Từ năm 2026, hạn chế xe máy và ô tô xăng, dầu ở TPHCM

Đây là nội dung trọng tâm trong văn bản vừa được UBND TPHCM gửi đến các sở, ngành, nhằm triển khai đồng bộ giải pháp kiểm soát và khắc phục ô nhiễm môi trường. UBND TPHCM yêu cầu sớm công bố, công khai lộ trình chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh, kèm chính sách hỗ trợ cụ thể, khả thi để người dân và doanh nghiệp thực hiện.

Theo Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông, TPHCM sẽ triển khai mô hình “vùng phát thải thấp” (Low Emission Zone - LEZ), nhằm giảm khí nhà kính và khuyến khích sử dụng xe điện.

Giai đoạn đầu (năm 2026), LEZ sẽ được thiết lập tại khu vực trung tâm - nơi mật độ giao thông và ô nhiễm cao, thí điểm hạn chế xe dưới chuẩn khí thải gồm các loại xe máy, ô tô xăng, dầu kinh doanh dịch vụ trên đường Rừng Sác (từ phà Bình Khánh đến đường Duyên Hải, Cần Giờ). Các xe sử dụng năng lượng sạch, xe công vụ, ưu tiên hoặc được cấp phép đặc biệt vẫn được lưu thông.

Giai đoạn 2027 - 2030, TP mở rộng kiểm định khí thải xe máy, hạn chế ô tô dưới tiêu chuẩn mức 4 và xe máy dưới mức 2 tại trung tâm, đồng thời mở rộng vùng hạn chế ra các xã trước đây của Cần Giờ: Bình Khánh, An Thới Đông, Cần Giờ và Thạnh An.

Sau năm 2030, LEZ sẽ mở rộng ra vành đai 1, bao gồm các quận trước đây như: Thủ Đức, Gò Vấp, Phú Nhuận, Tân Bình... Khoảng 200 camera nhận diện biển số (ANPR) sẽ được lắp đặt khắp thành phố để giám sát khí thải.

Đến năm 2032, TP sẽ nâng tiêu chuẩn khí thải áp dụng cho toàn bộ phương tiện trong vùng. Hệ thống camera ANPR giám sát tại 58 vị trí trung tâm và 9 vị trí trên đường Rừng Sác; biển báo LEZ cùng ký hiệu trên mặt đường sẽ giúp người dân dễ nhận biết khu vực hạn chế.

Taxi và xe ôm công nghệ Xanh SM sử dụng phương tiện xe máy và ô tô điện ở TPHCM - Ảnh: Nguyễn Văn

Thành phố sẽ đầu tư, hoàn thiện hệ thống quan trắc môi trường hiện đại ứng dụng AI, đồng bộ với hệ thống quốc gia, dự kiến hoàn thành vào quý III/2026. Trên cơ sở kết quả quan trắc, TP sẽ đề xuất quy định môi trường nghiêm ngặt hơn quy chuẩn quốc gia tại khu vực ô nhiễm nặng, hoàn tất trong quý I/2026.

Sở Xây dựng được giao phát triển hạ tầng cho phương tiện năng lượng sạch, đẩy mạnh chuyển đổi giao thông công cộng sang xe xanh, đồng thời xây dựng các chính sách hỗ trợ để giảm tác động đến đời sống và sản xuất của người dân.

UBND TPHCM nhấn mạnh việc áp dụng công cụ kinh tế thay cho mệnh lệnh hành chính trong quản lý, kiểm soát và chuyển đổi phương tiện không đạt chuẩn khí thải. Bên cạnh đó, UBND TPHCM cũng kiến nghị Bộ Xây dựng bổ sung biển báo LEZ vào quy chuẩn quốc gia, đồng thời quy định xử phạt hành chính và trừ điểm giấy phép lái xe với phương tiện vi phạm, theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP.

UBND TPHCM chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng Kế hoạch hành động khắc phục ô nhiễm, quản lý chất lượng không khí giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn 2045, trình Thủ tướng trước khi phê duyệt, hoàn thành trong tháng 11/2025. Cơ quan này cũng được giao lập lộ trình kiểm soát ô nhiễm nguồn nước, xong trong quý IV/2025.

Nguyễn Văn