Những chiếc hộp trẻ em đem lại cơ hội thứ hai cho người mẹ và trẻ sơ sinh

Những người chăm sóc của Babybox Korea làm việc 24 giờ/ngày bên cạnh các em bé - Ảnh: Shin Ji-hye/The Korea Herald

Nơi trú ẩn an toàn cho trẻ sơ sinh bị bỏ rơi

“Tôi vừa sinh một đứa con” - giọng nói khẩn thiết của một người phụ nữ vang lên qua điện thoại khi bà Hwang Min-sook sắp tan làm vào một ngày mùa đông.

Bà Hwang – giám đốc tổ chức Babybox Korea - giục người phụ nữ gọi đường dây nóng cấp cứu y tế 119, nhưng nhận được câu trả lời: “Tôi không thể làm thế được”. Bà Hwang bảo người phụ nữ đi xe đến gặp mình tại cơ sở Babybox Korea ở quận Gwanak-gu, Seoul.

Vài giờ sau, người phụ nữ đến với đứa con mới sinh trên tay. Các nhân viên đề nghị cô ở lại qua đêm và đến bệnh viện vào sáng hôm sau, nhưng người mẹ nhất quyết muốn rời đi và không mang theo đứa con. Cô nói rằng mình phải lau sạch máu và các dấu hiệu khác của việc sinh nở trước khi rời khỏi căn phòng đã thuê ngay ngày hôm sau.

Một tháng sau, người phụ nữ lại gọi điện. Cô giải thích rằng căn phòng nơi mình ở thuộc diện giải tỏa, bụi bặm và không có điện. Cô ấy đã mượn tạm không gian đó để sinh con. Lúc này, bà Hwang mới hiểu được nguy cơ xảy ra nhiễm trùng huyết ở đứa trẻ sơ sinh.

Sau cuộc gọi đó, người mẹ không bao giờ liên lạc lại nữa. Khi sức khỏe hồi phục, đứa bé được chuyển đến một trung tâm phúc lợi trẻ em.

Không phải ai cũng có thể tưởng tượng được người mẹ đã trải qua những gì trước khi đi đến quyết định trên. Dù vậy, bà Hwang giải thích: "Có nhiều người mẹ phải sinh con một mình và chọn bỏ rơi đứa trẻ. Hộp trẻ em là giải pháp cuối cùng của họ".

“Hộp trẻ em” là cách giúp các bà mẹ để con mình lại ở một môi trường được bảo vệ an toàn. Hiện tại có 2 địa điểm như vậy ở Hàn Quốc. Địa điểm ở phía trước Nhà thờ Jusarang - nơi điều hành tổ chức Babybox Korea, là cơ sở đầu tiên thuộc loại này.

Giám đốc điều hành của Babybox Korea, Hwang Min-sook, trong một cuộc phỏng vấn - ảnh: Shin Ji-hye/The Korea Herald

“Hộp trẻ em” được mục sư của nhà thờ - Lee Jong-rak - khởi xướng. Một đêm mùa đông năm 2007, ông Lee nhận được cuộc gọi điện thoại vào khoảng 3g sáng. Một người đàn ông nói rằng anh ta đã để lại một đứa trẻ trước nhà thờ.

Ông Lee vội vã chạy ra ngoài và phát hiện một đứa trẻ mắc hội chứng Down nằm trong chiếc hộp đựng cá bốc mùi giữa thời tiết giá lạnh. Ngay lập tức, vị linh mục đã bế đứa bé vào trong và bắt đầu chăm sóc.

Tin đồn lan truyền và chẳng mấy chốc, nhiều đứa trẻ mắc nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau bắt đầu xuất hiện trước nhà thờ chỉ sau một đêm. Lo sợ rằng những đứa trẻ có thể chết vì lạnh, mục sư Lee đã làm một chiếc hộp để cha mẹ có thể an toàn đặt con mình vào bên trong. Đây trở thành chiếc hộp đựng trẻ sơ sinh đầu tiên ở đất nước này.

Chiếc hộp sau đó được nâng cấp với cảm biến, kích hoạt báo động khi một đứa trẻ được đặt vào bên trong. Các nhân viên làm việc suốt ngày đêm theo ca, phản ứng ngay lập tức với chuông báo, nhằm đưa đứa trẻ vào chăm sóc kịp thời và hỗ trợ tư vấn cho các bà mẹ nếu có thể.

Khái niệm “hộp trẻ em” không chỉ có ở Hàn Quốc. Các hệ thống tương tự tồn tại trên khắp thế giới dành cho các bà mẹ đang gặp khủng hoảng. Ngày nay, hộp đựng trẻ sơ sinh được vận hành tại ít nhất 20 quốc gia, bao gồm Mỹ, Đức, Cộng hòa Séc, Ba Lan và Nhật Bản.

Hộp em bé được lắp đặt trước Nhà thờ Jusarang, nơi điều hành Babybox Korea - Ảnh: Shin Ji-hye/The Korea Herald

Kể từ khi mục sư Lee lắp đặt chiếc hộp đựng trẻ sơ sinh đầu tiên bên ngoài nhà thờ của mình, tổng cộng đã có 2.181 trẻ sơ sinh được để lại bên trong, tính đến tháng 3/2025.

Khi một em bé xuất hiện bên trong hộp, các nhân viên tại cơ sở sẽ chăm sóc đứa trẻ trong tối đa 6 tháng, cho đến khi chính quyền địa phương quyết định tương lai của các em.

Trong số 2.181 em bé, 1.693 em đã được gửi đến các trung tâm chăm sóc trẻ em, 167 em đã được nhận làm con nuôi và 311 em đã được trả lại cho mẹ. 10 trường hợp còn lại không được ghi nhận đầy đủ trong hồ sơ.

Bà Hwang giải thích rằng khi báo động vang lên, trung tâm thường đưa người mẹ vào trong để tư vấn và cung cấp bất kỳ sự hỗ trợ nào mà cô ấy có thể cần.

Bà chia sẻ: "Mục tiêu chính của việc tư vấn là khuyến khích các bà mẹ tự nuôi con mình" và nói thêm rằng trung tâm cung cấp hỗ trợ trong 3 năm, bao gồm bộ dụng cụ cho trẻ sơ sinh, chi phí y tế, hỗ trợ pháp lý và nhà ở, chi phí sinh hoạt. Tất cả những điều này đều được tài trợ bằng tiền quyên góp.

Bà cũng lưu ý: "Điều buồn nhất là khi các bà mẹ biến mất hoặc không chính thức từ bỏ quyền nuôi con. Nếu các bà mẹ không từ bỏ quyền nuôi con, các em bé không thể được nhận làm con nuôi và phải ở lại các trung tâm chăm sóc trẻ em".

Quần áo quyên góp cho các em bé được sắp xếp gọn gàng tại Babybox Korea - Ảnh: Shin Ji-hye/The Korea Herald

Điều gì thúc đẩy tình trạng bỏ rơi trẻ sơ sinh?

Số lượng trẻ sơ sinh bị bỏ lại tại hộp trẻ em dao động theo những thay đổi trong luật pháp và chính sách địa phương về việc nhận con nuôi, cũng như hỗ trợ cho các bà mẹ đơn thân mang thai ngoài ý muốn.

Con số đã tăng vọt kể từ năm 2012 khi Đạo luật về các trường hợp đặc biệt liên quan đến việc nhận con nuôi có hiệu lực. Luật này khiến cho những trẻ chưa được đăng ký khai sinh không thể trở thành con nuôi hợp pháp. Điều này khiến việc từ bỏ trẻ sơ sinh một cách ẩn danh trở nên khó khăn.

Một thay đổi lớn đã diễn ra vào năm 2024 với việc triển khai hệ thống sinh nở ẩn danh, cho phép phụ nữ sinh con tại bệnh viện mà không tiết lộ danh tính của mình. Cùng năm, Babybox Korea đón nhận tổng cộng 58 trẻ sơ sinh.

Theo bà Hwang, bất chấp những thay đổi về chính sách và hệ thống hỗ trợ, một động lực mạnh mẽ vẫn không thay đổi: sự kỳ thị xã hội xung quanh tình trạng làm mẹ đơn thân.

Bà giải thích rằng những bậc cha mẹ có trình độ học vấn cao hơn có nhiều khả năng phản đối việc con gái mình sinh con ngoài giá thú, vì lo ngại điều đó có thể làm tổn hại đến danh tiếng và vị thế xã hội của gia đình.

Trả lời những lời chỉ trích rằng hộp đựng trẻ sơ sinh khiến các bà mẹ dễ dàng từ bỏ con mình, bà cho biết: "Đối với những bà mẹ đến đây, đó là phương sách cuối cùng. Họ đến từ khắp cả nước, chỉ đơn giản là cố gắng cứu con mình bằng mọi cách".

Chỉ ra sự tuyệt vọng mà nhiều phụ nữ phải đối mặt, bà nói thêm rằng khoảng 13% các bà mẹ tìm kiếm sự giúp đỡ từ trung tâm đã sinh con bên ngoài bệnh viện.

Các bà mẹ được tư vấn trong căn phòng này, nhiều người trong số họ đã khóc rất nhiều - ảnh: Shin Ji-hye/The Korea Herald

Chính phủ có hỗ trợ cho các bà mẹ đơn thân, bao gồm những nơi trú ẩn do nhà nước điều hành - nơi các bà mẹ đơn thân hoặc các bà mẹ đang mang thai có thể ở lại. Các dịch vụ tư vấn và hỗ trợ thực phẩm cũng có sẵn. Nhưng bà Hwang tin rằng điều đó còn lâu mới đủ.

Theo một cuộc khảo sát toàn diện do Bộ Phúc lợi công bố vào năm 2023, 249 trẻ sơ sinh được sinh ra trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến năm 2022 đã chết mà không bao giờ được đăng ký chính thức.

“Khi các bà mẹ nói chuyện với nhóm cố vấn của chúng tôi về việc giao phó con mình, họ khóc cạn nước mắt. Khi việc nhận con nuôi được sắp xếp, họ viết thư cho con mình. Nhiều người viết: “Mẹ muốn nuôi con, nhưng mẹ xin lỗi. Mẹ đã rất vui trong những ngày ở cạnh con””.

Linh La (theo Korea Herald)