Mạch ngầm di sản văn hóa Sơn Nam

Độc giả, bạn bè thân hữu chia sẻ nhiều kỷ niệm về "ông già Nam bộ" Sơn Nam tại buổi ra mắt sách

Trong đó, Nhà văn Sơn Nam - Những góc đời riêng lạ là tập sách bao gồm những bài viết của con gái nhà văn Sơn Nam - chị Đào Thúy Hằng - về cha mình. Ngoài ra, còn có những góc nhìn độc đáo của các tác giả, nhà văn, nhà báo yêu quý ông, như: Lý Lan, Võ Đắc Danh, Ngô Khắc Tài, Phạm Sỹ Sáu, Nguyễn Trọng Chức, Nguyễn Lam Điền…

Còn Đi và ghi nhớ là tựa một bài báo tiêu biểu của nhà văn Sơn Nam đăng trên tạp chí Xưa&Nay năm 1997, nay được chọn làm tựa tập sách, in lại 56 bài báo của ông trên tạp chí Xưa&Nay cùng một số báo khác trước năm 1975.

Các bài báo chủ yếu là khảo cứu các vấn đề lịch sử, văn hóa, tập quán của con người Sài Gòn - Nam bộ xưa và nay, như: Nhớ Sài Gòn - Gia Định từ thuở sơ khai, Sức sống cư dân vùng châu thổ sông Cửu Long, Thương cảng Sài Gòn hình thành và phát triển, 100 năm trước Sài Gòn, Người Hoa ở Sài Gòn - Chợ Lớn, Vài nét văn hóa dân tộc qua lễ Kỳ Yên ở đình làng Nam Bộ, Cá tính dân Sài Gòn qua địa lý…

Tại buổi giao lưu, chị Đào Thúy Hằng đã chia sẻ những kỷ niệm về người cha đặc biệt của mình - một tên tuổi lớn của văn hóa Nam bộ nhưng lại rất mực dung dị, có cách quan tâm đầy tình cảm đến vợ con dù thường xuyên xa gia đình.

Chị Đào Thúy Hằng - con gái nhà văn Sơn Nam - đã viết nhiều mẩu chuyện nhỏ thú vị về cha mình

Những bạn bè thân hữu, người yêu mến Sơn Nam cũng nói về những ấn tượng, những điều tâm đắc về nhà văn, nhất là việc sưu tầm, lưu giữ tác phẩm Sơn Nam không hề dễ dàng, khi ông viết rất nhiều mà lại rất tản mác.

Là người bắt tay hệ thống các tác phẩm của Sơn Nam, cũng như đặt vấn đề mua bản quyền toàn bộ tác phẩm của ông, TS. Quách Thu Nguyệt - nguyên Giám đốc NXB Trẻ - cho biết, 15 năm qua, NXB Trẻ đã tập hợp, tìm kiếm và phát hiện lại những tác phẩm của Sơn Nam mà đến nay vẫn chưa đủ. Một điều rất đáng quý là có những độc giả đã mua lại được các sách của Sơn Nam từ các… vựa ve chai và mang đến cho NXB Trẻ, nhiều quyển sách mà đến chính tác giả cũng không nhớ đã trôi nổi khắp chốn.

TS. Quách Thu Nguyệt khẳng định mạch ngầm văn hóa trong tác phẩm Sơn Nam không ngừng lan tỏa nhiều năm qua

Theo TS. Quách Thu Nguyệt, Sơn Nam đã để lại một mạch ngầm di sản không chỉ của riêng ông, mà còn của mảnh đất Nam bBộ. “15 năm qua, tác phẩm của Sơn Nam đã giúp nhiều người trẻ yêu văn hóa Nam bộ. Một vùng đất Nam bộ đầy hấp dẫn, còn rất nhiều điều để khám phá, không chỉ về kinh tế mà còn cả lịch sử, chiều sâu văn hóa đầy sống động” - TS. Quách Thu Nguyệt chia sẻ.

Theo tác giả Dương Thành Truyền, đọc Sơn Nam giúp chúng ta thấy lại lời ăn tiếng nói và chữ nghĩa Nam bộ một thời với rất nhiều điều thú vị.

“Qua truyện Sơn Nam, có thể thấy, người miền Nam thích nói chữ, thích nói tích, ăn nói có nhịp có nhàng, có hình có ảnh. Có những đoạn văn như thơ, như nhạc, như họa. Tôi cho rằng, chúng ta phải làm nhiều hơn nữa để di sản nhà văn Sơn Nam phát triển hơn, ví như có thêm các công trình sách về văn hóa Nam bộ dưới góc nhìn Sơn Nam, lời ăn tiếng nói Nam bộ qua tác phẩm Sơn Nam, hay lễ nghĩa Nam bộ qua tác phẩm Sơn Nam… chẳng hạn” - ông Dương Thành Truyền nói.

Nhà nghiên cứu Lê Minh Quốc đặt vấn đề cần nghiên cứu về Sơn Nam với góc nhìn rộng mở, sâu sắc hơn

Với nhà nghiên cứu Lê Minh Quốc, nếu chỉ xem Sơn Nam là nhà văn hóa của Nam bộ thì chưa đủ, khi tầm vóc trang viết của Sơn Nam hướng đến giá trị lâu bền trong khối thống nhất Việt Nam, là minh chứng văn hóa Nam bộ nằm trong dòng chảy xuyên suốt văn hóa Việt Nam.

Dịp này, ngoài ra mắt 2 tựa sách mới, NXB Trẻ cũng trích Quỹ Sơn Nam để trao tặng 24 suất học bổng (mỗi suất 1 triệu đồng) cho các em bé là con nuôi và con đỡ đầu của Đồn Biên phòng Lũng Cú. Đây là tấm lòng của NXB Trẻ và cố nhà văn đất Nam bộ gửi đến trẻ em nơi địa đầu Tổ quốc.

Đông A