Chủ tịch Quốc hội: "Hàng gian, hàng giả xảy ra, không có cơ quan nào chịu trách nhiệm"

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn - Ảnh: Media Quốc hội

Ngày 3/6, tại phiên họp thứ 46, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, đại biểu Quốc hội rất quan tâm tới luật này vì đây là vấn đề thời sự liên quan tới việc đánh giá về an toàn thực phẩm, kiểm tra trên phạm vi cả nước để đảm bảo tiêu chuẩn hàng hoá, quy chuẩn kỹ thuật.

Ông đề nghị cần rà soát lại thật kỹ từng khoản, từng điều, từng chương, làm sao ghép và viết gọn lại cho rõ từng điểm.

Về trình tự, thủ tục công bố tiêu chuẩn Quốc gia, Chủ tịch Quốc hội cho rằng quy định trong dự thảo hiện còn quá dài, rườm rà. “Cái khó khăn nhất hiện nay là trình tự thủ tục kéo dài, lâu, chậm cho người dân, doanh nghiệp. Làm sao để làm cho rõ gọn”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Theo ông, vấn đề gì thuộc Chính phủ, mạnh dạn giao cho Chính phủ quyết định. Dự thảo luật chỉ quy định khung xương chính để quản lý.

“Khi hàng gian, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng xảy ra, không có cơ quan nào chịu trách nhiệm. Tôi đề nghị ban hành luật lần này phải rõ ràng trách nhiệm của Quốc hội, Chính phủ, của Bộ, ngành có liên quan thì mới xử lý được”, ông nói.

Ông đề nghị tập trung vào việc tăng tính minh bạch, khả thi của doanh nghiệp trong xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn. Đặc biệt trong quy định mới, Luật cần sửa đổi làm sao phù hợp, để quản lý, thống nhất, đảm bảo cam kết FTA, Hiệp định thương mại của Việt Nam cam kết với thế giới. Ông nhấn mạnh ban hành tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa phải phù hợp với thông lệ quốc tế.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ soạn thảo các nghị định có liên quan có hiệu lực sớm. Nếu được, Luật được thông qua nên hiệu lực ngay từ 1/7/2025, không cần chờ đến 1/1/2026. Nếu không kịp, ông gợi ý mốc 1/10/2025, luật có hiệu lực sớm sẽ cho thấy sự quyết tâm chính trị trong làm luật, giải quyết ngay các vấn đề mà người dân, doanh nghiệp mong đợi.

Cơ quan chức năng "đá bóng trách nhiệm" sau khi vụ đường dây sữa giả được phát hiện - Ảnh minh họa

Trước đó, trình bày báo cáo một số vấn đề lớn trong việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, có ý kiến đề nghị bỏ công bố hợp quy với sản phẩm.

Tuy nhiên, theo Ủy ban, công bố hợp quy về bản chất là đánh giá phù hợp hợp với quy chuẩn. Từ đó xác định sản phẩm có phù hợp với đặc tính kỹ thuật và yêu cầu quản lý quy định trong quy chuẩn kỹ thuật tương ứng được áp dụng hay không.

“Đây là bằng chứng khoa học, cơ sở pháp lý kỹ thuật để cơ quan quản lý nhà nước thực hiện thanh tra, kiểm tra, giải quyết tranh chấp và xử lý vi phạm về chất lượng sản phẩm hàng hóa, tạo niềm tin cho người tiêu dùng; phù hợp với yêu cầu cơ bản của các thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau về kết quả đánh giá sự phù hợp trong khuôn khổ hợp tác, thông lệ quốc tế”, ông nói.

Do đó, việc công bố hợp quy theo ủy ban là biện pháp, công cụ cần thiết, quan trọng bảo đảm hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ người tiêu dùng, nâng cao thương hiệu của doanh nghiệp, không nên loại bỏ.

Tiếp thu ý kiến ĐBQH, để khắc phục phát sinh sự trùng lắp trong hoạt động đánh giá sự phù hợp, gây tốn kém chi phí cho doanh nghiệp, dự thảo Luật đã quy định mở rộng việc sử dụng chung các kết quả đánh giá sự phù hợp làm cơ sở cho hoạt động công bố hợp quy.

Dự thảo miễn thực hiện công bố hợp quy đối với sản phẩm hàng hóa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu quản lý chất lượng theo quy định của pháp luật chuyên ngành để doanh nghiệp chỉ tuân thủ một quy trình, thay vì phải thực hiện hai quy trình như hiện nay.

Để giảm thiểu tối đa thủ tục hành chính, chi phí cho doanh nghiệp, đẩy mạnh số hóa thủ tục đăng ký bản công bố hợp quy, dự thảo Luật đã chỉnh lý quy định về đăng ký hợp quy theo hướng tối giản, theo đó tổ chức, cá nhân chỉ cần thông báo công bố hợp quy trên cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng.

Minh Quang