Mạng xã hội kích hoạt chứng rối loạn ăn uống ở người trẻ

Mạng xã hội có thể đang thúc đẩy chứng rối loạn ăn uống ở người trẻ - Ảnh minh họa: CLEARFORK ACADEMY

Một nghiên cứu trên toàn cầu đã chỉ ra, tỉ lệ những người bị rối loạn ăn uống trong cuộc đời đã tăng từ 3,5% (năm 2000) lên 7,8% (năm 2018). Trong đó, phụ nữ trẻ và trẻ em gái có nhiều khả năng mắc các bệnh như biếng ăn, cuồng ăn và rối loạn ăn uống vô độ, mặc dù tỉ lệ ở nam giới cũng tăng.

Các chuyên gia đang giúp phục hồi những rối loạn ăn uống cho “bệnh nhân” cho rằng, thông tin sai lệch từ những người có ảnh hưởng trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok và Instagram là “một vấn đề lớn”.

Chuyên gia dinh dưỡng người Pháp Carole Copti cho biết: “Chúng tôi không thể điều trị chứng rối loạn ăn uống mà không giải quyết việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội. Nó đã trở thành một yếu tố vừa kích hoạt vừa góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh, đồng thời là một trở ngại cho quá trình phục hồi”.

Theo các chuyên gia, nguyên nhân gây rối loạn ăn uống rất phức tạp. Các yếu tố tâm lý, di truyền, môi trường và xã hội đều có khả năng khiến ai đó dễ bị tổn thương hơn. Bác sĩ chuyên khoa tâm thần Nathalie Godart tại Quỹ Sức khỏe sinh viên Pháp nhận định, mạng xã hội không phải là nguyên nhân trực tiếp, nhưng là “thuốc độc” đối với những người trẻ vốn đã dễ bị tổn thương.

Bà cảnh báo xã hội đang chứng kiến một mối đe dọa ngày càng rõ ràng với sức khỏe tâm thần của giới trẻ. Một ví dụ là xu hướng gây lo ngại #skinnytok gần đây trên TikTok, nơi tràn lan những video khuyến khích giảm cân cực đoan và thiếu an toàn như sử dụng thuốc nhuận tràng, nhịn ăn, nôn mửa… Charlyne Buigues - một y tá người Pháp chuyên về rối loạn ăn uống - cho rằng, phương tiện truyền thông xã hội đóng vai trò quan trọng đến những hệ lụy này.

Bà lên án các video về các cô gái trẻ biếng ăn để lộ cơ thể suy dinh dưỡng, hoặc những trường hợp mắc chứng cuồng ăn. “Uống thuốc nhuận tràng, nhịn ăn hoặc nôn mửa được chia sẻ như một cách hoàn toàn hợp pháp để giảm cân, trong khi chúng làm tăng nguy cơ ngừng tim. Rối loạn ăn uống có thể làm hỏng tim, gây vô sinh và các vấn đề sức khỏe khác như liên quan đến hành vi tự tử” - Buigues nói.

Theo cơ quan bảo hiểm y tế Pháp, biếng ăn có tỉ lệ tử vong cao nhất so với bất kỳ bệnh tâm thần nào. Rối loạn ăn uống cũng là nguyên nhân hàng thứ hai gây tử vong sớm ở những người từ 15-24 tuổi tại Pháp. “Phương tiện truyền thông xã hội tạo ra một thị trường rất ảo và một lối sống rất đáng lo ngại khi mà những điều “kỳ quái” này có thể kiếm được tiền. Ví dụ như một phụ nữ trẻ thường xuyên ghi lại chuyện mình nôn mửa trực tiếp trên TikTok và giải thích rằng cô ấy đã được trả tiền để làm điều đó” - Buigues kể.

Theo chuyên gia dinh dưỡng Copti, công việc tư vấn trở nên khó khăn hơn khi giới trẻ có xu hướng tin vào những lời khuyên sai lệch hoặc giả mạo lan rộng trên mạng xã hội hơn là lời khuyên y tế. “Tôi phải liên tục giải thích để bệnh nhân hiểu không thể có chế độ ăn uống lành mạnh khi chỉ ăn 1.000 calo - tức là một nửa lượng calo cần cho một người, nhưng họ chẳng nghe bởi họ tin mạng xã hội”. Bác sĩ Godart cảnh báo về những hướng dẫn, chia sẻ, lời khuyên về dinh dưỡng không chính xác, thiếu chuyên môn đang ngày càng lan tràn trên mạng xã hội.

“Những người có ảnh hưởng này có trọng lượng lớn hơn nhiều so với các tổ chức y tế. Chúng tôi liên tục đấu tranh để truyền tải những thông điệp đúng, đơn giản về dinh dưỡng, chỉ ra những cứu cánh có sẵn cho những người có nhu cầu, nhưng những nội dung sai vẫn được phát trực tuyến và các tài khoản hiếm khi bị đình chỉ” - y tá Buigues thừa nhận.

Thu Thanh (theo France 24, Women’s Health)