Nâng tĩnh không cầu Bình Triệu 1: Bước ngoặt công nghệ từ đôi tay người Việt

Bản vẽ công nghệ nâng tĩnh không cầu Bình Triệu 1 - Ảnh Nguyễn Văn

Niềm tin đặt trên đôi tay người Việt

Sáng sớm trên sông Sài Gòn, dưới chân cầu Bình Triệu 1, không khí công trường căng như dây đàn. Hệ thống kích thủy lực khổng lồ gầm vang xen lẫn tiếng thông báo từ bộ đàm của kỹ sư tại trung tâm điều khiển, từng nhịp cầu từ từ được “nhấc bổng” lên, chính xác đến từng milimét.

Dưới những khung thép khổng lồ, hàng chục chiếc kích thủy lực đang âm thầm làm việc. Mỗi nhịp cầu khi nâng lên đều được giám sát bằng hệ thống cảm biến tinh vi, đảm bảo độ chênh lệch giữa các kích không vượt quá… 1mm, một con số tưởng như vô hình nhưng lại quyết định sự an toàn của toàn bộ công trình. Cả công trường như nín thở theo từng nhịp nâng.

Bệ kích đã hoàn thành cơ bản - Ảnh Nguyễn Văn

Cách đây vài năm, phương pháp nâng tĩnh không từ dưới lên, không cần tháo dỡ nhịp cầu từng được xem như viễn tưởng. Hơn nữa khi nhắc đến những công nghệ tân tiến trong ngành xây dựng hạ tầng, nhiều người Việt vẫn nghĩ ngay đến sự phụ thuộc như thuê chuyên gia nước ngoài, nhập khẩu thiết bị đắt đỏ, vận hành dưới sự giám sát của các cố vấn quốc tế. Nhưng dự án nâng tĩnh không cầu Bình Triệu 1 đã đảo ngược suy nghĩ đó. Người Việt không chỉ học hỏi, mà đã bước ra, nắm quyền điều khiển, vận hành toàn bộ quá trình với độ chính xác khắt khe nhất.

Việc nâng tĩnh không cầu được thực hiện chuẩn xác thông qua công nghệ hiện đại được kỹ sư Việt Nam thực hiện - Ảnh Nguyễn Văn

Kỹ sư Cao Thanh An - Giám sát trưởng công trình - chia sẻ với ánh mắt vừa nghiêm nghị vừa tự hào: “Ở Việt Nam, việc nâng cầu bằng phương pháp thay gối đã nhiều, nhưng công nghệ kích nâng tĩnh không lần này là lần đầu tiên áp dụng. Một nhịp cầu có thể cần đến 28 - 30 kích thủy lực, tất cả phải đồng bộ, độ lệch không vượt quá 1mm. Nếu sai số vượt quá, toàn bộ hệ thống sẽ ngừng hoạt động”.

Theo kỹ sư An, trước khi có ngày “ra quân” tại Bình Triệu 1, anh và 2 kỹ sư đã trải qua một chuyến đi dài sang Ý - cái nôi của những công nghệ nâng cầu hiện đại nhất thế giới. Tại đây, họ không chỉ quan sát những quy trình phức tạp, mà còn được cầm tay chỉ việc, bước vào từng phòng điều khiển, học cách đọc và phân tích dữ liệu từ hàng trăm cảm biến, cách xử lý tình huống giả định khi cầu lệch nhịp, hoặc khi hệ thống kích không đồng bộ.

Kỹ sư Cao Thanh An - Giám sát trưởng công trình - đang ngồi cabin điều khiển hệ thống, chia sẻ về công nghệ nâng tĩnh không cầu - Ảnh Nguyễn Văn

“Để hôm nay đủ tự tin vận hành công nghệ hiện đại ngay tại cầu Bình Triệu 1 là một hành trình dài học hỏi tại Ý”, kỹ sư An nói.

Anh kể thêm, hơn 20 năm gắn bó với nghề cầu đường, từng góp mặt trong công trình cầu Phú Mỹ - một trong những cây cầu biểu tượng của TPHCM, anh vẫn chưa từng thấy thử thách nào nhiều áp lực nhưng cũng nhiều cảm xúc như lần này.

Giữa tiếng động cơ rền vang, giữa những chiếc mũ bảo hộ ướt mưa, người ta dễ dàng bắt gặp ánh mắt tự hào của những người thợ trẻ, khi họ biết mình đang tạo ra một cột mốc mới cho ngành cầu đường nước nhà.

Bước ngoặt khoa học - công nghệ Việt Nam

Không chỉ đội ngũ kỹ sư, công nhân mà cả chủ đầu tư và cơ quan quản lý hạ tầng đều “nín thở” cùng công trình. Bởi đây là lần đầu tiên TPHCM áp dụng công nghệ mới, mọi chi tiết đều phải được kiểm soát ở mức cao nhất.

Ông Nguyễn Viết Quang - Trưởng Phòng Quản lý hạ tầng số 2, Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ (Sở Xây dựng TPHCM) - cho biết: “Do đây là công trình mới nên ban đầu chúng tôi cũng gặp nhiều khó khăn, phải phối hợp chặt chẽ giữa chủ đầu tư, nhà thầu, kỹ sư và công nhân để từng bước tháo gỡ. Lần đầu tiên áp dụng công nghệ kích nâng tĩnh không nên tất cả đều cẩn trọng trong từng chi tiết. Đến nay, công trình đang ổn định, tiến độ đạt khoảng 75% và dự kiến về đích vào tháng 11/2025. Đội ngũ khoảng 100 kỹ sư, công nhân đều là người Việt Nam, đó là điều chúng tôi rất tự hào, vì chứng minh rằng người Việt có thể làm chủ công nghệ tiên tiến nhất”.

Ông Nguyễn Viết Quang - Trưởng Phòng Quản lý hạ tầng số 2, Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ - chia sẻ về công trình nâng tĩnh không cầu Bình Triệu 1 - Ảnh Nguyễn Văn

Cũng theo ông Quang, thử thách lớn nhất không chỉ là công nghệ mà còn là… thời tiết. Những cơn mưa bất chợt đã không ít lần buộc công trình phải tạm dừng. Nhưng bằng sự kiên trì, tập thể kỹ sư, công nhân vẫn tận dụng từng giờ khô ráo để thi công, quyết tâm giữ tiến độ.

Chia sẻ thêm về công nghệ nâng tĩnh không, ông Quang cho hay, cầu Bình Triệu nặng khoảng 11.000 tấn, các kỹ sư đang dùng 106 kích từ 400 - 500 tấn để nâng đồng bộ các nhịp cầu, mỗi lần nâng lên khoảng 4cm. Hiện tĩnh không cầu đã được nâng lên khoảng 0,5m.

“Nếu như trước đây, việc nâng cầu thường đồng nghĩa với tháo dỡ từng nhịp, tốn kém thời gian và chi phí, thì với công nghệ mới, cầu Bình Triệu 1 được nâng tĩnh không ngay tại chỗ, không cần tháo dỡ, giảm tối đa ảnh hưởng đến giao thông. Đây là bước tiến lớn, mở ra triển vọng áp dụng cho nhiều cây cầu khác trong tương lai”, ông Quang nói.

Kỹ sư đang lắp ráp hệ thống nâng kích - Ảnh Nguyễn Văn

Cầu Bình Triệu 1 đã được nâng lên 0,5m - Ảnh Nguyễn Văn

Nguyễn Văn