Không khí trong nhà chứa hàng ngàn hạt vi nhựa có thể xâm nhập sâu vào phổi

01/08/2025 - 14:41

PNO - Một nghiên cứu mới cho thấy không khí trong nhà ở, nơi làm việc và ô tô có thể chứa tới hàng ngàn hạt vi nhựa (microplastic) siêu nhỏ, đủ để xâm nhập sâu vào phổi con người.

Theo nghiên cứu, không khí trong nhà bị ô nhiễm bởi rất nhiều vi nhựa. - Ảnh minh họa: istock
Kết quả nghiên cứu phát hiện không khí trong nhà bị ô nhiễm bởi rất nhiều vi nhựa. - Ảnh minh họa: istock

Theo nhóm nghiên cứu do giáo sư Jeroen Sonke và tiến sĩ Nadiia Yakovenko thuộc Đại học Toulouse (Pháp) dẫn đầu, các hạt vi nhựa chủ yếu đến từ sự phân rã của các vật liệu chứa nhựa như thảm, rèm, đồ nội thất, vải dệt và các chi tiết nhựa trong xe hơi. Những hạt này có kích thước chỉ từ 1-10 micromet, tương đương kích thước của tế bào máu người, đủ nhỏ để xâm nhập vào sâu trong hệ hô hấp.

''Con người dành tới 90% thời gian trong nhà hoặc không gian kín như xe hơi, văn phòng, trung tâm thương mại và đang hít phải vi nhựa mỗi ngày mà không hề hay biết'' - 2 tác giả chính cảnh báo.

Kết quả của nghiên cứu mới cho thấy một người trưởng thành có thể hít trung bình tới 68.000 hạt vi nhựa mỗi ngày - cao gấp 100 lần so với ước tính trước đây. Đặc biệt, không khí trong xe hơi chứa tới 2.238 hạt vi nhựa/m3 - nhiều gấp 4 lần so với trong nhà (528 hạt/m³). Điều này được lý giải do không gian xe hơi nhỏ, kín, ít thông gió và chứa nhiều vật liệu nhựa dễ phát tán vi hạt dưới tác động của nhiệt, ma sát và ánh nắng.

Các nhà khoa học cũng lo ngại về tác động lâu dài của vi nhựa và các chất phụ gia đi kèm như bisphenol, phthalate, chất chống cháy và kim loại nặng. Chúng có thể gây ra rối loạn nội tiết, ảnh hưởng thần kinh, nguy cơ vô sinh, dị tật bẩm sinh, tim mạch và ung thư.

Nghiên cứu đã ghi nhận sự hiện diện của vi nhựa trong nhiều cơ quan và dịch sinh học của con người như tinh hoàn, dương vật, máu, mô phổi, gan, nước tiểu, phân, sữa mẹ và nhau thai.

mức độ vi nhựa bên trong ô tô cao hơn bên trong nhà.
Mật độ hạt vi nhựa trong ô tô cao hơn bên trong nhà gấp 4 lần. Ảnh minh họa: istock

Đáng chú ý, một nghiên cứu công bố hồi tháng 2 phát hiện có đến gần một muỗng vi nhựa tồn tại trong mô não người. Một nghiên cứu khác hồi tháng 3/2024 cho thấy những người có vi nhựa trong mô động mạch cảnh có nguy cơ đau tim, đột quỵ hoặc tử vong trong vòng 3 năm cao gấp đôi so với người không có vi nhựa.

''Điều đáng lo ngại là kích thước hạt càng nhỏ thì ảnh hưởng đến sức khỏe càng nghiêm trọng'' - nhà khoa học Sherri Mason - người tiên phong trong việc đo vi nhựa trong nước đóng chai - cảnh báo.

Đặc biệt, vi nhựa siêu nhỏ (nanoplastic) - vốn chưa thể đo đếm trong nghiên cứu lần này - còn nguy hiểm hơn khi có thể xâm nhập vào tế bào, tích tụ trong các cơ quan như gan, phổi, máu, nhau thai, thậm chí não bộ.

Dù không thể loại bỏ hoàn toàn, các chuyên gia khuyến nghị một số cách để hạn chế tiếp xúc như không sử dụng nhựa dùng một lần (túi nilon, hộp nhựa, ống hút). Tránh hâm nóng thực phẩm trong hộp nhựa, dùng chai nước kim loại hoặc thủy tinh thay vì chai nhựa. Bảo quản thực phẩm trong hộp thủy tinh, mang ly cá nhân khi mua cà phê mang đi, dùng túi vải khi đi chợ...

''Vi nhựa không chỉ là vấn đề môi trường, mà đang trở thành vấn đề sức khỏe cộng đồng. Việc nâng cao nhận thức và thay đổi thói quen tiêu dùng là điều cấp thiết'' - chuyên gia y tế công cộng Philip Landrigan nhận định.

Nhật Minh (theo CNN)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI