Nhà hát nghệ thuật hát bội TPHCM: Song hành bảo tồn và phát triển

Gìn giữ tinh hoa

Nghệ sĩ Thanh Bình - Trưởng phòng Tổ chức biểu diễn nhà hát nghệ thuật hát bội TPHCM - cho biết, từ trước đến nay, nguồn tài liệu về nghệ thuật hát bội phục vụ công tác chuyên môn của nhà hát rất ít. Bộ tài liệu được gia đình Nghệ sĩ nhân dân (NSND) Đinh Bằng Phi - một đại thụ của hát bội miền Nam - trao tặng gồm hơn 200 sách báo, tư liệu nghiên cứu, các kịch bản được NSND Đinh Bằng Phi sáng tác và sưu tầm, một số còn là bản viết tay, thực sự rất quý giá. “Có những hình ảnh quý hiếm về hát bội xưa, về giai đoạn đầu thành lập nhà hát. Những tài liệu ấy rất cần thiết cho công tác quản lý, nghiên cứu và bảo tồn nghệ thuật hát bội, cũng như tăng cường kiến thức cho nghệ sĩ hát bội hiểu hơn về nghề nghiệp của mình” - nghệ sĩ Thanh Bình cho biết.

Nhà hát nghệ thuật hát bội TPHCM tham gia biểu diễn tại nhiều lễ hội kích cầu du lịch của TPHCM - ẢNH: QUỐC THANH

Với di sản trên, nhà hát có kế hoạch tổ chức khu trưng bày tại đơn vị để nghệ sĩ và khán giả dễ dàng tham khảo. Các kịch bản cũng được phân loại, biên tập để tái dựng và dàn dựng mới ở thời điểm phù hợp.

Thời gian qua, nhà hát cũng chủ trương lưu giữ tinh hoa nghệ thuật hát bội từ các di sản sống. Trước khi qua đời (tháng 3/2025), NSND Xuân Quan đã phối hợp nhà hát quay lại các trình thức vũ đạo, từ cơ bản đến nâng cao, để các lớp nghệ sĩ tham khảo, học hỏi. NSND Xuân Quan đã cùng NSND Thanh Trang thu một số bài bản hát bội cơ bản làm tài liệu lưu trữ cho nhà hát.

Công tác đào tạo lớp trẻ luôn được quan tâm. Theo ông Nguyễn Hoàng Vinh - Giám đốc nhà hát nghệ thuật hát bội TPHCM - việc đào tạo diễn viên trẻ được tiến hành thường xuyên với các lớp bồi dưỡng, nâng cao hằng năm, đồng thời mạnh dạn giao vai, tạo điều kiện cho các bạn trẻ sớm cọ xát thực tế sàn diễn. “Hiện tại, nhà hát có hơn 10 diễn viên trẻ đang tiến bộ rất nhanh. Đội ngũ đạo diễn trẻ được đào luyện qua từng dự án cụ thể. Vở hát bội Hiền thần vừa ra mắt do 3 đạo diễn trẻ Thanh Bình, Ngọc Giàu và Bảo Châu dàn dựng dưới sự rèn cặp của NSND Trần Ngọc Giàu” - ông Nguyễn Hoàng Vinh cho hay. Sắp tới, nhà hát tiếp tục hướng đến các nhạc công trẻ, đặc biệt là bồi dưỡng lực lượng sáng tác mới.

Nhiều hình thức lan toả

Theo kế hoạch, năm nay, nhà hát có khoảng 150 suất diễn phục vụ đa dạng đối tượng, từ học đường đến lễ hội và du lịch. Đáng mừng là ngoài số suất diễn phục vụ được phân công nhiều hơn năm trước, số đối tác mới cũng tăng.

Nhà hát nghệ thuật Hát bội TPHCM sẽ sớm tổ chức không gian trưng bày các tư liệu được gia đình NSND Đinh Bằng Phi trao tặng - Ảnh: MẠNH HẢO

Thời gian qua, ngoài các suất diễn học đường thông thường, nhà hát còn kết hợp Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai tổ chức mô hình dạy ca diễn hát bội trong trường học. “Học sinh được tập ca diễn, vũ đạo hát bội và làm tiết mục báo cáo cùng nghệ sĩ. Các em tập luyện rất say mê. Khi diễn báo cáo ở trường, các em xem rất chăm chú và đào sâu phân tích nghệ thuật” - ông Nguyễn Hoàng Vinh cho biết. Hiện nhà hát đã nhận được đề nghị từ một số trường học để tiếp tục thực hiện mô hình này.

Bên cạnh các suất diễn phục vụ lễ hội du lịch, nhà hát nhận được nhiều kết nối từ các công ty du lịch với nhiều hình thức. Nếu năm trước, việc hát bội vào bar làm khách quốc tế bất ngờ, thích thú thì năm nay, nhà hát tiếp tục nhận được sự chú ý với các phototour.

Bên cạnh đó, công tác quảng bá, truyền thông cũng được chú ý. Nhà hát nghệ thuật hát bội TPHCM là đơn vị nghệ thuật trực thuộc Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM có fanpage hoạt động tích cực, hiệu quả. Ngoài việc trẻ hóa nội dung truyền tải, nhà hát còn phối hợp các đối tác như nhóm Hiếu Văn Ngư tổ chức truyền thông bài bản, tập trung cho các dự án hợp tác tạo hiệu ứng truyền thông lan tỏa.

“Nhà hát nghệ thuật hát bội TPHCM vẫn luôn xác định giữ vững 2 trụ bảo tồn bản sắc và phát huy giá trị để tiếp tục phát triển” - ông Nguyễn Hoàng Vinh khẳng định.

Ninh Lộc