Lối sống công nghiệp khiến mắt nhanh mờ đục

Trước đây, đục thủy tinh thể vốn là căn bệnh của người già, nguyên nhân do sự lão hóa tự nhiên của cơ thể, máu huyết, can thận hư suy, tinh khí của 5 tạng không đủ để nuôi dưỡng mắt sinh ra bệnh.

Hoa cúc, kỷ tử - những vị thuốc đặc hiệu giúp dưỡng gan, sáng mắt, ngừa đục thủy tinh thể

Cuộc sống hiện đại có quá nhiều yếu tố tác động xấu đến đôi mắt, gây ra tình trạng đục thủy tinh thể sớm ở người trẻ. Đáng kể nhất là ánh sáng từ màn hình điện thoại, máy tính; đến thói quen thường xuyên thức khuya, ngủ muộn sau 12 giờ đêm; ăn uống thực phẩm công nghiệp, cay nóng, béo; hoặc tinh thần, tình cảm bất như ý lâu ngày sinh uất kết, nhiệt tà uất lại, gây bệnh.

Lao động trí óc căng thẳng, cộng thêm uống nhiều bia rượu, hoặc buồn giận quá mức kéo dài khiến máu huyết, phần âm trong cơ thể hư suy, phong tà khí ở gan bốc lên cũng sinh bệnh đục thủy tinh thể.

Người bệnh thường không có triệu chứng gì ở mắt, chỉ thấy thị lực dần giảm đi. Đôi khi chỉ nhìn thấy lờ mờ bàn tay hoặc chỉ còn phân biệt được ánh sáng và tối. Tình trạng giảm thị lực có thể xảy ra ở 1 mắt, rồi dần đến mắt bên kia, hoặc cùng lúc cả 2 mắt.

Để phòng ngừa hoặc làm giảm sự tiến triển của bệnh đục thủy tinh thể, có thể áp dụng các cách sau:

Uống trà dưỡng mắt

Uống lục trà (trà xanh khô) thường xuyên, mỗi ngày 2 chén. Lá trà xanh, hoa cúc khô, mỗi loại 2g, hãm nước sôi, dùng 1 chén sau bữa cơm, mỗi ngày.

Trà xanh khô 1g, ngũ vị tử sao 4g, mật ong 25g, cho tất cả vào 400ml nước, đun sôi khoảng 5 phút, trút vào bình giữ nhiệt. Mỗi ngày 1 thang, chia 3 lần, uống khi trà còn nóng. Cách sao ngũ vị tử: mỗi lần lấy khoảng 200g, sao trên lửa nhỏ đến khi hơi xém cháy, để nguội, trữ trong lọ kín, dùng dần.

Hồng trà 1g, câu kỷ tử sao muối 10g, hoa cúc trắng 10g, cho vào bình, chế nước sôi vào uống cả ngày đến khi nhạt vị. Cách sao kỷ tử: 200g kỷ tử, 200g muối ăn. Đổ muối vào chảo đảo nóng, bỏ kỷ tử vào sao cho đến khi nở to thì lấy ra, rây bỏ muối, để kỷ tử nguội, cất vào lọ kín dùng dần. Trà kỷ cúc bồi bổ tạng can, làm sáng mắt, trừ phong tà, giải nhiệt độc. Phù hợp trị mắt yếu, mờ, thị lực giảm.

Món ăn bổ mắt

Thịt lợn nạc 100-200g thái mỏng, nấu canh với 15g kỷ tử, ăn với cơm khi còn nóng, có thể ăn thường xuyên 3-4 lần/tuần. Canh thịt lợn kỷ tử bồi bổ gan thận, ngăn ngừa hoặc làm giảm đau đầu, hoa mắt, tăng thị lực.

Cháo cà rốt: Cà rốt thái hạt lựu, nấu cháo cùng gạo hoặc kê, ăn sáng hoặc tối, khi còn nóng. Dùng thường xuyên giúp nhuận da, sáng mắt…

100g gan lợn, 50g đậu xanh, nấu cháo, ăn nóng. Lưu ý không dùng cho người bị mỡ máu cao, gan nhiễm mỡ, gút.

Một bộ gan gà trống tươi nóng, ngay khi lấy ra (không rửa nước), đem hấp cách thủy với 20ml mật ong đến khi gan vừa chín tới, ăn khi còn nóng. Ăn 1 lần/tuần. Gan gà ngọt, hơi ấm, bổ gan thận, chữa gan yếu mắt mờ. Lưu ý không dùng cho người bị mỡ máu cao, gan nhiễm mỡ, gút.

Vận động mắt

Xoa mắt: Mỗi sáng sau thức giấc, ngồi thẳng, mắt khép hờ, điều hòa hơi thở, thả lỏng cơ vùng mắt; ấn hai ngón cái vào hai bên thái dương, co ngón trỏ vuốt từ khóe mắt ra đuôi mắt 21 lần, nhắm nghiền mắt vài giây rồi đột ngột mở lớn; lặp lại 3 lần.

Giữa khoảng thời gian học tập hoặc làm việc nên điều dưỡng cho mắt với các phương pháp sau:

Chuyển động mắt: Ngồi thẳng, thả lỏng người, hai mắt nhìn thẳng rồi chuyển động thuận chiều kim đồng hồ 9-18 lần, nhắm mắt nghỉ vài giây, mở mắt nhìn xa. Thực hiện tương tự với chuyển động mắt ngược chiều kim đồng hồ. Mỗi lần 3 vòng, 3 lần/ngày.

Day khóe mắt: Ngồi hoặc đứng, mắt khép hờ, chà nóng hai ngón giữa, day tròn khóe mắt trong 7 lần rồi xoay tròn theo hốc mắt 3 lần, lại day tròn khóe mắt ngoài 7 lần và xoay tròn theo hốc mắt 3 lần. Thực hiện 7 lần.

Chớp mắt: Chớp mắt xen kẽ bên trái bên phải hoặc nhắm nghiền mắt đồng thời cố gắng nhướn mày lên cao sau đó thả lỏng. Nhắm mắt, chà nóng hai bàn tay, áp vào mắt đồng thời tưởng tượng khung cảnh đồng quê hoặc người mình yêu mến.

Nhắm mắt dưỡng thần: Trong quá trình làm việc, thỉnh thoảng nên nhắm mắt vài giây để tránh cho mắt phải điều tiết liên tục, quá mức.

Xông mắt bằng nước trà: Khi pha trà uống, vừa pha xong chế trà vào bát, đặt trên bàn, tay che miệng bát trà, mắt nhìn vào dòng hơi đang bốc lên, nếu hơi quá nóng thì nên ngưng vài giây hoặc giữ khoảng cách xa hơn sao cho vừa đủ ấm mắt. Mỗi ngày xông tối thiểu 1 lần, 10 phút/lần. Xông hơi bằng nước trà giúp làm tăng thị lực, mắt nhìn rõ hơn.

Hà Nguyễn (Đông y sĩ, Hội Đông y TPHCM)