Tiếng Anh thời AI

03/12/2025 - 07:25

PNO - Tiếng Anh từng là công cụ giúp người lao động có thêm cơ hội việc làm, giúp tăng khả năng hội nhập quốc tế. Nhưng với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) cùng nhiều công cụ phiên dịch, ghi chép, tiếng Anh liệu có còn quan trọng?

Thời vàng son không còn, nhưng tiếng Anh vẫn cần

Từ 1999-2010 được xem là kỷ nguyên vàng của sinh viên chuyên ngành ngoại ngữ Anh, được thúc đẩy bởi sự hội nhập kinh tế toàn cầu. Tại Trung Quốc, sinh viên chuyên ngành tiếng Anh lên đến hàng trăm ngàn người, tỉ lệ có việc làm luôn vượt 90%. Nhưng nay xu thế đã đảo ngược.

Theo dữ liệu từ cổng thông tin giáo dục EOL (Trung Quốc), các công cụ dịch thuật AI hiện chính xác trên 95% với chi phí chỉ bằng 1% dịch vụ con người, chiếm giữ 40% thị trường dịch thuật phổ thông. Công ty tư vấn giáo dục MyCOS có trụ sở tại Bắc Kinh cho biết, tỉ lệ sinh viên tốt nghiệp ngành ngôn ngữ năm 2023 có việc làm đã giảm còn 76,8%, với chỉ 52% sinh viên tìm được việc làm liên quan đến chuyên ngành.

Sử dụng thiết bị hỗ trợ từ AI giúp các em nhỏ vượt qua rào cản ngôn ngữ - ẢNH: MADISON WEIDNER (Edsurge)
Sử dụng thiết bị hỗ trợ từ AI giúp các em nhỏ vượt qua rào cản ngôn ngữ - Ảnh: Madison Weiner (Edsurge)

Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng, suy nghĩ AI thay thế hoàn toàn việc học tiếng Anh là quá đơn giản. Ông Moon Hyung-nam - giáo sư Đại học Phụ nữ Sookmyung (Hàn Quốc) - nói: “Con người có thể xem xét và tinh chỉnh bản dịch do AI tạo ra, làm cho chúng tự nhiên hơn và đạt chất lượng tốt hơn nhiều”. Ước tính có 90% hoặc nhiều hơn dữ liệu huấn luyện của các hệ thống AI hiện tại đến từ nội dung tiếng Anh.

“Các hệ thống AI đang quen với tư duy cấu trúc tiếng Anh. Nói cách khác, AI có xu hướng xử lý và tạo ra ngôn ngữ theo ngữ pháp, cấu trúc câu và logic tiếng Anh thông thường, điều này sẽ tạo lợi thế khác biệt cho những người có kỹ năng tiếng Anh vững chắc”.

Ông Kim Kyeong-Seo - CEO của công ty công nghệ VAIV (Seoul, Hàn Quốc)

Ưu thế này được củng cố trong môi trường làm việc toàn cầu. Các tập đoàn đa quốc gia thường bắt buộc sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ doanh nghiệp chung. Isil Berkan - Giám đốc marketing tập đoàn giáo dục Pearson khu vực Trung Đông và châu Phi - cho biết: “Các công cụ ngôn ngữ do AI điều khiển sẽ bổ sung, chứ không thay thế nhu cầu về kỹ năng viết tiếng Anh tốt. Khả năng xây dựng giao tiếp rõ ràng, phù hợp ngữ cảnh và chuyên nghiệp vẫn là điều thiết yếu”.

Hướng đi mới cho giáo dục

AI đang làm rung chuyển việc giảng dạy. Ben Davis - một giáo viên tại Mỹ - chia sẻ: “Học sinh dần phụ thuộc vào AI, yêu cầu công cụ đưa ra dàn ý thay vì tự mình tạo cấu trúc bài luận”. Điều này làm xói mòn niềm vui dạy học của giáo viên vì họ ngày càng khó phân biệt đâu là kỹ năng logic và hùng biện của học sinh, đâu là của AI.
Tuy nhiên, AI vẫn có thể đóng vai trò là cầu nối hỗ trợ học sinh. Cô Madison Weidner - giáo viên tiểu học ở New York, Mỹ - đã sử dụng các thiết bị AI để hỗ trợ học sinh học ngôn ngữ, giúp một học sinh cải thiện đáng kể môn toán. Các chuyên gia và nhà giáo dục đều đồng ý rằng AI là một cây cầu, không phải là sự thay thế cho các dịch vụ hỗ trợ ngôn ngữ lâu dài. Dù vậy, họ cũng cảnh báo về những hạn chế lớn của AI: do được huấn luyện chủ yếu trên dữ liệu tiếng Anh Mỹ chính thống, công cụ thường bỏ qua hoặc sửa “sai” các biến thể tiếng Anh khác và thiếu đi ngữ cảnh văn hóa.

3 HƯỚNG CHUYỂN DỊCH CỦA NGƯỜI HỌC TIẾNG ANH THỜI AI

Theo các chuyên gia, kỷ nguyên AI không hủy diệt ngành tiếng Anh, mà đang sàng lọc và nâng tầm giá trị cốt lõi. Vì thế, người học tiếng Anh cần chuyển dịch theo 3 hướng. Một là, chuyển từ “dịch máy” sang “quản lý dịch thuật” với kỹ năng cốt lõi là đánh giá, tinh chỉnh và làm giàu thêm sắc thái nhân văn, văn hóa cho đầu ra của AI. Hai là, chuyển từ “thông thạo cơ bản” sang “thông thạo chuyên sâu”, bởi tiếng Anh tốt giúp giao tiếp với AI hiệu quả hơn, từ đó khai thác tối đa sức mạnh của công nghệ. Ba là, chuyển từ “biết ngôn ngữ” sang “tư duy toàn cầu”, học tiếng Anh còn là hiểu về tư duy phản biện, hệ thống chính trị và triết học của thế giới phương Tây.

Linh La (theo The Conversation, Korea Times, China Daily, Edsurge, Business Insider, Khaleej Times)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI