Khi cuộc sống khó khăn, lòng người thường chật hẹp?

Gặp được người sếp tốt là điều may mắn - Ảnh minh họa: Freepik

Ở chỗ làm mới, tôi may mắn được làm việc với cấp trên là người rất tốt. Không riêng gì tôi, ai làm việc ở nơi này đều ít nhiều cảm nhận được sự tử tế, tình cảm của sếp. Với năng lượng tích cực đó, mọi người đều gắn kết, nỗ lực trong công việc nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất.

Thỉnh thoảng tôi hay kể về cấp trên của mình cho con gái. Con gái tôi ở tuổi ngoài 20, cũng có chút kinh nghiệm vào đời, nói rằng: “Nếu giàu có như sếp mẹ, con cũng sẽ là người tốt bụng như vậy. Con sẽ giúp đỡ người nọ người kia, rộng rãi với nhân viên, quan tâm đến mọi người để luôn nhận lại sự kính trọng và thương quý…”.

Tôi khựng lại. Người ta tử tế, tốt bụng vì giàu có, hay vì bản tính?

Có lần, trước mặt bà con họ hàng, chị dâu tôi khoe món quà 8/3 của con trai chị. Ai cũng ngỡ ngàng vì trong đầu mọi người vẫn còn lưu những ấn tượng không tốt về cậu ấy. Chẳng hạn như còn nhỏ đã có tính ăn cắp vặt bị hàng xóm bắt tận tay nhiều lần, học hành yếu kém rồi bỏ ngang, thậm chí là đem đồ trong nhà đi bán lấy tiền xài…

Chính chị dâu cũng lắc đầu với con trai, nhưng có lẽ dù con mình có thói hư tật xấu đến đâu thì trong lòng người mẹ vẫn tìm cách bảo vệ, che chắn.

Chị khoe bó hoa xếp từ những tờ tiền của con trai tặng, kèm thêm câu đính chính nhằm xóa tan những định kiến trong đầu họ hàng về Nghĩa: “Trước đây do khó khăn thôi, chứ có tiền là có hết”.

“Có hết” của chị ở đây là cậu trai biết quà cáp cho cha mẹ, bỏ được thói hư tật xấu, sống tử tế.

Có lần, tôi đi kêu gọi từ thiện cho một hoàn cảnh khó khăn mà mình biết được. Hồi đó chưa có mạng xã hội như bây giờ nên chủ yếu là truyền miệng. Tôi tranh thủ từ những mối quan hệ gần gũi trước, đó là cậu thiết kế trong công ty tôi. Mới nghe đến câu: “Người đàn ông bị bệnh hiểm nghèo, chật vật trong căn nhà có mấy mét vuông”, lập tức cậu thiết kế thốt lên: “Người ta còn có nhà để ở, em vẫn chưa có nhà phải đi ở trọ chị ơi”.

Theo như cậu ấy, nếu có quyên góp, cậu ấy sẽ quyên góp cho hoàn cảnh ở trọ như mình, nhưng cộng thêm những khó khăn khác.

Những gì cậu ấy nói không phải không có lý. Trong khi cậu ấy mỗi tháng phải oằn lưng trả số tiền nhà trọ, chi phí các kiểu, có tháng chẳng còn dư đồng nào thì lấy đâu ra làm từ thiện, nhất là cho một hoàn cảnh đã có nhà cửa ở thành phố. Nhưng nếu theo lý lẽ ấy thì việc quyên góp từ thiện phần nào mất đi ý nghĩa cao đẹp là nhường cơm sẻ áo.

Có những người họ đạt được mức mong cầu ở ngưỡng vừa đủ, đã dừng lại và sống chia sẻ với mọi người chung quanh. Chính việc cho đi ấy giúp họ nhận lại nhiều hơn, đó là tình yêu thương, sự thanh thản trong tâm hồn, từ đó cảm thấy cuộc sống mình có ý nghĩa hơn. Ngay cả bạn cảm thấy mình chẳng nhận lại đi nữa, thì bạn vẫn đang được nhận rất nhiều, theo một cách nào đó… Nhưng cũng có những người không nhận ra ngưỡng vừa đủ nên mải miết tích góp cho mình.

Thầy giáo cũ của tôi đang là hiệu trưởng ở ngôi trường cấp I khi xưa tôi học. Bạn tôi dạy học ở đó kể rằng, từ rất lâu rồi, mỗi tháng thầy đều gửi cho bạn tôi 1 triệu đồng kèm lời gửi gắm: “Em xem có học sinh nào khó khăn thì giúp em ấy”.

Không chụp ảnh, quay phim, lập danh sách... bạn tôi chỉ xem hoàn cảnh em nào khó khăn thì hỗ trợ chút tiền quần áo, bút mực đi học. Bạn cho biết, thầy chẳng giàu có gì, nhưng thầy quan niệm: “Mình chia sẻ để giúp đỡ được chút nào hay chút ấy, vì xung quanh còn nhiều hoàn cảnh khốn khó hơn mình. Hơn nữa, cho đi cũng là lúc ta nhận lại, đó là sự thư thái trong lòng”.

Tấm lòng thơm thảo của thầy, tôi nghe mà thêm phần ngưỡng mộ. Cuộc sống còn nhiều khó khăn, hẳn bạn sẽ chẳng còn tâm trí bận tâm đến những vấn đề xung quanh khác, nhưng đó không phải là nguyên do để biến lòng mình thành chật hẹp.

Không riêng gì vật chất, bất cứ ai cũng có những điều để cho đi: một nụ cười, ứng xử tử tế, giúp đỡ nhau khi có thể… Khi bạn gieo mầm thiện, một ngày nào đó bạn sẽ gặt hái nhiều quả ngọt.

Ban Mai