Những điều đọng lại từ diễn đàn “Kiểm soát tiền vợ, tiền chồng - lợi hay hại”

Diễn đàn “Kiểm soát tiền vợ, tiền chồng - lợi hay hại” khép lại khi rất nhiều câu chuyện vẫn còn mở ra trong đời sống của mỗi chúng ta. Có người mang theo nỗi uất ức kéo dài hàng chục năm, có người đang sống giữa hiện tại chật vật, có người nhìn lại hôn nhân như một bài học đã trả giá quá đắt.

Tất cả gặp nhau ở một điểm chung là tiền bạc chưa bao giờ chỉ nằm trong ví. Nó đi thẳng vào cảm xúc, chạm tới lòng tự trọng, làm lộ ra cán cân quyền lực và mức độ tôn trọng trong một mối quan hệ vợ chồng.

Dưới nhiều mái nhà, dù là vợ chồng son hay đã bên nhau nhiều năm, tiền bạc vẫn là điều chi phối mối quan hệ - Ảnh: Canva Pro

Đa phần các câu chuyện đều bắt đầu rất hợp lý. Người vợ giữ tiền vì gia đình đông con, vì muốn chồng yên tâm làm ăn. Người chồng giữ tiền vì cho rằng mình giỏi tính toán hơn, vì sợ vợ tiêu pha thiếu kiểm soát. Có người giao tiền vì tin, có người giữ tiền vì lo lắng. Lúc bắt đầu, mọi lựa chọn đều mang dáng dấp của thiện ý. Chỉ đến khi thời gian trôi qua, những thiện ý ấy không còn hoặc dần phai lạt, tiền bạc âm thầm biến thành công cụ đo lường quyền lực và vị thế trong nhà.

Ở nhiều câu chuyện, tiền dần mang một chức năng khác. Nó không còn chỉ là phương tiện để lo bữa ăn, tiền học, tiền nhà. Tiền trở thành bằng chứng của sự nghi ngờ. Thường thì ai giữ tiền thì người đó có quyền. Tùy hoàn cảnh, bên giữ tiền và bên đưa tiền dần quen với việc phải giải thích cho bên còn lại. Và từ chỗ giải thích cho những khoản chi lớn, con người bắt đầu giải thích cả những nhu cầu rất nhỏ. Một bữa cà phê. Một cuốn sách. Một lần mua sắm cho chính mình. Khi phải quen với việc xin phép cho những điều bình thường, con người tự thu nhỏ mình lại mà đôi khi không nhận ra.

Nhiều người viết về cảm giác nhục nhã. Đó là cảm giác rất thật. Nhục vì không được tin. Nhục vì bị coi là kém cỏi trong chính ngôi nhà mình góp sức dựng xây. Nhục vì bị đặt vào vị trí phụ thuộc dù đã làm việc cật lực hoặc đã hy sinh cả tuổi trẻ cho việc chăm sóc gia đình. Những tổn thương kiểu này hiếm khi ồn ào. Chúng tích tụ lặng lẽ, ăn sâu, và đến một lúc nào đó thì trở thành oán giận không còn cách gọi tên.

Ở chiều ngược lại, diễn đàn cũng cho thấy một sự thật: Khi tiền bạc được dùng để thỏa mãn những đòi hỏi vật chất vô hạn, khi một người bị đặt vào vai trò phải liên tục kiếm tiền để giữ hòa khí, thì đó cũng là một dạng lệ thuộc tinh thần. Sự lệ thuộc ấy khoác lên vẻ ngoài hào nhoáng, được ngụy trang bằng tình yêu hay trách nhiệm, nhưng bên trong là kiệt sức và sợ hãi. Người trong cuộc nhiều khi im lặng vì sợ bị cười chê, sợ bị cho rằng tự chuốc lấy hậu quả, sợ mất hình ảnh của một người mạnh mẽ.

Nhìn rộng ra, tiền trong hôn nhân giống như một dòng nước. Nếu được dẫn đi đúng hướng, nó nuôi dưỡng cuộc sống chung. Nếu bị chặn lại hoặc bị ép chảy theo một chiều duy nhất, có lúc nó sẽ bung trào, thường là giận dữ, nghi kỵ và lạnh nhạt, thậm chí đổ vỡ. Nếu may mắn không đổ vỡ chỉ vì thiếu tiền, tổ ấm cũng sẽ rạn nứt vì tiền bị dùng sai cách.

Những quy định pháp luật được nhắc đến trong diễn đàn mang ý nghĩa như một lời cảnh tỉnh. Quy định không thể thay thế sự tử tế hay tính tự giác giữa vợ chồng. Quy định chỉ đặt ra một giới hạn tối thiểu để nhắc rằng đời sống gia đình cũng cần được bảo vệ khỏi những hành vi làm tổn thương nhân phẩm. Tuy vậy, luật pháp không thể chữa lành những mối quan hệ đã đầy rạn nứt. Thứ có thể ngăn tổn thương lan rộng vẫn là đối thoại, khả năng thấu hiểu và nhìn lại vấn đề của cả đôi bên.

Có một chi tiết lặp lại trong nhiều bài viết, đó là mong muốn được biết tiền từ đâu đến, tiền đang đi về đâu, được biết mình đang đứng ở đâu trong những quyết định chung. Khi con người được biết, họ bớt nghi ngờ. Khi họ được tham gia, họ bớt chống đối. Và khi họ được tôn trọng, họ sẵn sàng cùng gánh vác.

Khép lại diễn đàn này, điều còn đọng lại không phải là một công thức quản lý tiền hoàn hảo. Điều quan trọng hơn là các cặp đôi nên tiếp cận theo hướng tiền có thể được giữ trong tay một người, nhưng quyền được sống tử tế cần được giữ trong tay cả hai. Một mái nhà đủ ấm không phải nơi đồng tiền bị quản chặt, mà là nơi mỗi người biết rằng mình không bị coi nhẹ chỉ vì khả năng tài chính của mình.

Có lẽ điều đáng sợ hơn cả không phải là mất tiền. Điều đáng sợ hơn là sống bên nhau cả đời mà không còn dám nói thật về cảm xúc của mình mỗi khi chạm tới ví tiền. Và cũng có lẽ, sự giàu có bền vững nhất của một gia đình nằm ở chỗ không ai phải đánh đổi lòng tự trọng để đổi lấy sự yên ổn tạm bợ.

Diễn đàn xin khép lại tại đây cùng với mong mỏi: Tiền sẽ thôi là sợi dây trói buộc trong nhiều mái nhà. Tiền chỉ nên là một phương tiện giúp cuộc sống thoải mái, tốt đẹp hơn, giúp con người xích gần nhau hơn chứ không phải lặng lẽ xa nhau trong cùng một không gian sống.

Báo Phụ Nữ TPHCM