Khóc, cười với việc biến căn hộ thành nhà hàng nướng, quán cà phê

Mùi hương thịt nướng thơm lừng lan tỏa trong không khí, phía sau cánh cửa một căn hộ chung cư. Thế nhưng chủ gian bếp này - anh Ng Tiong Jin, người Singapore - không phải một ông bố nội trợ chuẩn bị bữa ăn cho gia đình. Ng đang hoàn tất những món ngon nóng hổi, để phục vụ lượt thực khách đầu tiên ghé thăm nhà hàng gia đình của anh tối hôm ấy.

Căn hộ 4 phòng ở khu Ang Mo Kio (đông bắc Singapore) của Ng, 49 tuổi, được anh tái sắp đặt thành một nhà hàng nhỏ ấm cúng. Ng tiết lộ, anh có thể tổ chức khoảng 8 buổi “trải nghiệm ẩm thực tại gia” mỗi tháng. Thế nhưng, với 2 con nhỏ đều đã đến tuổi đi học, và vợ anh - cũng đang kinh doanh dịch vụ kế toán tại nhà - sắp xếp lịch nhận khách để không ảnh hưởng tới sinh hoạt gia đình là điều không đơn giản.

Ng tiếp đón nhiều lượt thực khách đến nhà hàng nhỏ tại gia của anh.

Mô hình kinh doanh kiểu mới

“Vợ tôi từng nài nỉ tôi nhận khách ít hơn trong tuần”, Ng chia sẻ. “Cô ấy đề xuất tôi mở nhà hàng vào giờ ăn trưa, khi bọn trẻ đang ở trường. Nhưng cố gắng đừng mở cửa đón khách thường xuyên vào những buổi tối trong tuần, vì lúc ấy bọn trẻ cần nghỉ ngơi và soạn bài vở”.

Serene, vợ Ng, một kế toán viên hành nghề tự do, đang đối mặt khó khăn tương tự khi mở công ty dịch vụ kế toán. Do việc kinh doanh của chồng, cô đôi khi không thể tiếp đón khách hàng tại nhà, mà phải hẹn gặp họ bên ngoài.

“Vợ chồng chúng tôi cố san sẻ khoảng không gian chung trong nhà sao cho hợp lý, để giữ một môi trường sống lành mạnh cho các con. Dù sao chăng nữa, đây là tổ ấm của gia đình tôi”.

Mỗi lượt thực khách ghé thăm nhà hàng đồ nướng đều khiến Ng phải cẩn thận cân nhắc, xem họ có khả năng quấy rầy sinh hoạt của những thành viên khác trong gia đình hay không.

Tại Singapore hiện thời, khi làn sóng “kinh doanh tại gia” phát triển sôi động hơn bao giờ hết, tuy có thể kiếm thêm thu nhập, rất nhiều chủ doanh nghiệp như Ng cảm thấy áp lực - khó xử với người thân.

Vợ Ng, Serene, lặng lẽ ngồi làm việc chỉ cách phòng khách vài bước chân. Mỗi tối, gian phòng khách thường được trưng dụng thành nhà hàng.

Không ít người khởi đầu dự án kinh doanh tại gia nhằm thỏa mãn sở thích hoặc hứng thú nhất thời. Thế nhưng, những cá nhân có hoàn cảnh giống anh Ng và vợ, dần tiếp thu ý tưởng này nghiêm túc. Họ muốn có thêm nguồn thu nhập linh hoạt để chăm sóc gia đình giữa thời “bão giá”, khi đầu tư vào mặt bằng bên ngoài ẩn chứa nguy cơ thua lỗ cao hơn trước.

Hình thức kinh doanh này cho thấy ưu điểm rõ rệt: sự tự chủ cao, chi phí thấp và một không gian cá nhân để chủ doanh nghiệp tự do sắp đặt mọi thứ theo mong muốn. Thế nhưng song song đó, họ cũng phải đối diện loạt mặt trái đôi khi khó lường. Những quy định kinh doanh trở nên không còn rõ ràng, hạn chế về diện tích hoạt động, và đặc biệt là nguy cơ gây ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường sống của chính họ và người thân.

Đối mặt sự bất an và xem thường

Nareeza Abdul Rahim, 38 tuổi, có thể dành 8 tiếng mỗi ngày vận hành The Face Canvas, salon thẩm mỹ tại gia chuyên về mát-xa mặt của cô. Tọa lạc trong căn hộ chung cư thuộc khu Punggol (bán đảo Tanjong Punggol, đông bắc Singapore), việc kinh doanh của Rahim trở nên khó khăn hơn vào mùa nghỉ hè, nghỉ lễ, khi con trai cô ở nhà thường xuyên hơn.

“Thằng bé đã 7 tuổi rồi, hay tò mò về nhiều thứ”, người mẹ đơn thân bày tỏ. “Khi có khách hàng đến mát-xa, có lúc tôi phải để con ở chơi một mình ngoài phòng khách. Nhưng đôi khi vì hiếu kỳ, thằng bé chạy vào phòng mát-xa, hỏi han về công việc của tôi, quan sát tôi làm việc. Tôi chỉ sợ làm phiền các khách hàng của mình”.

Con trai Rahim chơi game trên điện thoại ngoài phòng khách, trong lúc đợi cô hoàn tất quy trình mát-xa cho khách.

Rahim nói ra nỗi khổ tâm: “Tôi yêu con. Nhưng vì công việc tại nhà này, tôi luôn lo nghĩ mình có đang sắp xếp mọi thứ ổn thỏa chưa. Quan trọng hơn hết, tôi sợ lịch làm việc có thể ảnh hưởng tới thời gian chăm sóc con cũng như để tâm tới việc học của thằng bé”.

Trong kỳ nghỉ lễ lớn tại Singapore năm nay, thay vì tranh thủ nhận thêm khách hàng, Rahim dành hẳn 1 tuần để nghỉ ngơi bên con trai và người thân. Cô chia sẻ, những khoảng thời gian thế này “rất quý giá”, giúp gia đình cô thêm gắn bó.

Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở nguy cơ gây mất kết nối gia đình.

Rahim tiết lộ trải nghiệm từng bị xem thường khi tìm kiếm nhà cung ứng sản phẩm làm đẹp cho salon của mình. “Tôi từng gửi hàng loạt email, tin nhắn đăng ký mua hàng đến một nhà bán lẻ trong nước. Nhưng họ phớt lờ hoàn toàn. Sau đó, tôi hay tin từ một người bạn mở một cửa hàng lớn, với mặt bằng riêng, rằng nhà bán lẻ ấy vẫn liên hệ chào hàng sản phẩm đều đặn cho cô ấy. Tôi bị lờ đi vì họ cho rằng mô hình kinh doanh của tôi quá nhỏ, không có tiềm năng lợi nhuận để cộng tác”.

Thợ làm tóc Edward Kim, 45 tuổi, chủ salon tóc tại gia Gangnam ở một căn hộ 4 phòng thuộc tiểu khu Telok Blangah (phía sau cảng Keppel, miền trung Singapore), rất đồng cảm với Rahim. Anh nói: “Không chỉ đối tác kinh doanh, phần lớn công chúng vẫn xem những cơ sở kinh doanh tại gia như chúng tôi là ‘không chuyên nghiệp’, ‘không vệ sinh’… Nhưng tôi dám chắc, nếu đến trải nghiệm trực tiếp, họ sẽ thay đổi suy nghĩ”.

Tinh thần cộng đồng trong những tổ ấm nhỏ

Kim còn nêu ra nỗi lo thường trực khác của anh: “2 con chúng tôi sẽ dần lớn lên và muốn có phòng riêng. Điều này đồng nghĩa, về sau, không gian trong nhà hai vợ chồng tôi đang cố tận dụng để làm salon tóc sẽ phải thu hẹp lại. Hoặc chúng tôi tìm một căn nhà lớn hơn để tiếp tục kinh doanh”.

Rahim cũng tiết lộ muốn thuê thêm thợ mát-xa hỗ trợ công việc giúp mình. Dẫu vậy, không gian phòng ốc hạn chế và luật pháp hiện thời chưa cho phép các chủ doanh nghiệp dạng này thuê thêm nhân sự, phát triển môi trường kinh doanh tại gia theo mong muốn.

Fang thường phải bận rộn mỗi ngày để quản lý quán café tại gia của cô.

Không ít người, vì lẽ đó, đành chọn cách một mình vận hành toàn bộ công việc kinh doanh.

Mỗi ngày, nữ doanh nhân trẻ Chia Jin Fang, đứng sau The Noob Coffee – một quán café tại gia, phải vừa làm thức uống, bưng bê, vừa dọn dẹp và quản lý mọi sổ sách.

Fang từ bỏ công việc lương cao - ổn định ở một nhà hàng Michelin, quay về mở quán nhỏ tại nhà để tiện chăm sóc người bà cao tuổi. Cô chia sẻ: “Có những ngày, tôi bận đến chóng mặt, không có cả thời gian nghỉ ngơi. Nhưng cảm giác vừa làm công việc yêu thích, vừa có thể ở bên chăm sóc bà khiến bao nhọc nhằn đều trở nên xứng đáng. Bạn bè, người thân cố gắng hỗ trợ tôi vào cuối tuần khi có thời gian rảnh, và chưa từng chịu nhận từ tôi một đồng lương. Tôi luôn thấy áy náy với họ. Tôi biết mình rất may mắn”.

Chính phủ Singapore hiện không chủ động giám sát nghiêm ngặt mô hình kinh doanh tại gia. Tuy nhiên, một chướng ngại lớn có thể đến từ hàng xóm láng giềng. Ng từng bị phàn nàn, nhắc nhở giai đoạn đầu khi mới kinh doanh nhà hàng nướng trong căn hộ chung cư của anh.

Ng giữa gian bếp nướng tự chế của anh.

Ng, sau khi nghe tư vấn từ chính quyền địa phương, đã cải tạo lại phòng kho trong nhà, nơi ngày nay anh dùng để nướng thịt. Anh lắp đặt hệ thống dẫn khói thông minh, mất thời gian hơn để nấu chín thực phẩm nhưng sẽ đảm bảo an toàn cho khu dân cư.

Còn muôn vàn vấn đề, “vấp ngã” mà mỗi chủ doanh nghiệp cần nỗ lực tự vượt lên. Thế nhưng, như Kim bày tỏ, dù chuyện gì xảy ra, họ vẫn “giữ tư duy lạc quan”.

“Chúng tôi không cô độc”, anh nói. “Chúng tôi có gia đình, bạn bè, và cả những người bạn cũng làm kinh doanh. Như salon tóc của tôi liên kết với một số salon thẩm mỹ tại gia khác. Mọi người giúp nhau tìm thêm khách hàng, chia sẻ kinh nghiệm và cùng nhau học hỏi nhiều điều. Tôi đoán, đây chính là một niềm vui đặc thù từ công việc này”.

Như Ý (theo CNA)