Người già chăm cháu ngày càng nhiều

"Đội quân tóc bạc" giúp cháu con

Bà Rita Labiche-Robinson - 59 tuổi, đã nghỉ hưu và hiện sống tại London (Anh) - nhận trông cháu ngoại Nia - 9 tuổi - toàn thời gian để con gái yên tâm đi làm. Bà Rita nói: “Nếu phải trả tiền cho người khác trông Nia, tôi sẽ bỏ lỡ quá trình cháu khôn lớn”.

Tại Anh, một cuộc khảo sát năm 2023 cho thấy hơn một nửa số ông bà dành trung bình hơn 4 giờ mỗi ngày để chăm cháu. Điều này hình thành nên một “đội quân tóc bạc” sẵn sàng san sẻ gánh nặng tài chính và áp lực công việc với con cái.

“Chăm cháu giúp tôi năng động” - bà Rita Labiche-Robinson chia sẻ - Nguồn ảnh: The Guardian

Lý do chính dẫn đến điều này là chi phí chăm sóc trẻ ngày càng cao. Ở Mỹ, chi phí này dao động từ 4.800-15.000 USD/năm/trẻ. Katie Waldron - 38 tuổi, chuyên viên quan hệ công chúng ở New York - cho biết, gia đình cô phải trả 20.000 USD mỗi năm cho nhà trẻ trước khi con trai vào mẫu giáo. Cô than thở: “Gánh nặng chi phí chăm sóc con cái và sự thiếu thốn hỗ trợ tinh thần khiến chúng tôi không thể có thêm con”.

Tại TP Atlanta, bang Georgia (Mỹ), số lượng ông bà chăm sóc cháu đã tăng vọt lên khoảng 12.000 người vào năm 2023. Trong số đó, 65% đối mặt với tình trạng bất ổn, nhà ở và thu nhập phụ thuộc vào trợ cấp hưu trí hoặc an sinh xã hội. Ngoài ra, sức khỏe cũng là một mối lo. Trách nhiệm chăm sóc trẻ nhỏ dễ gây mệt mỏi và làm trầm trọng thêm các bệnh mạn tính cho người lớn tuổi.

Các nghiên cứu về tác động của việc trông cháu đến sức khỏe người cao tuổi cho thấy kết quả trái chiều. Việc chăm cháu có thể giúp giảm tỉ lệ tử vong nhưng nhiều người lại xem là gánh nặng, có mức độ trầm cảm và suy giảm thể chất cao hơn.

Để ông bà chăm sóc cháu vì niềm vui

Để giải quyết bài toán này, nhiều quốc gia đang tìm kiếm các giải pháp an sinh xã hội. Tại Hàn Quốc, các chuyên gia kêu gọi chính phủ chính thức công nhận vai trò của ông bà chăm sóc cháu, đồng thời cung cấp các chính sách hỗ trợ như giảm thuế, phụ cấp hoặc bổ sung lương hưu.

Tại Mỹ, tiểu bang Alabama đã tiên phong thử nghiệm một chương trình mới, sử dụng 280.000 USD từ quỹ bồi thường opioid để hỗ trợ các gia đình có ông bà phải chăm sóc cháu do con cái nghiện thuốc. Tại TP Atlanta, các tổ chức như Hope Atlanta và Columbia Residential đã hợp tác cung cấp các dịch vụ toàn diện, từ tư vấn tài chính, tìm việc làm đến hỗ trợ tâm lý cho người chăm cháu ngay tại các khu dân cư.

Theo các chuyên gia, điều cốt lõi là tạo ra hệ thống hỗ trợ trẻ em chất lượng cao, giá cả phải chăng để ông bà có thể chăm sóc cháu vì niềm vui chứ không phải vì nghĩa vụ. Frances Stadlen - nhà văn 76 tuổi ở London (Anh) - đã sớm nói rõ với con trai về ranh giới trong việc chăm cháu. Bà chia sẻ: “Tôi nói rằng tôi không thể trông cháu thường xuyên”. Bà Stadlen cho rằng phụ nữ cao tuổi có quyền theo đuổi những hoài bão, không nhất thiết phải quẩn quanh với công việc gia đình.

Rõ ràng, “đội quân tóc bạc” đang đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ sự ổn định của gia đình hiện đại, nhưng đồng thời họ cũng cần sự thấu hiểu và hỗ trợ từ xã hội để có thể tận hưởng trọn vẹn niềm vui tuổi xế chiều.

Chăm cháu mang lại niềm vui và lợi ích

Theo tiến sĩ Kanramon Watthanasuntorn - Giám đốc y tế tại Trung tâm Lão hóa tốt hơn, Bệnh viện St. Bernard (Chicago, Mỹ) - việc tương tác với cháu giúp người cao tuổi cảm thấy có mục đích, giảm cảm giác cô đơn và trầm cảm, giúp ông bà năng động hơn. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra, những người cao tuổi thường xuyên chăm cháu có xu hướng hoạt động thể chất nhiều hơn và ít ngồi một chỗ hơn.
Bên cạnh đó, việc giúp cháu làm bài tập hay chơi các trò chơi cũng giúp người già rèn luyện trí não, duy trì sự minh mẫn. Tiến sĩ William Hung - giáo sư lão khoa tại Mỹ - cho biết, các bệnh nhân của ông thường trở nên rạng rỡ hơn khi kể về mối quan hệ gần gũi với cháu.

Linh La (theo Korea Times, The Guardian, Business Insider, Time)