Đánh thức “mỏ vàng” du lịch sông nước miền Tây

26/06/2025 - 07:09

PNO - Với mạng lưới sông ngòi, kênh rạch dài hơn 28.000km cùng cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và văn hóa đa dạng, vùng đồng bằng sông Cửu Long (miền Tây) có tiềm năng cực lớn để phát triển du lịch đường sông. Thế nhưng, tiềm năng này vẫn chưa được khai thác đúng mức.

Sản phẩm du lịch còn đơn điệu

Lần đầu tiên đến TP Cần Thơ, chị Linda (quốc tịch Pháp) háo hức khi được trải nghiệm chợ nổi Cái Răng - điểm du lịch sông nước nổi tiếng của miền Tây.

Khoảng 5g sáng, hướng dẫn viên du lịch đưa chị Linda cùng gia đình tới bến tàu Ninh Kiều để xuống thuyền đi tham quan chợ nổi. Chị tỏ ra thích thú với không gian sông nước, cảnh ghe thuyền tấp nập và những vườn cây trĩu quả 2 bên bờ. “Ăn uống trên sông vào buổi sáng và hòa mình vào không khí sôi động của chợ nổi, tham quan vườn bên sông là cảm giác thật tuyệt vời” - chị nói.

Ông Huỳnh Hữu Lợi - Giám đốc khu du lịch vườn sinh thái Sáu Hoài (phường An Bình, quận Ninh Kiều) - cho hay, mỗi ngày, Sáu Hoài đón khoảng 200 khách quốc tế với phí vào cổng 5.000 đồng/người và tiền ăn đặc sản pizza hủ tíu 50.000 đồng/phần: “Khách quốc tế rất thích trải nghiệm cảnh sông nước, vườn cây ăn trái miền Tây nên chúng tôi đón khách quanh năm”.

Du khách tham quan chợ nổi Cái Răng ở TP Cần Thơ ẢNH: HUỲNH LỢI
Du khách tham quan chợ nổi Cái Răng ở TP Cần Thơ - Ảnh: Huỳnh Lợi

Miền Tây Nam Bộ có điều kiện tự nhiên thuận lợi để thu hút du khách, nhưng việc khai thác tiềm năng du lịch vẫn còn hạn chế. Ông Trần Quốc Đại Việt - hướng dẫn viên của một công ty du lịch ở TPHCM - nhận xét, chợ nổi Cái Răng đẹp nhưng có quá ít dịch vụ nên du khách đến một lần là ngán. Hầu hết địa phương ở miền Tây có cảnh quan sông nước, vườn tược đáng để tham quan nhưng du khách chủ yếu đi và xem chứ không có trải nghiệm gì đáng nhớ. Ông nói: “Miền Tây quá thiếu những mô hình, dịch vụ du lịch cao cấp để du khách trải nghiệm, tiêu xài, chẳng hạn như du thuyền 5 sao, cơ sở nghỉ dưỡng cao cấp, mô hình du lịch cộng đồng”.

Những năm gần đây, ngành du lịch tỉnh Đồng Tháp khá chú trọng khai thác loại hình du lịch sông nước; các tour tham quan cù lao ở TP Cao Lãnh hay tham quan vườn quốc gia Tràm Chim, khu di tích Xẻo Quýt… đang thu hút khách. Mỗi cuối tuần, tại cù lao Tân Thuận Đông (TP Cao Lãnh) đều có phiên chợ bán sản vật địa phương để du khách trải nghiệm. Nhưng nhìn chung, việc gắn kết cảnh quan với văn hóa bản địa còn khá rời rạc.

Chợ nổi Cái Răng là địa điểm thu hút du khách  ở TP Cần Thơ nhưng hạ tầng về giao thông  đường thủy phục vụ du khách vẫn khá nghèo nàn
Chợ nổi Cái Răng là địa điểm thu hút du khách ở TP Cần Thơ nhưng hạ tầng về giao thông đường thủy phục vụ du khách vẫn khá nghèo nàn

Theo Hiệp hội Du lịch đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), năm 2024, toàn vùng đón hơn 52 triệu lượt du khách, trong đó có khoảng 2,81 triệu lượt khách quốc tế; tổng doanh thu từ du lịch hơn 62.000 tỉ đồng. Kết quả này vẫn còn quá khiêm tốn so với lợi thế của vùng. Nguyên nhân khiến vùng này chưa thu hút đông du khách là do thiếu sự đầu tư có chiều sâu, các sản phẩm du lịch còn đơn điệu, hạ tầng hạn chế, dịch vụ nghèo nàn. ĐBSCL có mạng lưới sông ngòi dày đặc nhất cả nước nhưng nhiều đoạn sông vẫn chưa được nạo vét, gầm cầu trên một số tuyến sông thấp chắn mất đường đi của tàu du lịch, cảnh quan 2 bên bờ sông manh mún do thiếu sự đầu tư đồng bộ…

Cần đầu tư hạ tầng đồng bộ

Tiến sĩ Tăng Tấn Lộc - Trưởng khoa Xã hội nhân văn và Truyền thông, Trường đại học Tây Đô - cho rằng, ngành du lịch ĐBSCL cần quan tâm hơn các lễ hội và sinh hoạt văn hóa ven sông, như các cuộc đua ghe truyền thống trên sông, lễ hội cúng Bà Thủy Long nhằm tạ ơn thủy thần ban cho người dân nguồn nước dồi dào và cuộc sống ấm no, lễ hội Ok Om Bok của người Khơ Me với nghi thức cúng trăng, đua ghe ngo và các hoạt động nghệ thuật dân gian.

Du khách học cách làm bánh dân gian ở cồn Chim, tỉnh Trà Vinh
Du khách học cách làm bánh dân gian ở cồn Chim, tỉnh Trà Vinh

Ông Phan Đình Huê - Giám đốc Công ty TNHH Du lịch Vòng Tròn Việt - nhận định, du lịch đường sông là loại hình du lịch hấp dẫn. Thế nhưng, ở ĐBSCL, nhiều nơi thiếu bến bãi dành cho du thuyền, bến tàu cho khách lên xuống, thiếu phương tiện vận chuyển khách đạt chuẩn, thiếu sản phẩm du lịch đường sông dài ngày. Để phát triển du lịch đường sông, cần đầu tư hạ tầng bến bãi, xe đưa đón cũng như thiết kế sản phẩm du lịch trên sông đa dạng, chẳng hạn mô hình nghỉ dưỡng trên du thuyền có phòng ngủ.

Ông nói: “Ở TP Cần Thơ có du thuyền Victoria với 34 phòng ngủ hạng sang, chạy tuyến Cần Thơ - An Giang - Phnôm Pênh (Campuchia) và 3 du thuyền Bassac có sức chứa khoảng 64 khách của Công ty TransMekong, chạy tuyến Cái Bè (tỉnh Tiền Giang) - Mang Thít (tỉnh Vĩnh Long) - bến Ninh Kiều (TP Cần Thơ), giá vé 5 triệu đồng/khách/ngày. Tăng số du thuyền hạng sang này là việc cần làm để tăng tính hấp dẫn và tăng doanh thu du lịch”.

Ông Trần Tường Huy - Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu du lịch xã hội, thuộc Hiệp hội Đào tạo du lịch Việt Nam - lưu ý, để du lịch đường sông hấp dẫn du khách, cần các yếu tố cơ bản như cơ sở hạ tầng (bến bãi, cầu cảng, giao thông kết nối); cơ sở vật chất phục vụ du lịch (chỗ lưu trú, điểm tham quan, mua sắm, ăn uống); phương tiện vận chuyển; sản phẩm du lịch; cảnh quan, môi trường, nguồn nước, con người, văn hóa sông nước; các dịch vụ du lịch đường sông (hoạt động vui chơi, thể thao).

Theo ông, ở vùng ĐBSCL, có thể hình thành 4 trung tâm chính để kết nối nội vùng, gồm cảng du thuyền Mỹ Tho (tỉnh Tiền Giang), bến cảng hành khách Vĩnh Long, bến tàu khách du lịch Cần Thơ, bến tàu du lịch Châu Đốc (tỉnh An Giang) và xây dựng 22 tuyến kết nối với 4 trung tâm này. Ngoài ra, cần xây dựng sản phẩm du lịch đường sông đa dạng, có bản sắc, tạo nên thương hiệu du lịch vùng.

Tăng cường liên kết du lịch với TPHCM

Du lịch đường sông là một trong các loại hình quan trọng của ngành du lịch toàn cầu. Với hệ thống sông, kênh dày đặc, TPHCM và vùng ĐBSCL có tiềm năng lớn để phát triển loại hình du lịch này. Tuy nhiên, sự phát triển trên thực tế khá chậm, lượng tour còn ít do hạ tầng giao thông thủy kém, hạ tầng du lịch hạn chế, ô nhiễm môi trường, thiếu sự liên kết giữa các địa phương…

Thời gian qua, Sở Du lịch TPHCM đã tổ chức nhiều đoàn khảo sát để kết nối du lịch đường sông TPHCM và TP Cần Thơ. Ông Nguyễn Thực Hiện - Phó chủ tịch UBND TP Cần Thơ - cho rằng, TPHCM là cửa ngõ thu hút khách quốc tế cho vùng ĐBSCL, còn vùng ĐBSCL có tài nguyên du lịch đường sông phong phú, đa dạng. Do đó, 2 bên cần liên kết chặt chẽ để khai thác du lịch, du khách.

TPHCM có thể hỗ trợ các tỉnh ĐBSCL nâng cấp hạ tầng giao thông đường thủy, thiết kế các tour du lịch đường sông đến ĐBSCL. Các tỉnh ĐBSCL tập trung xây dựng các bến tàu, cầu cảng, phát triển các dịch vụ hỗ trợ như nhà hàng, khách sạn ven sông để nâng cao trải nghiệm cho du khách; phát triển sản phẩm du lịch đặc thù để mỗi dòng sông đều có những câu chuyện lịch sử, giá trị văn hóa và hệ sinh thái riêng biệt.

Huỳnh Trọng

Ý kiến:

Nên học cách làm du lịch sông nước của nước ngoài

Ngành du lịch vùng ĐBSCL cần học hỏi các cách làm du lịch đường sông trên thế giới, từ đó tạo ra sự khác biệt của du lịch đường sông vùng này. Muốn tạo sự khác biệt, phải dựa trên văn hóa bản địa, đưa lịch sử, phong thổ, văn hóa truyền thống vào sản phẩm và dịch vụ du lịch.

Hàn Quốc có những sự kiện, lễ hội du lịch đường sông cho du khách trải nghiệm. Thái Lan có nhiều hoạt động trên sông để du khách tham gia. ĐBSCL nên gia tăng các sự kiện, lễ hội đường sông, đồng thời có các trạm dừng để trải nghiệm các hoạt động như tham quan di tích, vườn cây, thưởng thức món ăn địa phương và nghệ thuật dân gian.

Để phát triển du lịch đường sông, cần quy hoạch hợp lý cảnh quan 2 bên bờ sông, bảo vệ tốt môi trường sông nước và có cơ chế để người dân tự lên kế hoạch phát triển cho khu vực của mình trên cơ sở phù hợp quy hoạch chung của cơ quan có thẩm quyền. Cần có thêm các sản phẩm du lịch đường sông về đêm bằng cách đa dạng hóa các chợ nổi về đêm, tour ngắm trăng, ngắm đèn đom đóm trên sông, tour đánh bắt cá về đêm...

Tiến sĩ Lê Thị Tố Quyên
(Khoa Khoa học xã hội và nhân văn, Trường đại học Cần Thơ)

Tổ chức chuỗi cung ứng dịch vụ đường sông

TP Cần Thơ là trung tâm của vùng ĐBSCL, nơi hội tụ nền văn minh sông nước, được nhiều trang web và các tạp chí quốc tế đưa vào danh sách những thành phố sông rạch đẹp nhất thế giới, có thể sánh vai cùng những đô thị sông nước nổi tiếng như Venice (Ý), St. Petersburg (Nga), Amsterdam (Hà Lan), Birmingham (Anh). Nhiều du khách quốc tế đã ca ngợi Cần Thơ là “Venice của phương Đông”. Đây chính là vốn quý, tạo thế mạnh để TP Cần Thơ phát triển loại hình du lịch đường sông gắn với thương hiệu đô thị miền sông nước.

Đáng tiếc là du lịch đường sông ở TP Cần Thơ vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, thế mạnh. Các điểm du lịch và cơ sở kinh doanh dịch vụ hoạt động rời rạc, sản phẩm du lịch nghèo nàn, đơn điệu, chưa có sản phẩm đặc trưng. Mức độ đầu tư cho cơ sở hạ tầng du lịch đường sông còn hạn chế. Bên cạnh đó, còn có những điều đáng lo ngại như vệ sinh môi trường kém, thương hồ bỏ chợ nổi lên bờ tìm sinh kế mới.

Hiện tại, du lịch đường sông ở TP Cần Thơ tập trung ở đoạn sông từ bến Ninh Kiều - chợ nổi Cái Răng đến các điểm lân cận, hay Bến Ninh Kiều - Bình Thủy - Cồn Sơn… còn các tuyến du lịch khác được khai thác chủ yếu bằng đường bộ. TP Cần Thơ có 2 bến tàu phục vụ du lịch đường sông ở bến Ninh Kiều, nhưng quy mô nhỏ, chỉ neo đậu khoảng 30 tàu. Nhiều phương tiện vận chuyển hành khách không ký hợp đồng với Công ty cổ phần Du lịch Cần Thơ để nhận khách mà trực tiếp bắt khách rồi tự ấn định giá tham quan, khiến khách không hài lòng.

Từ những hạn chế trên, ngành du lịch TP Cần Thơ cần nhanh chóng đưa ra định hướng chiến lược phát triển du lịch đường sông; có những giải pháp đột phá trong đầu tư cho du lịch đường sông, đa dạng hóa sản phẩm du lịch; tổ chức hệ thống dịch vụ du lịch đường sông thành chuỗi cung ứng chặt chẽ, đồng bộ và hiệu quả.

Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng - Chủ tịch Hội đồng trường, Trường đại học Nam Cần Thơ

Tăng sản phẩm du lịch về đêm

ĐBSCL cần tăng cường phát triển các điểm đến hấp dẫn, gắn kết du lịch đường sông với các loại hình du lịch sinh thái miệt vườn, ẩm thực, du lịch cộng đồng, du lịch thể thao, du lịch lễ hội trên sông và bên bờ sông. Như ở TP Cần Thơ, có thể nghiên cứu và khai thác các sản phẩm du lịch đường sông về đêm. Việc phát triển du lịch đường sông theo chuỗi cung ứng là một yêu cầu cấp thiết nhằm phát huy bản sắc văn hóa sông nước, khai thác tốt tiềm năng sẵn có, đưa du lịch đường sông trở thành loại hình du lịch chủ lực của thành phố.

Phó giáo sư, tiến sĩ Đào Ngọc Cảnh - Trưởng khoa Du lịch và Quản trị khách sạn nhà hàng, Trường đại học Nam Cần Thơ

Huỳnh Lợi

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI