nguyên), nằm ở tỉnh Huaura thuộc vùng Lima của Peru. Ảnh: Bộ Văn hóa Peru

    Khu khảo cổ Caral-Supe, nằm cách thủ đô Lima khoảng 200 km về phía bắc, đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Thành phố Peñico giờ đây trở thành một phần quan trọng trong tổng thể khu di sản này. Nó không chỉ giúp tái hiện rõ nét hơn về đời sống đô thị thời kỳ tiền Inca, mà còn mở ra thêm hiểu biết mới về giao lưu văn hóa xuyên vùng miền trong lịch sử Peru cổ đại.

    Đặc biệt, vào ngày 12/7 vừa qua, lễ hội Peñico Raymi tái hiện nghi lễ truyền thống của người Andes đã được tổ chức để đánh dấu việc ra mắt chính thức thành phố cổ này với công chúng. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong nỗ lực bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa của Peru.

    Anh Vy

    Từ khóa di sảnnền văn minhKhu khảo cổUNESCO công nhận
     
    TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
    Xem nhiều

    news_is_not_ads=
    Nhân vật - Tác phẩm
    Vấn đề
    TIN MỚI