'Doanh nghiệp bà ngoại' ở Nhật Bản

Bà Itsumi Tanaka mỉm cười sung sướng khi được khen ngợi

Công ty Ukiha no Takara điều hành 3 nhà hàng mang tên “Ba-chan Kissa” ("Quán cà phê của bà"), 1 ở thành phố Kasuga và 2 ở quận Jonan và Sawara, thành phố Fukuoka. Tại các nhà hàng, nhiều phụ nữ mắc chứng mất trí nhớ vẫn thích thú làm công việc nấu ăn và phục vụ khách hàng.

Thường những quán này chỉ mở 1 hoặc vài ngày trong tuần với số giờ hạn chế do sức khỏe các cụ không tốt. Thế nhưng, các món ăn, thức uống của các bà luôn được đón nhận.

Bà Nobuko Ishibashi phục vụ bữa trưa

Trong một ngày thứ 5 của tuần, một nhóm cụ bà gần 10 người độ tuổi từ 80 - 93 được đưa từ trung tâm điều dưỡng Nagomi no Ie Shikata đến một quán ăn. Đi cùng họ là 3 nhân viên chăm sóc (các bà đều mắc chứng mất trí nhớ và cần được chăm sóc).

Thực đơn tại quán cà phê này chỉ có một lựa chọn duy nhất với giá 950 yen. Mỗi ngày chỉ phục vụ 15 suất ăn và phải đặt chỗ trước.

Dưới sự giám sát của nhân viên chăm sóc, các bà cụ dù mất trí nhưng vẫn sử dụng dao nhà bếp rất điêu luyện. “Chúng tôi khuyến khích họ tự làm mọi việc có thể” - Michiyo Miyazaki, một nhân viên chăm sóc cho biết. “Những thành tựu nhỏ sẽ giúp họ tự tin hơn".

Miyazaki nói rằng, các cụ trở nên vui vẻ hơn khi được làm việc. "Họ có thể không nhớ mình đã làm gì ngày hôm đó, nhưng họ biết mình đã có những khoảnh khắc hạnh phúc" - cô nói thêm.

Riêng khách hàng thì nói rằng các quán cà phê này mang lại cảm giác như "đến thăm nhà bà". Khách và nhân viên ngồi quanh một chiếc bàn lớn, trao đổi những lời khen ngợi, cảm ơn và những nụ cười. Bầu không khí chậm rãi, thư thái mang lại cảm giác dễ chịu cho tất cả mọi người.

Sau khi kết thúc buổi phục vụ, bà Nobuko Ishibashi (81 tuổi) dù thái bắp cải khéo léo nhưng vẫn khiêm tốn: "Nó hơi cẩu thả. Nhưng tôi rất vui".

Bà Masako Taniguchi phụ trách chế biến món cốt lết heo và gà rán tại Grandma's Cafe

Tại quán cà phê khác, bà Masako Taniguchi (84 tuổi) đang chiên thịt heo và thịt gà. Từ khi xuất hiện triệu chứng mất trí nhớ, bà vẫn thường xuyên làm món cốt lết heo chiên giòn ở nhà, đây là món ăn yêu thích của 4 người con bà.

Khi còn trẻ, bà Taniguchi bận rộn với công việc kinh doanh bảo hiểm nhân thọ và mỹ phẩm, nên việc nấu ăn tối luôn là một gánh nặng. Con trai bà, Yasuhiro (61 tuổi) cho biết có lẽ bà cảm thấy có lỗi nên giờ bà thích làm món ăn này phục vụ mọi người.

Shingo Miyagawa (46 tuổi) giám đốc tổ chức phi lợi nhuận điều hành Nagomi no Ie, nói rằng công việc này đang giúp các phụ nữ mắc chứng mất trí nhớ nhớ lại quá khứ và suy nghĩ về những gì họ muốn làm trong tương lai.

Còn anh Mitsuru Okuma (45 tuổi) - chủ tịch của Ukiha no Takara - hình dung công việc kinh doanh này như một cách để người lớn tuổi tìm thấy mục đích sống và kiếm thêm thu nhập.

Mitsuru Okuma kể, anh có ý tưởng mở trung tâm chăm sóc người cao tuổi và quán cà phê cho các cụ khi đang ở độ tuổi 20. Khi đó, Okuma bị tai nạn xe máy và bị thương nặng, phải nằm viện một thời gian dài. Anh rất tuyệt vọng, nhưng những người phụ nữ lớn tuổi xung quanh trong bệnh viện liên tục khuyến khích anh trò chuyện. Ban đầu, anh thấy khó chịu nhưng rồi nhận ra đã lâu không trò chuyện với người khác. Cảm giác tiêu cực ban đầu của anh chuyển thành lòng biết ơn.

Sau đó, anh nghĩ đến việc khởi nghiệp để đền đáp những người cao tuổi. Anh bắt đầu bằng việc cung cấp dịch vụ đưa đón xe miễn phí cho người cao tuổi. Trong quá trình cung cấp dịch vụ này, qua những buổi trò chuyện, anh nhận ra rằng nhiều người trong số họ vẫn còn khả năng và mong muốn làm việc, nhưng không còn việc làm nào khi họ đã qua 75 tuổi.

Okuma thành lập Ukiha no Takara vào năm 2019, khởi đầu với một quán cà phê cho các bà, cô từ 75 tuổi trở lên làm việc. Hiện nay, công ty của anh còn mở nhiều việc làm cho các cụ. Với sự quan tâm ngày càng tăng dành cho quán cà phê, công ty đang lên kế hoạch mở thêm nhiều chi nhánh ở những nơi khác.

Hiện tại, Okuma đang ký hợp đồng với khoảng 40 người cao tuổi. Anh tin rằng việc tạo điều kiện cho người cao tuổi làm việc không chỉ làm phong phú thêm cuộc sống của họ mà còn mang lại lợi ích cho tài chính công của các dịch vụ phúc lợi và chăm sóc sức khỏe người già.

Thảo Nguyễn (theo Japan Times)