Nhật Bản có nữ thủ tướng đầu tiên trong lịch sử

Bà Sanae Takaichi trở thành tân Thủ tướng Nhật Bản sau phiên họp bất thường ngày 15/10 của Nhật Bản - Ảnh: EPA

Chiến thắng của bà Sanae Takaichi không chỉ là sự thay đổi lãnh đạo mà còn là một bước ngoặt lớn, đưa một phụ nữ lên đỉnh cao quyền lực tại đất nước mà nền chính trị và giới lãnh đạo vẫn bị thống trị bởi nam giới.

Hành trình vươn lên của "Bà đầm thép" Nhật Bản

Chính trị gia kỳ cựu được truyền thông và giới chuyên môn so sánh với "Bà đầm thép" Margaret Thatcher, nữ Thủ tướng đầu tiên của Anh. Sự nghiệp của bà Takaichi là một minh chứng sống động cho nghị lực tự thân vươn lên.

Sinh ra trong một gia đình kiểu mẫu ở tỉnh Nara, với cha là công nhân nhà máy và mẹ là nữ cảnh sát, bà Takaichi đã phải đối mặt với sự phản đối từ gia đình khi quyết tâm theo đuổi chính trị, thậm chí bị từ chối hỗ trợ học phí nếu không ở nhà hoặc chọn trường tư.

Bà từ bỏ cơ hội vào các trường đại học danh giá hàng đầu Tokyo để theo học ngành quản trị kinh doanh tại Đại học Công lập Kobe, chấp nhận đi lại 6 tiếng mỗi ngày.

Thế nhưng, những khó khăn không làm chùn bước một người phụ nữ đầy cá tính và nội lực. Bà từng có một thời tuổi trẻ "nổi loạn": Là một tay chơi mô tô thứ thiệt, từng nhuộm tóc hồng, say mê làm tay trống và là một người hâm mộ cuồng nhiệt của nhạc rock/heavy metal.

Bà chỉ từ bỏ chiếc Kawasaki Z400GP của mình khi chính thức bước vào chính trường năm 1993. Kể từ khi gia nhập đảng LDP năm 1995, bà Takaichi đã kinh qua nhiều vị trí chủ chốt trong chính phủ từ Bộ trưởng Nội vụ và Truyền thông (2014-2017 và 2019-2020), Bộ trưởng An ninh Kinh tế (2022-2024), cho đến Chủ tịch Hội đồng Nghiên cứu Chính sách của LDP (3 nhiệm kỳ).

Bà cũng là học trò cưng của cố Thủ tướng Shinzo Abe, người đã bổ nhiệm bà vào nhiều vai trò quan trọng. Sau 2 lần thất bại vào năm 2021 và 2024, bà đã thành công ở lần thứ 3 sau khi điều chỉnh lập trường sang "bảo thủ ôn hòa" để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử nội bộ LDP.

Trong đời tư, bà cũng có một quyết định phá vỡ truyền thống khi thuyết phục chồng, cựu nghị sĩ LDP Taku Yamamoto, đổi họ sang họ Takaichi của vợ.

Lập trường cứng rắn và thách thức chồng chất

Bà Takaichi là một chính trị gia bảo thủ cứng rắn trên chính trường, ủng hộ sửa đổi hiến pháp hòa bình và thường xuyên viếng thăm đền Yasukuni.

Bà cũng kiên quyết phản đối việc cho phép các cặp vợ chồng giữ họ riêng sau khi kết hôn, cho rằng điều này sẽ phá hủy các giá trị gia đình truyền thống của Nhật Bản. Tuy nhiên, về kinh tế, bà ủng hộ mạnh mẽ việc mở rộng tài khóa và ưu đãi thuế để kích thích nền kinh tế.

Việc một phụ nữ lên nắm quyền Thủ tướng Nhật Bản là một sự kiện ý nghĩa to lớn, nhưng con đường của "Bà đầm thép" Sanae Takaichi được dự đoán sẽ đầy gian nan.

Bà là Thủ tướng thứ 4 của Nhật Bản trong vòng 5 năm, thể hiện sự bất ổn chính trị gần đây, và lên nắm quyền khi LDP vừa phải thành lập liên minh mới với Đảng Đổi mới Nhật Bản (Nippon Ishin no Kai) sau khi liên minh 26 năm với Đảng Công Minh (Komeito) tan vỡ.

Chính phủ mới còn phải giải quyết hàng loạt vấn đề kinh tế và xã hội nóng bỏng: lạm phát tăng cao (giá cả, đặc biệt là giá gạo - gần như đã tăng gấp đôi), nợ công cao (chiếm 200% GDP), dân số giảm sút và già hóa, lực lượng lao động thu hẹp, và nhu cầu khôi phục niềm tin công chúng vào LDP sau bê bối quỹ đen.

Lập trường cứng rắn của bà Takaichi cũng có thể làm phức tạp thêm quan hệ đối ngoại trong khu vực. Dù đối mặt với vô vàn chông gai, sự xuất hiện của Sanae Takaichi trên vũ đài chính trị quốc tế là một lời khẳng định đanh thép về bản lĩnh và khả năng vươn lên của phụ nữ.

Người dân Nhật Bản, và cả thế giới, đang dõi theo liệu "Bà đầm thép" mới này có thể trụ vững và dẫn dắt đất nước vượt qua những thử thách chồng chất, mở ra một kỷ nguyên mới hay không.

Linh La (theo Straits Times, Japan Times, The Guardian)