Người nhiễm HIV nếu tuân thủ điều trị vẫn có cuộc sống khỏe mạnh

“Tôi là Đinh Hoàng Châu Bảo, tôi đến từ Bến Tre, tôi nhiễm bệnh từ năm 1999”, lời giới thiệu của người phụ nữ mạnh mẽ sau 27 năm chống chọi với HIV/AIDS làm cho những người đến tham dự hội nghị “Thúc đẩy phối hợp liên ngành y tế - báo chí - cộng đồng truyền thông về HIV/AIDS khoa học và không kỳ thị” diễn ra ngày 13/9 không khỏi bồi hồi.

Chị Châu Bảo cho biết, chị lây nhiễm HIV từ chồng - cũng là mối tình đầu của mình. Anh từng sử dụng ma túy. Chồng chị sau đó từ chối điều trị và qua đời. Ngay từ khi biến cố xảy ra với cuộc đời mình, chị đã công khai bệnh, bởi không muốn giấu diếm bất kỳ ai. Ở thời điểm đó, chị bị kỳ thị dữ dội, nhưng chị không trách họ. Bởi gần 30 năm trước, HIV bị xem là căn bệnh thế kỷ đáng sợ vì rất khó để tiếp cận thuốc điều trị.

Chị Châu Bảo chia sẻ trong hội nghị, ảnh BTC

“Mỗi tháng tôi tốn gần 1 cây vàng, thuốc cũng chỉ có dạng hai trong một, tác dụng phụ gây nhiều mệt mỏi. Vậy mà, đến năm 2004 nguồn cung quá khan hiếm, chi phí càng đắt đỏ, tôi phải dừng điều trị cho đến năm 2010 mới có thể tiếp tục trở lại” - chị nói.

Để tự cứu mình, chị luôn nhắc nhở bản thân phải cố gắng, nuôi hy vọng chờ đợi đến ngày có phác đồ cũng như thuốc sẽ nhiều hơn. Theo chị Châu Bảo, sợ hãi nhất trong quá trình chiến đấu với HIV có lẽ là khi chị mang thai con đầu lòng. Biết chị có bệnh, bệnh viện địa phương từ chối mổ vì sợ lây nhiễm, chị phải cố gắng chịu đau, đến TPHCM nhờ hỗ trợ.

“Điều quan trọng là làm sao để cả người cùng cảnh ngộ với tôi và người xung quanh hiểu về HIV. Nhất là lúc con gái tôi âm tính với bệnh, nhưng hàng xóm, nhân viên y tế địa phương hiểu lầm, cho rằng mẹ bệnh thì con cũng bệnh. Nếu không thay đổi quan điểm của họ, khi con tôi lớn lên, cháu sẽ bị tổn thương rất nhiều” - chị tâm sự.

Với quyết tâm này, chị không chỉ vượt qua khó khăn, mà còn trở thành người đồng hành, chia sẻ kinh nghiệm cho những người không may khác.

Hiện nay, chị Châu Bảo vẫn sống khỏe mạnh, là minh chứng cho việc nếu hiểu đúng, đủ về HIV, tuân thủ điều trị, uống thuốc đều, người có HIV vẫn sống khỏe mạnh, vui vẻ và có ích cho xã hội.

Theo ông Tống Văn Nam - đại diện tổ chức cộng đồng Kết nối Trẻ (TPHCM), kết quả từ khảo sát Stigma Index 2020 cho thấy tình trạng kỳ thị ở Việt Nam không những chưa giảm, mà còn có dấu hiệu gia tăng ở một số khía cạnh.

Thực tế, nhờ sự hỗ trợ của các tổ chức cộng đồng, nhiều người nhiễm HIV đã tiếp cận được thuốc kháng virus (ARV) miễn phí, duy trì sức khỏe ổn định. Điều họ mong muốn nhất là hình ảnh người sống chung với HIV được nhìn nhận bình đẳng, như những công dân bình thường.

Mỗi năm, Việt Nam cung cấp hơn 2 triệu lượt dịch vụ tư vấn và xét nghiệm HIV, ảnh BTC

Bác sĩ Nguyễn Tấn Thủ - Ủy viên Ban Chấp hành Hội Phòng chống HIV/AIDS TPHCM - cho biết, hiện nay HIV tại Việt Nam vẫn là dịch tập trung, chủ yếu ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới, phụ nữ chuyển giới, người hành nghề mại dâm, người tiêm chích ma túy và bạn tình của người nhiễm.

Trung bình hằng năm có khoảng 70% ca nhiễm mới thuộc nhóm tuổi từ 16 đến 40. Tính đến tháng 6/2025, cả nước ước tính có 267.455 người nhiễm HIV. Trong đó, 250.496 người đang còn sống và 116.721 trường hợp đã tử vong lũy tích.

Đường lây truyền chính đã chuyển từ tiêm chích ma túy sang quan hệ tình dục không an toàn. Nguyên nhân là giới trẻ thiếu kiểm soát hành vi, tỷ lệ sử dụng bao cao su thấp, lại có xu hướng quan hệ với nhiều bạn tình hoặc sử dụng chất kích thích.

Vài năm gần đây, ngành y tế đẩy mạnh truyền thông HIV cho nhóm dân số trẻ. Nếu trước đây, giáo dục về HIV chỉ bắt đầu ở bậc đại học, thì nay đã đưa xuống cấp ba, thậm chí cấp hai. Thực tế, đã có ca nhiễm HIV được ghi nhận ở độ tuổi 15, 16, cho thấy các em có thể bắt đầu hành vi tình dục không an toàn từ rất sớm.

Bác sĩ Thủ nhấn mạnh: “Hiện chương trình giáo dục trong trường học còn dè dặt, chủ yếu mang tính lý thuyết. Tuy nhiên, ngành y tế đang phối hợp chặt chẽ hơn với nhà trường, mời chuyên gia đến trực tiếp chia sẻ. Giải pháp bền vững là tích hợp giáo dục giới tính, phòng tránh bệnh tật và mang thai ngoài ý muốn ngay từ bậc học đường, với sự tham gia của học sinh, gia đình và y tế".

Phạm An