Thắm màu sắt son

Bà Nguyễn Thị Yến đang chăm bầy vịt

CÙNG TÁT… BIỂN ĐÔNG

Ông Nguyễn Thanh Phong, nguyên ủy viên thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo tỉnh ủy Trà Vinh cho biết: “Cả huyện Càng Long hôm nay chỉ còn có một căn cứ địa nguyên vẹn thế này”.

Chủ căn nhà ấy là đôi vợ chồng tuổi 80: ông Hồ Văn Quyển và bà Nguyễn Thị Yến. Hôm chúng tôi theo đoàn của Hội LHPN TP.HCM về thăm địa chỉ đỏ này, bà Yến đang dở tay chăm bầy ngỗng đang mùa ấp trứng; ông Quyển thì bận rộn với con bê vừa mới sinh. Nhắc chuyện xưa, ông bà xăng xái dẫn tôi đi quanh vườn, giới thiệu những chiếc hầm bí mật, giao thông hào một thời che giấu cán bộ. Ông tự hào: “Tôi vẫn để nguyên cảnh vật ngày trước cho con cháu nhìn và hiểu thêm cuộc đấu tranh giành độc lập của cha ông ta thời đó gian khổ, khó khăn đến chừng nào”.

Ở tuổi 80, ông Bảy Quyển vẫn thoăn thoắt băng ngang cầu khỉ

Bà Yến kể: “Tôi sinh ra ở đất Rạch Cát. Ba tôi là chiến sĩ cách mạng từ thời chống Pháp. Nhà tôi có tám anh chị em đều đi theo cách mạng. 15 tuổi, chị Hai của tôi thoát ly, tham gia tải đạn. 18 tuổi, thằng em thứ mười đã giúp cha đào hầm bí mật, nuôi giấu chiến sĩ chuẩn bị cho Đồng khởi Bến Tre. Tôi cũng tham gia những việc đó, phận đàn bà, công cán chỉ có vậy thôi”. Hỏi bà Yến vì sao ưng ông, bà nheo mắt cười: “Thấy người có chí và cùng chung lý tưởng thì ưng”.

Ông Bảy Quyển tiếp lời vợ: “Tôi xin ba má cho ra riêng từ năm 20 tuổi. Bảy năm trời làm lụng, gầy dựng và cất nên cái nhà này với đầy đủ hầm bí mật, giao thông hào, đúng điệu một căn cứ cách mạng thật sự an toàn cho chiến sĩ ta. Lúc chưa gặp bà ấy, tôi định bụng sẽ không nói về chuyện mình làm, nhưng gặp rồi, chẳng hiểu sao tôi rất tin vợ. Từng nơi bí mật trong nhà, ngoài vườn, tôi đều chỉ dẫn cho bà ấy tường tận. Cưới nhau năm 1962, năm 1963, khi bà ấy mang thai đứa con đầu lòng thì vợ chồng tôi bắt đầu nuôi giấu chiến sĩ”. 

SON SẮT TÌNH QUÂN DÂN

Càng Long là vùng “xôi đậu” sau Đồng khởi, ngày nào lính cũng đi tuần. Địch biết phe ta "cắm" nhiều người ở Đại Phước, nhưng nhờ dân Đại Phước đồng lòng che giấu, chúng không phát hiện được những căn cứ cách mạng như nhà của ông Quyển, bà Yến. Bà Yến kể: “Nuôi giấu các chú cực khổ mấy cũng không sao. Cơm gạo nhà sẵn có, rau trái trong vườn quanh năm. Chỉ có điều nguy hiểm lắm, cả nhà đều phải là tai mắt, là giao liên hết thì mới an toàn. Mấy đứa con gái lớn của tôi: An, Diệu, Thắm, đứa nào cũng lanh lẹ, nhác thấy bóng lính là chạy riết vô báo tin. Có khi mấy chú xuống hầm, dấu chân còn, tôi phải lấy cuốc ra cuốc gấp, vờ như đánh luống để ngụy trang. Những ngày không có lính, mấy chú mượn nhà mình hội họp, dạy con tôi viết chữ, học bài…”.

Đoàn cán bộ Hội LHPN TP.HCM thăm hỏi gia đình ông bà Bảy

Trong số các chiến sĩ cách mạng một thời ở nhà ông Bảy Quyển có một nhân vật vô cùng quan trọng của Khu ủy Sài Gòn Gia Định: Anh hùng lao động Nguyễn Vĩnh Nghiệp, nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM. Với bí danh Sáu Tường, ông Nguyễn Vĩnh Nghiệp sống liên tục ở nhà ông Bảy Quyển từ năm 1971-1975. Giai đoạn này, ông là Khu ủy viên, Trưởng phân ban Đông Bắc; Bí thư Phân ban Thành ủy nội thành. Ông Bảy Quyển nhớ lại: “Tôi không biết ông Sáu Tường chức vụ gì, chỉ biết ông ấy vào sinh ra tử cũng nhiều, nhiệm vụ của cả nhà tôi là phải đảm bảo an toàn cho ông ấy”. Trong 5 năm ông Sáu Tường hoạt động ở Đại Phước, đã ba bốn lần ông bà Bảy Quyển phải mạo hiểm tính mạng để giải vây. Bà Yến kể: “Có khi giữa khuya, ông Sáu Tường mới rời nhà đi xuống Càng Long, cả nhà lên giường ngủ rồi thì thằng Mười em tôi chạy qua cấp báo giặc càn tới truy Sáu Tường. Vậy là ông nhà tôi bật dậy, đẩy xuồng cùng thằng Mười băng đường tắt, giải vây. Sáng hôm sau, ba anh em về tới nơi, bùn sình lem luốc. Những lần cứu chiến sĩ của ông bà Bảy Quyển không thể nào kể hết nhưng ông bà chỉ nói đơn giản: “Tôi nghĩ ai trong tình cảnh đó cũng làm như vậy”. Có lẽ vì vậy mà sau ngày đất nước hòa bình, ông Nguyễn Vĩnh Nghiệp không chỉ làm công văn gửi về địa phương đề nghị công nhận nhà của ông bà là địa chỉ, căn cứ cách mạng của Khu ủy Sài Gòn Gia Định từ năm 1964 - 1975 mà còn cho xe về tận nơi đón ông bà lên TP.HCM tham quan, nghỉ dưỡng vài lần. Ông Bảy Quyển nói: “Cử chỉ đó khiến chúng tôi cảm động vô cùng. Cũng từ đó, tôi quyết tâm gìn giữ nguyên trạng địa chỉ đỏ này cho con cháu đời sau”. Sau ngày đất nước thống nhất, ông Bảy Quyển được tin cậy giao giữ nhiệm vụ bí thư chi bộ kiêm trưởng ban nhân dân ấp suốt 29 năm.

Chính quyền địa phương luôn cảm ơn ông bà Bảy vì công lao gìn giữ, bảo tồn căn cứ cách mạng

Ngày về thăm căn cứ địa cách mạng, cả đoàn của Hội LHPN TP.HCM đều rưng rưng khi ông Bảy Quyển tâm sự: “Cũng có một vài người trách, sao ít khi thấy mấy ảnh về thăm. Tôi và bà nhà tôi cùng giải thích, hòa bình rồi, mấy anh ấy còn nhiều việc hơn xưa. Mình cứ cầu cho mấy anh mạnh giỏi, gìn giữ đất nước mãi hòa bình, độc lập là mừng lắm!”. Với vai trò bí thư chi bộ ấp, ông nhắc nhở bà con: “Xã mình xưa đường đi lại trắc trở. Bà con hãy tự hào vì mình đã góp công với cách mạng để hôm nay con cái theo lộ lớn tới trường, nhà cửa khang trang, áo quần tươm tất…”.

39 năm đất nước thống nhất, địa chỉ nhà ông bà Bảy Quyển vẫn thắm màu sắt son.

NGHI ANH