PNO - Sau hơn 2 tháng phát sóng với 12 tập, chương trình Học viện Cải lương (HVCL) khép lại với nhiều tranh cãi - điều hi hữu đối với một chương trình về nghệ thuật truyền thống.
 |
| Lần đầu tiên 1 gameshow có đến 5 quán quân và 5 á quân, HVCL thực sự rất biết cách tạo đề tài bàn tán cho người xem |
Trước HVCL, có không ít các cuộc thi, gameshow truyền hình về cải lương, trong đó có những “thương hiệu” lâu năm như giải Bông Lúa vàng, Chuông vàng vọng cổ hoặc những gameshow tạo được tiếng vang như Giọt nắng phù sa, Đường tới danh ca vọng cổ, Tài tử miệt vườn… Tất cả đều chung mục tiêu giữ gìn và lan tỏa loại hình nghệ thuật hồn cốt đất phương Nam đồng thời tìm thêm những tài năng, nhân tố kế thừa cho nghệ thuật cải lương.
Riêng HVCL còn hướng đến xây dựng hình ảnh “nghệ sĩ cải lương thế hệ mới”, không chỉ làm nghề mà còn làm văn hóa và nhất là bắt kịp xu thế thời đại. Trong chương trình, rất nhiều lần, nghệ sĩ nhân dân (NSND) - tiến sĩ Bạch Tuyết nhắc cụm từ “cải lương cho gen Z” và ở tập cuối bà khẳng định HVCL đã giới thiệu được “các đào kép của thời kỳ 4.0 hát cải lương cho gen Z coi”.
 |
| NSND Bạch Tuyết nhiều lần đề cập đến "cải lương cho gen Z" trong suốt chương trình HVCL - Ảnh: Sĩ Tính |
Hoàn toàn có thể thấy rõ tâm ý của NSND Bạch Tuyết và ê kíp chương trình. Tuy nhiên, lý tưởng đó vô tình lại trở thành chiếc “vòng kim cô” cho chính HVCL. Mãi chạy theo “cái mới”, HVCL ngày càng xa lạ. Điển hình là đêm chung kết có đủ cả trình diễn thời trang, thí sinh xướng tên và trả lời ứng xử bằng tiếng Anh.
“Tôi không hiểu tại sao một cuộc thi cải lương dành cho người Việt lại phải nói tiếng Anh trong khi việc phát âm đúng thôi cũng đã làm khó nhiều thí sinh rồi. Nhưng khó chịu nhất là phần tiếng Anh chêm vào các trích đoạn cải lương, không cần thiết và nghe rất thiếu tự nhiên” - chị Tâm Chiến - một khán giả yêu thích cải lương - chia sẻ.
 |
| HVCL có phần lạm dụng tiếng Anh trong các trích đoạn ở đêm chung kết - Ảnh: Sĩ Tính |
Trước đó, ở tập 8 (phút 44), trong trích đoạn Thế giới ảo, lời ca “Sao anh không sử dụng bao cao su, để giờ đây sự việc mới tầy huầy?…” đã làm dậy sóng mạng xã hội. HVCL đã phản hồi là tác giả Dunal Trần chọn “cách thể hiện trực diện, không né tránh” và nhất là việc liên quan đến giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản cần được nói rõ ràng, đầy đủ.
 |
| Lời ca "trực diện, không né tránh" của trích đoạn Thế giới ảo gây phản ứng dữ dội từ cộng đồng yêu thích cải lương - Ảnh: Sĩ Tính |
Động thái này tiếp tục dẫn đến nhiều ý kiến không đồng tình. Thực tế, cải lương không thiếu tình huống sử dụng từ ngữ thô tục nhưng cách đặt để như thế nào để không phản cảm là năng lực của người viết. “Cải lương là ca kịch, đâu phải lúc nào cũng ca, còn có lời thoại mà. Và văn để nói cũng khác văn để ca. Trường hợp này, nếu chỉ thoại thì đã không phản cảm như thế. Còn nếu vẫn muốn dùng lời ca trực diện thì vẫn có cách diễn đạt khác để người ca thuận miệng còn người nghe thuận tai hơn” - một tác giả nhận định.
Một thời gian dài, sân khấu cải lương lâm vào khủng hoảng mà một trong những nguyên do là kịch bản thiếu chất văn học. Nhưng tại HVCL, không riêng gì trích đoạn Thế giới ảo mà phần lớn trích đoạn mới gần như không phân biệt giữa lời nói và lời ca. Có người nhận định, những lời ca để “giáo dục giới tính” như trên hay “tám chuyện” như: “Mấy clip bóc phốt trên mạng có đầy, nào là buôn bán hàng kém chất lượng nè, đang rửa mặt dây áo lót bị lộ, những chuyện như vậy có gì hay ho, vậy mà cũng quay rồi post lên cho được” (tập 7, phút 42) nên ở sân khấu thông tin lưu động hơn là một “học viện”.
Ngoài ra, việc đưa cả nhãn hàng tài trợ vào lời ca, như: “Chút nữa, chị nhờ bà vú lấy cho em mấy chai dầu gội Fresh, bảo đảm em sẽ có mái tóc khỏe đẹp sau lần gội đầu tiên…” (tập 6, phút 60) cũng làm HVCL mất điểm.
 |
| Trong trích đoạn Thói đời, nhân vật người vợ được NSND Bạch Tuyết nhận xét là "Hoạn Thư của thời gen Z" đã có màn tư vấn dầu gội đầu trực diện trên sóng truyền hình - Ảnh: Sĩ Tính |
Cần ghi nhận HVCL có format khá mới mẻ so với các gameshow cải lương trước đây và nhất là nỗ lực làm mới với các tiết mục được đầu tư viết mới về các vấn đề đang được quan tâm trong xã hội, như: bùng nổ mạng xã hội, sự mất kết nối giữa các thành viên gia đình trong thời đại số, đời sống người lao động nghèo, hình ảnh người Việt Nam trong thời hội nhập quốc tế…
Tuy nhiên, cải lương vốn chưa bao giờ bị hạn chế bởi đề tài cho nên cải lương không thể “mới” nếu chỉ nêu một vấn đề thời sự hay đưa “ngôn ngữ gen Z” vào lời ca, càng không thể mới chỉ vì diễn viên “có visual như Idol K-Pop”, biết nói tiếng Anh và ca vọng cổ kiểu opera. Và cải lương, cũng như các loại hình nghệ thuật khác, cần phải làm cho hay trước khi muốn làm mới, mà phần lớn tiết mục trong HVCL lại chưa hay.
Ninh Lộc
| Chia sẻ bài viết: |
Sinh Viên 28-06-2024 16:42:00
Thưa cô Ba Bạch Tuyết, con là sinh viên đã tốt nghiệp 4 năm rất thích Cải lương. Hâm mộ các nghệ sĩ Thanh Nga, Phượng Liên, Hồng Nga , Út Bạch Lan, Bạch Tuyết, Ngọc Giàu, Mỹ Châu, Kiều Mai Lý , Lệ Thủy, Bạch Lê, Thanh Thế , Minh Phụng, Thanh Sang, Minh Vương, Thanh Tuấn, Vũ Linh, Tài Linh, Tuấn Thanh, Thanh Tòng, Trọng Phúc, Tú Sương, Võ Minh Lâm, Trinh Trinh...Con đã xem đủ 12 tập của Học viện Cải lương . Nhưng con thấy nhiều trích đoạn mà chen tiếng Anh vào là mất hay. Ngoài ra nhiêyf chi tiết trong tập 8 lời ca rất phô, thô thiển ! ....Con rất mong Học viện Cải lượg mùa 2 ( nếu có) sẽ cân nhắc lại sự " làm mới " để người xem khỏi bị hụt hẫng. Con chúc sức khỏe cô Ba Bạch Tuyết.
Cao Gia Trang ( Mỹ Tho ) 28-06-2024 16:25:56
Trong cuộc sống , " làm mới " là điều tất yếu. Sự làm mới ít nhiều sẽ mang lại những lợi ích nhất định cho bản thân, công việc, cho xã hôi v...v... Và Học viện Cải lương ra đời với ý tưởng và tâm huyết của NSND Bạch Tuyết thật là đáng quý. Tuy nhiên sự làm mới của chị Tuyết đã vướng vào sự phản ứng rất nhiều của quý vị khán giả là do làm lố quá ( xin phép không liệt kê ra nữa vì nhiều bạn đọc và bài viết đã nêu rồi ). Tôi chỉ góp ý một điều : các thí sinh này còn " non " lắm thì khó lòng có kết quả 5 Quán quân, 5 Á quân ! Lẽ ra chỉ có 1 Quán quân, 2 Á quân và 7 thí sinh còn lại đồng giải khuyến khích. Mến.
Trần Quang Thiên Phúc 28-06-2024 15:38:15
Cách đây khoảng 17 năm, nữ đạo diễn- nghệ sỹ ưu tú Hoa Hạ đã dàn dựng vở cải lương kinh điển Kim Vân Kiều rất hoành tráng. Và khi ấy, từ “ làm mới cải lương” rất còn xa lạ với nhiều người kể cả trong giới chuyên môn. Tuy vậy, vở đã thu hút rất đông khán giả đến xem. Nay Học viện Cải lương đã “ làm mới “ Cải lương với sự ngỡ ngàng, băn khoăn, nghi hoặc và….phản ứng rất mạnh. Chợt nghĩ sự làm mới Kim Vân Kiều năm xưa coi vậy mà còn hợp lý, đáng xem vì nó vẫn giữ được “ cốt hồn “ đẹp dễ của Cải lương còn nhiều trích đoạn của Học viện Cải lương xem ra xa rời những người mộ điệu Cải lương từ xưa đến nay.. tôi thấy sao nói vậy !
Vinh Trần 28-06-2024 15:24:39
Tôi xin khẳng định : Một cuộc thi mà “ bội thu” tới 5 quán quân, 5 á quân là thiếu sự thuyết phục, giá trị bị giảm sút rất nhiều. Xin lỗi nghen: các thí sinh đoạt giải cao còn non còn xanh lắm. Xin đừng tâng bốc, ca ngợi các thí sinh thái quá kẻo làm “ hư “ các cháu và Cải lương không chừng bị phá hỏng đi !
Lê Quang 28-06-2024 09:07:15
Bạch Tuyết có ý tưởng tốt làm mới cải lương trong thời đại 4 0, đó là điều đáng trân trọng. Tuy nhiên,có lẽ vì quá tâm huyết với yêu cầu này nên chị đã có bước đi quá vội, thiếu sự cẩn trọng cần thiết. Kết cấu chương trình chưa mạch lạc, một số tiểu phẩm còn vụng về, thô thiển về từ ngữ . Cố NSND Năm Châu từng nói "cải lương phải thực và đẹp" nhưng cần nhớ cái Thực và Đẹp đó phải được sân khấu hóa để đi thẳng vào trái tim khán giả. Dù sao cũng cảm ơn NSND Bạch Tuyết đã làm mới nghệ thuật Cải lương,mong chị sẽ đầu tư nhiều hơn và nghiên cứu về hiệu ứng của HVCL đối với người trẻ qua các tập đã đưa lên youtube. Chúc chị vui khỏe!
Vương Khiết Q. 4 27-06-2024 07:32:58
Hụt hẫng với kết quả chung cuộc của Học viện cải lương !
Nguyễn Hữu Hiệp 26-06-2024 21:24:56
Thật sự học viện cải lương đã đem lại cho giới trẻ một sân chơi rất hiện đại .Một số diễn viên trẻ như Tuấn Kiệt , Quách Phú Thành, có giọng hát và cách biễu diễn thật hiện đại . Tôi hoàn toàn ủng hộ học viện cải lương nên ngày càng phát triển hơn nữa . Những lời văn hay ngôn từ thể hiện trong học viện cải lương , tôi thấy hoàn toàn bình thường , vì hiện giờ là thế kỉ 21 rồi các bạn ơi. Đừng quá cổ hủ và lạc hậu như vậy nhé các bạn .
Mỹ Lynh 26-06-2024 20:20:10
Ồ , cuộc thi gì mà có nhiều quán quân, nhiều á quân quá vậy ?
HVCL 26-06-2024 17:29:39
Thích cải lương lắm nghe từ nhỏ cố xem HVCL tới tập 8 thì ko xem nữa.
Tô Cựu 26-06-2024 17:16:18
Tôi nghĩ rằng, thời hiện tại Cải lương đang ít khán giả, dẫn đến tình trạng sẽ ít người dù ham muốn dám theo đuổi, HVCL làm chương trình này đã có công đào tạo được lớp trẻ, ca và vũ chuyên nghiệp hơn, góp phần vào việc duy trì và bảo tồn văn hóa nói chung và Cải lương nói riêng, đó là điểm cộng, còn tất nhiên, trong chương trình lần một vẫn còn hạt sạn mà khán giả đã nhận ra, đó cũng là điều khó tránh khỏi, mong chương trình sau sẽ hoàn thiện hơn, cá nhân tôi thấy tâm huyết của chị Bạch Tuyết là đáng trân trọng.
Mạnh Phát 26-06-2024 16:58:56
Cảm ơn bài viết của phóng viên Ninh Lộc đã nói hộ bạn đọc, khán giả những tâm tư, ý kiến về " làm mới " Cải lương và cả " sạn " ...của HVCL .
Nguyên phú 26-06-2024 16:45:10
Theo tôi thấy bất kỳ một chương trình nào, cũng có người khen người chê. Đó là suy nghĩ và ý kiến nhìn nhận của mỗi cá nhân. Chưa hẳn đúng sai. Với lại HVCL mới là chương trình đầu tiên nên chắc chắn phải còn nhiều thiếu sót. Nên chúng ta phải thông cảm. Ngày xưa soạn giả Viễn Châu cũng bị phản ứng khi ông sáng tác tân cổ giao duyên. Tôi nghĩ NSND Bạch Tuyết cô có cái ý tưởng cải cách để cải luôn sống mãi trong mọi thời đại. Cảm ơn ơn cô Ba!!!
Khán giả Saigon 26-06-2024 16:31:24
Gần đây, trên một tờ báo chính thống, nhà nghiên cứu dịch giả Vương Trung Hiếu đã giải thích, phân tích rất kỹ xung quanh về từ " quái kiệt". Cuối bài ông nói chỉ nên gọi Thanh Hằng là " nghệ sỹ tài danh " là hợp lý rồi. Vậy mà Học viện Cải lương vẫn gọi Thanh Hằng là " quái kiệt " ! ?
Ngô Hồng Thy 26-06-2024 16:20:29
Tôi cho rằng cuộc thi này chỉ nên có 1 Quán quân, 2 Á quân. Số còn lại là giải khuyến khích là hợp lý. Làm gì có chuyện 5 Quán quân, 5 Á quân !
Thủy Hoàng Lan 26-06-2024 15:56:54
Cải lương là bộ môn nghệ thuật truyền thống với những đặc trưng riêng hấp dẫn, gần gũi ...Nay Học viện Cải lương " làm mới " với một số chiêu thức lạ lẫm khiến người xem dị ứng.
PGĐ Sở VH-TT TPHCM - NSND Nguyễn Thị Thanh Thúy: “Kết nối, hợp tác quốc tế để nâng cao vị thế ngành điện ảnh”
Điều đọng lại từ Những ngày văn học - nghệ thuật TPHCM
TPHCM là thành phố điện ảnh: Cơ hội bứt phá để phát triển
Mỹ thuật ứng dụng Việt Nam tìm hướng đi bền vững
Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch vào cuộc bàn phương án chấn chỉnh hoạt động âm nhạc lệch chuẩn
Hôm nay, ngày 4/11, tác phẩm mới nhất của nữ nhà văn J.K Rowling sẽ được chính thức phát hành tại Việt Nam: "Quái vật Ickabog".
Tối 3/11, TP Cần Thơ tổ chức trình diễn thả đèn nước và ghe Cà Hâu của đồng bào Khmer Nam bộ thu hút đông người dân đến xem.
Tại lễ hội ẩm thực chay 2025 TPHCM, 200 món chay làm từ sen vừa được xác lập kỷ lục Việt Nam.
Em Trần Như Khánh Ngọc (TP Huế) giới thiệu sách Nàng heo Annie gầy còm của tác giả Chanyang Cho.
Nghệ sĩ nhân dân Nguyễn Thị Thanh Thúy chia sẻ về những thuận lợi, thách thức và định hướng để đưa thành phố trở thành trung tâm điện ảnh tầm khu vực.
Bế mạc và trao giải Liên hoan Chèo toàn quốc 2025.
TPHCM đã chính thức là thành viên mới của Mạng lưới thành phố sáng tạo của UNESCO (UCCN).
“Trong tâm trí chúng tôi - lũ nhóc thế hệ 1960 chào đời tại Sài Gòn - luôn in đậm hình ảnh đô thành nguy nga lớn dậy bên dòng sông ...
Vở cải lương thể nghiệm "Nhật thực" đạt 4 huy chương vàng tại Tuần lễ Sân khấu Trung Quốc - ASEAN 2025.
Phường An Khánh hôm nãy đã mang dáng dấp của một trung tâm phát triển năng động bậc nhất phía Đông TPHCM.
Tiểu thuyết “Chữ và người 400 năm…” của nhà văn Hoàng Minh Tường đưa người đọc trở về giai đoạn chữ Quốc ngữ được ra đời.
Cuốn sách phản ánh chân thực nghề hướng dẫn viên du lịch, không chỉ ánh hào quang và chuyến đi rực rỡ mà còn hé mở những góc khuất ít người biết.
"Đi tìm xứ Tu-Bo" là tác phẩm mới nhất của nhà văn Trần Đức Tiến - nhà văn viết cho thiếu nhi từng được vinh danh Hiệp sĩ Dế Mèn.
"Ta còn bao nhiêu ngày để hạnh phúc?" mở ra những câu chuyện về hành trình khám phá các vùng đất mới và tìm thấy hạnh phúc giản dị giữa đời thường.
Mỗi buổi chiếu có cả ngàn lượt đăng ký, khán giả sau khi xem ở lại giao lưu với đạo diễn, điều này cho thấy sức hút của LHP Ý tại TPHCM.
Sau khi UNESCO công nhận TPHCM là thành phố điện ảnh, Sở Văn Hóa Thể Thao TPHCM đã thông báo về nhiều hoạt động sắp tới để khẳng định danh hiệu này.
UNESCO chào đón 58 thành phố gia nhập Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO (UCCN), trong đó TP.HCM của Việt Nam là thành phố điện ảnh.
Lễ hội Ẩm thực chay 2025 mang đến nhiều trải nghiệm mới mẻ và đa dạng cho khách tham quan, hướng đến lối sống xanh - sạch - bền vững.
