Thật giả càng lẫn lộn, lòng tin càng chắt chiu...

Một người bạn đăng trên Facebook: “Lòng lợn gian dối, lòng người khó lường”. Dòng tâm trạng hài hước này đã gợi cho tôi đôi điều ngẫm nghĩ.

Ảnh: Faceook

Lần nọ, chị đồng nghiệp cũ kết bạn với tôi trên Facebook. Nhìn tên thấy quen, nhưng ảnh đại diện không phải chị, nên để chắc ăn, tôi hỏi tên vài đồng nghiệp chung ở công ty cũ. Chị buồn cười vì sự cẩn thận của tôi nhưng không phật ý.

Mới đây, một bạn học cũ hơn ba chục năm mới gặp lại (cũng trên Facebook). Sau động tác kết bạn, bạn gửi ảnh cho tôi nhận diện, nhưng diện mạo bạn trên ảnh khác nhiều so với ngày xưa. Dạo gần đây công nghệ AI giả mạo cả hình ảnh lẫn giọng nói với nhiều cú lừa siêu đẳng khiến tôi chờn chợn.

Trò chuyện vài cuộc, trao đổi một số thông tin cá nhân thì một thời gian ngắn sau đó không thấy bạn tương tác trên mạng xã hội hay nhắn tin gọi điện nữa. Rồi chiếc điện thoại tôi đang dùng bỗng dở chứng ngưng hoạt động. Chưa hết, Facebook báo tài khoản của tôi mới bị truy cập bởi ai đó và yêu cầu đổi mật khẩu.

Xâu chuỗi những sự việc có liên quan, tôi chột dạ: có khi nào bữa giờ mình trò chuyện với một hacker nào đó? Tự hỏi rồi tôi tự cười chính mình. Thời buổi gì mà lừa đảo nhan nhản khắp nơi khiến người ta nhìn nhau đầy nghi ngại thế này?

“Bạn bè dễ kiếm, bạn tốt khó tìm” - châm ngôn mới đang rất phổ biến trên mạng xã hội (ảnh minh họa: Getty Images)

Người ta nói phụ nữ là chúa đa nghi. Nhưng giữa thời buổi này, người hiểu biết, kinh nghiệm sống đầy mình, đầu hai thứ tóc vẫn bị gạt như thường, nhìn đâu cũng thấy “kẻ thù”, “địch” nhiều hơn “ta”, có đa nghi một chút vẫn tốt hơn. Mất tiền là mất ít thôi, mất niềm tin mới là mất tất cả, tôi nghĩ thế.

Tết nọ, có người chúc tôi “chúc năm mới tràn ngập niềm tin”. Lời chúc có nội dung là lạ ấy khiến tôi nhớ lâu phải chăng vì niềm tin là thứ gì đó không chỉ vô hình mà còn xa xỉ? Chợt nhận ra, phải chăng bấy lâu nay mình sống trong ngờ vực, nghi kỵ quá nhiều? Hay do nhìn đâu cũng thấy giả? Sữa giả, thực phẩm giả, đến thuốc trị bệnh mà họ còn làm giả kia mà?

Đi chợ, ăn uống gì cũng dè chừng không biết thực phẩm mình định mua có dùng hoá chất độc hại? Thấy cặp đôi nào đó rục rịch chia tay là nghĩ: làm gì có tình yêu nào vĩnh cửu? Thấy ai giúp người khác cũng nghi ngờ, nhìn đâu cũng thấy vụ lợi nên không dám tin vào lòng tốt và sự chân thành kiểu “tình cho không biếu không”. Đến cơ quan công quyền cũng nghi ngại liệu người ta có thiên vị, công lý và sự công bằng có đồng thời tồn tại?

Biết tôi thỉnh thoảng cũng gặp chuyện nọ chuyện kia, lại hay nghĩ ngợi, một người bạn thân hay nhắn: “Có buồn phiền gì cứ chia sẻ với tớ, đừng ngại!”. Tự dưng, tôi thấy biết ơn bạn mình. Không chỉ vì sự quan tâm của bạn mà còn vì bạn đã củng cố lại lòng tin giữa người với người đã ít nhiều hao hụt nơi tôi.

Thời mới dùng mạng xã hội, mỗi lần ai đó kết bạn là vui lắm vì cõi mạng chưa có lắm trò lừa đảo như giờ. Giờ chỉ cần ít bạn mà thân thiết, chất lượng và đáng tin cậy là đủ rồi.

Niềm tin giúp xóa bỏ mọi khoảng cách, giúp ta thấy cuộc sống tươi đẹp, ý nghĩa hơn nên khi mất lòng tin, người ta dễ tuyệt vọng, đau khổ. Tệ hơn là sự nghi ngại, ngờ vực sẽ còn đeo bám chúng ta suốt quãng đời về sau. Thế nên, tạo dựng lòng tin không khó, giữ niềm tin vững bền mới khó.

Một số người nổi tiếng bị tẩy chay vì làm mất lòng tin nơi người hâm mộ. Vì chà đạp lên lòng tin mà có những nhãn hàng bị người tiêu dùng quay lưng. Công nghệ AI đang khiến nhiều người e ngại do mức độ giả như thật của các sản phẩm do AI tạo ra.

Sau những thất vọng do niềm tin bị mất đi, điều tệ hại nhất chính là khi muốn giúp ai đó nhưng lại nghi ngờ (liệu lòng tốt của mình có bị lợi dụng?), muốn lại yêu nhưng e dè (sợ bị phản bội lần nữa), muốn mua sản phẩm nhưng sợ chất lượng kém...

Giữa thời buổi giả - thật khó lường, những giá trị tốt đẹp của cuộc sống dễ bị vật chất, phù hoa che phủ, tin được ai đó cũng là diễm phúc. Được sống với niềm tin, được ở bên cạnh người ta tin cậy, cuộc sống đã bớt đôi phần chông chênh.

Cuộc sống sẽ không ngừng thử thách, buộc ta phải tỉnh táo, phải biết hoài nghi đúng lúc. Nhưng cứ đắm chìm trong sự nghi kỵ, ta đã tự che mắt mình bằng chiếc khăn đen tối, trong khi thế giới vốn muôn màu muôn vẻ.

Dẫu thế nào, tôi vẫn nhủ lòng hãy cứ tin người, tin đời, tin vào sự thật, dù sự thật đôi khi bị che lấp bởi phù phiếm, giả tạo. Chỉ niềm tin mới giúp tôi thấy bình an.

Lê Thị Ngọc Vi