Không để trò chơi điện tử làm mất niềm vui mùa hè

Nghiện game từ tiểu học

Tại bang New South Wales, Úc, vợ chồng Connie Tao Li đang giảm thiểu nguy cơ từ màn hình điện tử cho 2 đứa con sinh đôi 5 tuổi. Trong nhà họ không có sự hiện diện của màn hình, không có ti vi. Máy tính xách tay và điện thoại thông minh chỉ phục vụ mục đích công việc. Tao Li thừa nhận nhiệm vụ này đòi hỏi rất nhiều nỗ lực, vì cô không thể để bọn trẻ ngồi yên trước màn hình trong lúc cô nấu ăn hoặc ngủ trưa. Khi trẻ lớn hơn, chúng sẽ tiếp xúc với màn hình điện tử ở trường, nhưng cô dự định sẽ giữ nguyên thói quen ở nhà.

Trẻ có thể bắt đầu nghiện game và thiết bị điện tử ngay từ tuổi tiểu học, đặc biệt là vào kỳ nghỉ hè - Nguồn ảnh minh họa: Shutterstock

Chắc chắn việc giữ trẻ tránh xa thiết bị số và những trò chơi điện tử (game) là nhiệm vụ khó. Nghiên cứu mới từ Đại học Macquarie (Úc) cho thấy xu hướng đáng lo ngại: thời gian sử dụng màn hình của học sinh tiểu học ở Úc đã tăng lên 6,5 giờ mỗi ngày; 1/10 học sinh có nguy cơ nghiện điện thoại thông minh từ trung bình đến cao; 1/25 học sinh có dấu hiệu mắc chứng rối loạn chơi game trực tuyến (Internet gaming disorder) ở mức độ lâm sàng.

Brad Marshall - nhà nghiên cứu tâm lý tại Đại học Macquarie - nhấn mạnh: “Vấn đề nghiện game và điện thoại thông minh bắt đầu từ bậc tiểu học chứ không còn là hiện tượng của học sinh cấp III. Điều đó tác động tiêu cực đến sự phát triển của các em nhiều gấp 3 lần so với các bạn khác cùng trang lứa”. Một nghiên cứu khác được Đại học Công giáo Úc công bố vào tháng 6/2025 cho thấy, việc sử dụng màn hình nhiều hơn ở trẻ có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng hung hăng, lo lắng, khó tập trung và trầm cảm.

Lập trường nghiêm ngặt về chơi game

Trung Quốc - một trong những quốc gia dẫn đầu ngành công nghiệp game - đang phải đối mặt với vấn đề nan giải liên quan đến việc tiêu thụ trò chơi điện tử ở giới trẻ. Năm 2019, Trung Quốc ban hành luật hạn chế thời gian chơi game của người dưới 18 tuổi xuống còn 90 phút mỗi ngày vào các ngày trong tuần và 180 phút vào cuối tuần. “Giờ giới nghiêm” (từ 22g tối đến 8g sáng hôm sau) cũng cấm chơi. Năm 2021, nước này sửa đổi, hạn chế thời gian chơi game xuống còn 60 phút vào tối các ngày thứ Sáu, thứ Bảy, Chủ nhật và ngày lễ.

Năm 2023, Trung Quốc mở rộng khuôn khổ quản lý ra ngoài phạm vi trò chơi trực tuyến, bao gồm các nền tảng phát trực tiếp, trang web chia sẻ video và mạng xã hội, đồng thời yêu cầu phải hoàn thiện “hệ thống phòng, chống nghiện”. Vào tháng 7/2025, gã khổng lồ công nghệ Tencent Games (Trung Quốc) giới thiệu một sáng kiến mới nhằm tăng cường các biện pháp kiểm soát việc chơi game của học sinh tại nhà trong kỳ nghỉ hè kéo dài 2 tháng. Sáng kiến này bao gồm các công cụ dành cho phụ huynh như theo dõi thời gian chơi game theo thời gian thực, tùy chỉnh giới hạn truy cập và các nguồn tài liệu giáo dục về thói quen chơi game lành mạnh.

Ngoài Trung Quốc, các quốc gia khác cũng đang phát triển phương pháp riêng để bảo vệ người dùng trực tuyến trẻ tuổi. Hàn Quốc trước đây đã ban hành “giờ giới nghiêm” tương tự Trung Quốc nhưng đã bãi bỏ vào năm 2021, và vẫn đang tiếp tục thử nghiệm các khuôn khổ pháp lý mới. Bỉ trực tiếp nhắm mục tiêu vào các cơ chế chơi game cụ thể như hộp quà, phân loại chúng là cờ bạc và cấm sử dụng.

Faye Hwang - Giám đốc phát triển kinh doanh tại LDShop, một cửa hàng nạp game toàn cầu có trụ sở tại Hồng Kông (Trung Quốc) - tiết lộ, có những dấu hiệu cảnh báo chứng nghiện game ở trẻ mà cha mẹ nên lưu ý. Những dấu hiệu bao gồm: trẻ thay đổi tâm trạng khi ngừng chơi game; có thói quen rút lui khỏi các hoạt động xã hội và giảm thời gian dành cho gia đình; trẻ bị gián đoạn giấc ngủ và thường xuyên mệt mỏi; trẻ học tập sa sút và bị ám ảnh bởi thành tích trong game.

Để khắc phục tình trạng trên, cô Faye Hwang khuyên cha mẹ nên chỉ định một số khu vực trong nhà và thời gian trong ngày mà trẻ không được chơi game, chẳng hạn như trong bữa ăn hoặc trong phòng ngủ ban đêm. Đồng thời, phụ huynh cần tích cực khuyến khích hoạt động không liên quan đến màn hình như đăng ký cho con tham gia lớp học hè, lên kế hoạch cho các hoạt động gia đình, hoặc đơn giản là làm cho các lựa chọn không phải kỹ thuật số trở nên hấp dẫn và dễ tiếp cận hơn.

Linh La (theo Tech in Asia, Mirror, The Conversation, Medical Xpress)