Nữ hoàng Elizabeth II - trên hết vẫn là người mẹ, người bà

Cân bằng giữa hai vai trò: Quốc vương và người mẹ

Cuộc đời của nữ hoàng Elizabeth II có lẽ đã trải qua cùng hàng ngàn bức thư. Nhưng ở đâu đó, có một bức thư cho chúng ta cái nhìn rõ ràng nhất về người phụ nữ nắm giữ chiếc vương miện lâu nhất nước Anh. Công chúa Elizabeth đã viết từ tuần trăng mật tại Broadlands - điền trang của bá tước Mountbatten ở Hampshire - trong một bức thư gửi cho mẹ cô là Vương hậu Elizabeth: “Gửi mẹ kính yêu. Con nghĩ rằng mình đã có một người cha, người mẹ tốt nhất trên thế giới và chỉ hy vọng rằng bản thân có thể nuôi dạy các con của mình trong bầu không khí hạnh phúc của tình yêu thương và sự công bằng như cách Margaret và con đã lớn lên”.

Tuy ngắn gọn, bức thư phần nào đã cho thấy hình ảnh nữ hoàng Elizabeth II trong tương lai: Một người con gái, một người vợ, và sau này là người mẹ, người bà đáng kính trọng. Những khía cạnh khác nhau được giữ trong sự cân bằng không hoàn hảo, bởi người phụ nữ quan trọng nhất của nước Anh trong thế kỷ XX.

Nữ hoàng Elizabeth II cùng chồng Philip - công tước xứ Edinburgh (bìa phải) và các con Anne, Charles, Edward, Andrew tại lâu đài Balmoral năm 1972 - Ảnh: Getty Images

Khi nữ hoàng Elizabeth II lên ngôi vào năm 1952, bà đã là người mẹ hai con. Lúc cha bà là vua George VI qua đời, nữ hoàng đón nhận một đế chế dường như đang lung lay trước những vụ bê bối, và cả sự thay đổi của thời đại. Với tư cách là nữ hoàng, bà có trách nhiệm bảo toàn sự tôn nghiêm của ngai vàng. Với tư cách là một người mẹ, bà phải bảo bọc và dạy dỗ bốn đứa con Charles, Anne, Andrew và Edward trong suốt nhiều năm. Bà sinh tất cả các con của mình tại nhà và là người phụ nữ hoàng gia đầu tiên chào đón một đứa trẻ với sự hiện diện của chồng ở cạnh.  

Sự khác biệt giữa hai vai trò - người mẹ và quốc vương - được thể hiện rõ ràng chỉ trong một năm rưỡi đầu tiên của triều đại khi bà bắt đầu chuyến công du vòng quanh thế giới kéo dài sáu tháng, đến thăm 13 quốc gia, bao gồm cả Úc. Hai con của bà, Charles (5 tuổi) và Anne (3 tuổi) phải ở lại Anh. Trong một khoảnh khắc tốn nhiều giấy mực của các nhà phân tích về thời kỳ trị vì của bà, nữ hoàng đã chào các con khi trở về với một cái bắt tay chứ không phải một cái ôm. Tuy có vẻ xa cách nếu nhìn từ góc độ một người mẹ, trước công chúng, nữ hoàng Elizabeth II luôn thể hiện mình là một bậc quân vương. 

Mối quan hệ của bà với hai người con còn lại - Andrew, sinh năm 1960 và Edward, sinh năm 1964 - hoàn toàn khác. Không quá trang trọng. Điều này cho thấy rằng ngay cả khi đóng nhiều vai, theo thời gian, nữ hoàng vẫn quan tâm nhiều hơn đến gia đình vì hiểu những ràng buộc không chỉ của mối liên hệ ruột thịt giữa bà cùng các con.

Công chúa Anne cho biết trong một cuộc phỏng vấn năm 2002: “Chúng tôi hiểu những hạn chế về thời gian và những trách nhiệm đặt lên vai bà với tư cách là quốc vương, những việc bà phải làm và những chuyến đi mà bà phải thực hiện. Tôi không nghĩ rằng bất kỳ ai trong chúng tôi từng cảm thấy mẹ không quan tâm đến chúng tôi theo cách giống như bất kỳ người mẹ nào khác đã làm”. Tại buổi hòa nhạc mừng Năm thánh bạch kim của nữ hoàng ở cung điện Buckingham, Thái tử Charles cũng bày tỏ lòng kính trọng mẹ trước đám đông: “Thưa bệ hạ. Thưa mẹ. Mẹ đã ở bên chúng con trong những khoảng thời gian khó khăn. Và mẹ đã mang chúng con đến với nhau để kỷ niệm những khoảnh khắc của niềm tự hào, niềm vui và  hạnh phúc”.  

Kiên định và bao dung qua những khó khăn

Vua Charles III, con trai cả của nữ hoàng Elizabeth II, đã phải đối mặt với sự chỉ trích mạnh mẽ từ công chúng suốt nhiều thập kỷ. Phần lớn xuất phát từ những rắc rối nảy sinh trong cuộc hôn nhân của ông với công nương Diana và việc ông tái hôn cùng Camilla - nữ công tước xứ Cornwall.

Cái chết của công nương Diana ở Paris vào năm 1997, sau khi bà và thái tử Charles ly hôn vào năm 1996, đánh dấu thách thức lớn nhất trong vương triều của nữ hoàng và có thể khiến gia đình hoàng gia sụp đổ. Bất chấp kỳ vọng rằng vai trò quốc vương của bà nên được ưu tiên hàng đầu, nữ hoàng quyết định ở lại lâu đài Balmoral tại Scotland, tránh xa tầm nhìn của công chúng, cùng với các con trai của công nương Diana là William và Harry.

Trong bài phát biểu trước người dân, nữ hoàng nói: “Những gì tôi nói với các bạn bây giờ, với tư cách là nữ hoàng và với tư cách là một người bà, từ tận trái tim mình, tôi tin rằng có những bài học cần được rút ra từ cuộc sống của cô ấy và từ phản ứng phi thường, đầy xúc động theo sau cái chết của cô ấy”. Bỏ qua nghi thức hoàng gia, nữ hoàng Elizabeth II đã cúi đầu khi quan tài của công nương Diana đi ngang qua cung điện Buckingham. 

Sự bao dung của nữ hoàng được thể hiện rõ hơn vào tháng 2/2022. Ngay đêm trước kỷ niệm 70 năm trị vì, nữ hoàng Elizabeth II đưa ra tuyên bố rằng: “Với mong muốn chân thành nhất, khi đến thời điểm, Camilla sẽ trở thành vương hậu để tiếp tục vai trò phụng sự trung thành”. Đây là lần đầu tiên nữ hoàng thừa nhận vai trò của Camilla trong chế độ quân chủ, khép lại những hoài nghi về vị trí của nữ công tước xứ Cornwall trong hoàng gia Anh.

Đối với các cháu và chắt, nữ hoàng dường như quan tâm nhiều hơn đến sự gắn kết của gia đình, thay vì yêu cầu họ hoàn thành nghĩa vụ hoàng gia. Tháng 2/2021, Hoàng tử Harry và Meghan - nữ công tước xứ Sussex - đã có buổi phỏng vấn cùng Oprah Winfrey. Vào thời điểm đó, cặp đôi đã thông báo về kế hoạch từ bỏ trách nhiệm với tư cách thành viên hoàng gia và chuyển đến Mỹ.

Khi cuộc phỏng vấn được phát sóng, lý do cho lựa chọn này được đưa ra ánh sáng, bao gồm cả những cáo buộc về phân biệt chủng tộc từ các tờ báo Anh cũng như chế độ quân chủ. Hai ngày sau khi cuộc phỏng vấn được phát sóng, cung điện Buckingham cho biết trong một tuyên bố rằng gia đình hoàng gia “rất buồn” khi biết về trải nghiệm của Harry và Meghan. Nhưng bất chấp mọi mâu thuẫn, trong một cuộc phỏng vấn, Hoàng tử Harry đã tiết lộ rằng nữ hoàng luôn quan tâm đến con trai anh, Archie. Harry nói: “Bà hỏi chúng tôi rằng Archie muốn gì cho Giáng sinh và Meghan nói rằng cậu bé sẽ rất thích một chiếc máy làm bánh quế. Bà đã gửi tặng một chiếc máy nướng bánh quế cho Archie ăn sáng...”.

Cuối cùng, trong một tuyên bố được đưa ra hôm 12/9, Harry đã viết: “Cảm ơn bà vì những cam kết phục vụ. Cảm ơn bà về những lời tư vấn khôn ngoan. Cảm ơn bà vì lan tỏa nụ cười ấm áp. Chúng cháu mỉm cười khi biết rằng giờ đây bà và ông đã đoàn tụ để bên nhau bước đến xứ sở yên bình”. 

Linh La (theo SMH, Conversation, Washington Post, CNN, Hello Magazine)