Làm việc ca đêm có thể làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích

23/10/2025 - 10:51

PNO - Một nghiên cứu quy mô lớn tại Anh, công bố trên tạp chí Frontiers in Public Health ngày 22/10/2025, cho thấy việc làm ca đêm cố định trong thời gian dài có thể phá vỡ đồng hồ sinh học, ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa và làm tăng đáng kể nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, làm việc vào ban đêm không chỉ làm đảo lộn giấc ngủ, mà còn tác động mạnh đến hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là hệ tiêu hóa. Nhịp sinh học bị phá vỡ dẫn đến rối loạn trao đổi chất, thay đổi hormone và làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho các bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch và hội chứng ruột kích thích phát triển.

Một nghiên cứu tại UK Biobank cho thấy, làm việc ca đêm có thể làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích. Nguồn ảnh: ultramansk
Một nghiên cứu tại UK Biobank cho thấy, làm việc ca đêm có thể làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích - Ảnh: ultramansk

Hội chứng ruột kích thích là rối loạn tiêu hóa gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón. Bệnh thường kéo dài dai dẳng và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của người bệnh.

Các nghiên cứu trước đây cho rằng, bệnh có liên quan đến sự mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, rối loạn trục não, ruột, phản ứng viêm mạn tính nhẹ và bất thường nội tiết thần kinh. Nhịp sinh học của cơ thể, vốn điều khiển các hoạt động trao đổi chất, nội tiết và miễn dịch, khi bị đảo lộn do làm việc ban đêm, có thể dẫn đến nhiều rối loạn.

Nhóm nghiên cứu thuộc Shanghai Jiaotong University (Trung Quốc) đã phân tích dữ liệu của hơn 266.000 người trong cơ sở dữ liệu UK Biobank, bao gồm cư dân Anh, Scotland và Wales.

Dữ liệu được phân tích theo thói quen làm việc (ca ngày, ca đêm hoặc xoay ca), chỉ số khối cơ thể (BMI), giấc ngủ, sức khỏe tâm thần, hút thuốc và uống rượu.

Trong thời gian 9 năm, có 5.218 ca hội chứng ruột kích thích mới được ghi nhận. Sau khi điều chỉnh các yếu tố như tuổi, giới tính và thói quen sinh hoạt, nhóm nghiên cứu phát hiện những người luôn làm ca đêm có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn rõ rệt so với người làm ca ngày hoặc thỉnh thoảng làm ca đêm. Đặc biệt, nhóm có BMI trên 25, tức thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ cao hơn đáng kể.

Theo tính toán, nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích tăng khoảng 36% ở những người làm ca đêm cố định. Ngược lại, nhóm chỉ làm ca đêm không thường xuyên không ghi nhận sự khác biệt đáng kể.

Các nhà khoa học lý giải rằng, làm việc ca đêm kéo dài có thể phá vỡ đồng hồ sinh học, làm rối loạn nhu động ruột, gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột và tăng phản ứng viêm. Việc giảm tiết melatonin - hormone giúp điều hòa giấc ngủ và bảo vệ niêm mạc đường tiêu hóa cũng khiến cơ thể dễ bị tổn thương hơn.

Ngoài ra, thói quen ăn uống thất thường, sử dụng thực phẩm chế biến sẵn và thiếu vận động ở người làm ca đêm, đặc biệt là người thừa cân, càng làm nguy cơ gia tăng.

Các chuyên gia khuyến cáo người lao động nên duy trì nhịp sinh học ổn định, đảm bảo giấc ngủ đầy đủ, ăn uống đúng giờ và hạn chế đồ ăn nhanh để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Người thường xuyên làm việc ban đêm, nhất là trong các lĩnh vực như y tế, dịch vụ hay sản xuất, được khuyến nghị nên thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ và được tư vấn dinh dưỡng, lối sống để phòng ngừa hội chứng ruột kích thích cùng các bệnh lý tiêu hóa liên quan.

Tuấn Huy (theo Newsmedical)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI