Ngày tàn của mukbang

Yuka Kinoshita - người vừa tuyên bố giải nghệ mukbang - cho biết: “Tôi đã có thể ăn những bữa ăn bình thường” - Nguồn ảnh: Chosun

Đó là một thuật ngữ bắt nguồn từ Hàn Quốc, có nghĩa là “phát sóng trực tuyến khi ăn”. Đây là một hình thức giao lưu trực tuyến, nơi người thực hiện sẽ ăn một lượng lớn thực phẩm trước máy quay hoặc trong buổi phát trực tiếp với sự theo dõi của đông đảo khán giả. Các video mukbang phổ biến trên nhiều nền tảng như YouTube, Twitch, TikTok và Facebook.

Tuy nhiên, nhiều người làm mukbang đã phải bỏ nghề, thậm chí phải trả giá bằng chính sức khỏe, tính mạng của mình. Tháng Hai vừa qua, YouTuber mukbang nổi tiếng của Nhật Bản là Yuka Kinoshita (có 5,24 triệu người theo dõi) đã đột ngột tuyên bố “giải nghệ” với lý do được chia sẻ là “thật khó để tiếp tục”. Quyết định của Kinoshita có thể đã cứu mạng cô.

Mukbang là một nghề cực đoan, đẩy cơ thể vượt quá giới hạn khi buộc hệ tiêu hóa phải chịu áp lực quá mức do tiêu thụ một lượng lớn thức ăn trong thời gian ngắn. Điều này có thể dẫn đến căng thẳng nghiêm trọng về thể chất và tinh thần, nhiều trường hợp đã phải nhập viện, thậm chí là tử vong.

Năm 2024, YouTuber mukbang người Hàn Quốc Haetnim the Short Mouth (có 1,78 triệu người theo dõi) đã bị thương ở cổ họng. Cô nhớ lại: “Tôi đã chiên quá chín thịt ba chỉ giòn để làm cho nó giòn hơn, đó là một sai lầm. Sau buổi ăn tôi bị mất giọng, đau khi nuốt, nên phải đến bệnh viện”.

Tháng 7/2024 YouTuber người Trung Quốc Pan Xiaoting đã tử vong trong một buổi phát trực tiếp khi cố gắng ăn hơn 10kg thức ăn. Vào thời điểm đó, anh mới 24 tuổi và nặng tới 300kg. Một tháng trước đó, Callejas 503 - YouTuber người Salvador - cũng đã qua đời ở tuổi 37. Cùng thời điểm, Manoy Apatan - 38 tuổi, người Philippines - đã lên cơn đau tim và tử vong sau khi quay một video mukbang một ngày. Vụ việc đáng báo động đến mức Philippines phải cân nhắc lệnh cấm nội dung độc hại này.

Khi ngày càng nhiều YouTuber mukbang “giải nghệ” thì mức độ phổ biến của mukbang cũng giảm sút. Theo Google Trends, các tìm kiếm về mukbang lần đầu tiên xuất hiện vào cuối năm 2014 và đầu năm 2015. Sự quan tâm đạt đỉnh vào năm 2019, khi đại dịch COVID-19 trên toàn thế giới, các nước bị đóng cửa, mọi người ở nhà xem mạng xã hội, trong đó có mukbang. Nhưng 2 năm trở lại đây, lượng tìm kiếm ngày càng giảm dần.

Các chương trình truyền hình mukbang cũng đang bị hủy bỏ hoặc gặp khó khăn. “Tasty Guys” từng dẫn đầu cơn sốt mukbang ở Hàn Quốc vẫn chưa phục hồi được tỉ suất người xem. Khi ra mắt vào tháng 1/2015, chương trình đã tạo nên cơn sốt ở xứ sở kim chi với số lần phát lại lên tới 1.000 lần một tháng ở thời kỳ đỉnh cao. Một chương trình khác là “A Full Saturday Night” ra mắt vào cuối năm 2021 đã đạt được thành công ngắn ngủi nhưng cũng kết thúc vào tháng 7/2024.

Lý do chính khiến mukbang suy giảm là những tranh cãi về cáo buộc rằng những YouTuber mukbang đã lén nhổ hoặc vứt bỏ thức ăn thay vì thực sự ăn nó. Một số người xem đã lên án hành vi này là lừa dối, gây ra dư luận tiêu cực, đặc biệt là về tình trạng lãng phí thực phẩm. Lý do khác là sức hấp dẫn của mukbang đã giảm dần khi nội dung nhàm chán và phản cảm, trong khi những clip giải trí có nội dung dạng ngắn như TikTok và YouTube Shorts ngày càng có tác động cao hơn; nền tảng YouTube cũng đã điều chỉnh để hạn chế những nội dung ăn uống cực đoan. Một yếu tố khác là sự thay đổi sở thích ăn uống của thế hệ trẻ theo hướng chú trọng đến sức khỏe và thói quen ăn uống lành mạnh.

Thanh Thu (theo Chosun, SCMP, DL)