Cần giải pháp quyết liệt và thực tế hơn để ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng

Trong các đợt thanh tra gần đây, nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh hàng giả đặc biệt là thực phẩm chức năng, mỹ phẩm đã bị phát hiện vi phạm nghiêm trọng. Không chỉ quảng cáo sai sự thật nhằm lừa dối người tiêu dùng, một số sản phẩm còn bị kết luận dưới chuẩn chất lượng cho phép.

Trước thực trạng này, các cơ quan chức năng tại TPHCM đã khởi tố nhiều vụ việc, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải có các giải pháp chấn chỉnh mạnh tay và phù hợp thực tiễn.

Ông Nguyễn Văn Được - Chủ tịch UBND TPHCM phát biểu tại phiên họp tình hình kinh tế - xã hội TPHCM tháng 5 - Ảnh: TTBC

Phát biểu tại một cuộc họp kinh tế - xã hội tháng 5, ông Nguyễn Văn Được - Chủ tịch UBND TPHCM, cho rằng: “Hàng gian hàng giả là chuyện không thể xem nhẹ. Nhưng phải phân định rõ: có loại gian lận cố tình, có loại đáp ứng một nhu cầu thật. Đối với loại hàng giả đưa vào siêu thị, trung tâm thương mại nhằm đánh lừa người tiêu dùng thì nhất thiết phải xử lý nghiêm khắc. Còn những sản phẩm thật, giá rẻ, đáp ứng nhu cầu một bộ phận người dân thì cần có cách xử lý khác, sát thực tế hơn nhưng vẫn đúng quy định pháp luật”.

Ông Bùi Tá Hoàng Vũ - Giám đốc Sở Công Thương TPHCM - nhận định, đây là một bài toán khó. Trong bối cảnh kinh tế hội nhập sâu rộng, việc cam kết bảo vệ thương hiệu, quyền sở hữu trí tuệ là điều không thể thiếu. Ông nhấn mạnh: “Các cơ quan chuyên môn cần nói không với hàng giả, hàng nhái. Đồng thời, cũng phải tính đến việc phát triển các thương hiệu nội địa có giá cả phù hợp, nhằm đáp ứng nhu cầu thật của người tiêu dùng”.

Để xử lý hiệu quả, Sở Công Thương đã chủ trì triển khai chương trình “Tích xanh trách nhiệm”, một sáng kiến phối hợp giữa các hệ thống bán lẻ trên địa bàn. Theo đó, nếu một thương hiệu bị phát hiện gian lận hoặc không đảm bảo chất lượng, toàn bộ hệ thống bán lẻ trong chương trình sẽ ngừng nhập và bán sản phẩm của thương hiệu đó, trừ khi có biện pháp khắc phục minh bạch.

Sau 2 năm thực hiện, chương trình đã tạo ra rào cản hiệu quả đối với những đơn vị làm ăn gian dối, đồng thời tạo động lực cho các thương hiệu tuân thủ công bố chất lượng sản phẩm. “Đây là mô hình gắn kết trách nhiệm giữa nhà sản xuất, hệ thống bán lẻ và người tiêu dùng” - ông Bùi Tá Hoàng Vũ chia sẻ.

Ông Bùi Tá Hoàng Vũ - Giám đốc Sở Công Thương TPHCM - Ảnh: TTBC

Theo bà Phạm Khánh Phong Lan - Giám đốc Sở ATTP TPHCM - có 2 loại hàng giả đang tồn tại: một là hàng giả nhái thương hiệu nổi tiếng và bắt buộc phải xử lý; hai là những sản phẩm công bố đủ thủ tục nhưng thực tế kiểm định cho thấy chất lượng dưới 70% so với tiêu chuẩn, tức là thuộc loại hàng giả chứ không chỉ đơn thuần là kém chất lượng. Bà Phong Lan cho rằng, dù người dân không chấp nhận thực phẩm hay thuốc giả vì ảnh hưởng đến tính mạng, thì đối với hàng thời trang, một bộ phận vẫn dễ dãi chấp nhận.

Bà Lan cho hay, trong quá trình kiểm tra, Sở cũng gặp không ít khó khăn, đặc biệt là tình trạng các nhà thuốc né tránh bằng cách không bày bán thực phẩm chức năng khi biết sắp có đoàn kiểm tra. Sở ATTP đã có kế hoạch kiểm tra đột xuất kết hợp với Sở Y tế để triệt phá tận gốc các hành vi gian lận trong ngành dược và thực phẩm.

Bà Phạm Khánh Phong Lan - Giám đốc Sở ATTP TPHCM - Ảnh: TTBC

Bên cạnh đó, Giám đốc Sở ATPT băn khoăn, từ ngày 1/6, theo Nghị định 109 của Chính phủ, hoạt động thanh tra chuyên ngành tại các sở và quận, huyện sẽ chấm dứt. Điều này đặt ra nhiều thách thức cho công tác kiểm tra, giám sát trên thực tế, đặc biệt trong bối cảnh vi phạm đang diễn biến phức tạp. Các sở ngành hiện đang đề xuất giữ lại một phần lực lượng thanh tra hoặc chuyển về thanh tra cấp thành phố để đảm bảo tính liên tục, hợp pháp và khả thi trong công tác quản lý thị trường.

Theo đó, Chủ tịch UBND TPHCM cũng đánh giá cao vai trò của Sở ATTP trong việc mạnh tay xử lý những vi phạm liên quan đến dược phẩm, sữa và thực phẩm chức năng, vì đây là lĩnh vực ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và giống nòi người dân. Ông Nguyễn Văn Được nhận định: “Sở ATTP là một đơn vị đặc thù của TPHCM, vì thế giao Sở Nội vụ nghiên cứu, tham mưu cơ chế đặc biệt để Sở ATTP hoạt động hiệu quả, vì đây là lĩnh vực liên quan trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng và sự phát triển giống nòi”.

Trang Nguyễn - Thanh Tâm