Không phải thoáng buồn, không phải yếu đuối

Dòng trạng thái ngắn ngủi ấy đã khơi dậy một cuộc trò chuyện đầy ắp những sẻ chia. Từ sự đồng cảm của những người từng trải, đến những lời khuyên tìm đến chuyên gia, bác sĩ, và cả niềm tin vào sức mạnh của gia đình và bản thân. Mỗi bình luận là một mảnh ghép của bức tranh mang tên trầm cảm sau sinh. Tôi đã không thể rời mắt khỏi những dòng chữ ấy, bởi chính tôi cũng từng bối rối lo âu sau cánh cửa sinh nở.

Chăm sóc con nhỏ quả thực là một hành trình đầy gian nan. Ảnh minh họa: Freepik

Bình luận của chị M.P (Tiền Giang) đúc kết từ kinh nghiệm bản thân: "Chăm sóc con nhỏ quả thực là một hành trình gian nan, nhất là những lúc con ốm đau. Áp lực từ gia đình đôi khi khiến người mẹ cảm thấy ngột ngạt. Nếu không tìm được nơi để trút bầu tâm sự, những bực dọc, khó chịu, mất ngủ, thậm chí là những cơn cáu giận vô cớ sẽ bào mòn tinh thần, dẫn đến bao hệ lụy về sức khỏe. Vậy nên, điều quan trọng nhất là hãy tìm đến người mình tin tưởng để giãi bày, hoặc chia sẻ nỗi lòng với những người cùng cảnh ngộ trên các diễn đàn, cộng đồng để tìm được hướng đi phù hợp với riêng mình. Dù biết sẽ rất khó khăn, nhưng hãy chủ động mở lòng với gia đình, đặc biệt là với chồng, để cùng nhau tìm ra nút thắt. Bên cạnh đó, đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia tâm lý, bác sĩ nhé!"

Chị L.N (TPHCM) gửi gắm lời động viên: “Tự cứu lấy mình trước tiên nha em. Dành cho bản thân dù chỉ một chút thời gian quý báu. Bé sơ sinh thường ngủ nhiều, đó là cơ hội vàng để mẹ tranh thủ nghỉ ngơi, nạp năng lượng bằng những bữa ăn đủ chất, thêm rau xanh, trái cây tươi để tăng cường vitamin. Việc chăm sóc con đã chiếm trọn quỹ thời gian, vậy nên đừng cố gắng ôm đồm hết mọi việc trong nhà. Hãy mạnh dạn phân công công việc với chồng và người thân. Dành thời gian chơi đùa cùng con để cảm nhận được ngoài những bộn bề thì có con là niềm hạnh phúc vô biên. Khi con lớn hơn một chút, mẹ nên tìm đến những lớp yoga hay một môn thể thao nào đó mà mình yêu thích. Một đời sống tinh thần khỏe mạnh sẽ giúp hành trình chăm sóc con trở nên nhẹ nhàng và ý nghĩa hơn rất nhiều”.

Cách đây không lâu, câu chuyện đau lòng về một mẹ bỉm sữa trẻ tuổi khác đã khiến cộng đồng mạng không khỏi xót xa. H.D, một người mẹ vừa trải qua sinh nở 20 ngày, đã phải đối diện với khó khăn chồng chất: sức khỏe sau sinh còn yếu, con nhỏ ốm đau, quấy khóc không ngừng khiến chị rơi vào trạng thái kiệt sức, mất hết cảm giác muốn ăn uống.

Những ngày dài đằng đẵng chăm con tại bệnh viện, nỗi lo vô hình càng đè nặng lên đôi vai người mẹ trẻ. Có lẽ, tiếng khóc xé lòng của con, những cơn sốt liên miên, vết mổ chưa kịp lành và cả những bỡ ngỡ, lo lắng của người lần đầu làm mẹ đã vượt quá sức chịu đựng. Trong cơn tuyệt vọng, H.D đã quyết định bỏ đi, mặc nguyên bộ quần áo bệnh viện. Khi gia đình đăng tin tìm kiếm, kết quả đau đớn tột cùng đã khiến những người theo dõi không khỏi bàng hoàng, rằng H.D đã gieo mình xuống dòng sông lạnh lẽo.

Một người bạn của nạn nhân nghẹn ngào chia sẻ: "Dường như mọi người chỉ tập trung vào em bé mà bỏ qua những thay đổi tiêu cực ở người mẹ". Người khác xót xa: "Ai cũng bảo con khóc, con ốm là chuyện thường, nhưng với người mẹ vừa trải qua cửa tử, đó thực sự là một áp lực khủng khiếp".

Tổn thương hơn, bên cạnh những khó khăn vật chất, các mẹ bỉm sữa còn phải gánh chịu những lời nói vô tâm, tưởng chừng như thoáng qua nhưng lại hằn sâu trong tim khiến họ tự làm đau bản thân mình hoặc thậm chí làm hại đến con trẻ. Đó là những câu cửa miệng tưởng chừng vô hại: "Con mới sinh chỉ ăn với ngủ, có gì đâu mà mệt?", "Làm mẹ mà không có sữa thì khác gì vô dụng?". Hay những lời trách móc đầy vô lý: "Em trông con mà để khóc hoài sao anh làm việc?"...

Một bình luận đầy trăn trở trên diễn đàn đã thức tỉnh nhiều người: "Nếu bạn thấy ai đó có dấu hiệu bất ổn sau sinh, xin đừng thờ ơ. Một lời hỏi han chân thành, một cái ôm ấm áp, một sự quan tâm nhỏ bé thôi cũng có thể cứu vớt một sinh mạng."

Kết quả nghiên cứu các yếu tố liên quan ở 31 bệnh nhân trầm cảm sau sinh được điều trị tại Khoa Tâm thần, Bệnh viện Quân y 103 cho biết: Phụ nữ nhóm tuổi dưới 25, không nhận được hỗ trợ của gia đình trong quá trình mang thai và sau sinh thì nguy cơ bị trầm cảm cao gấp 2 lần so với phụ nữ có sự hỗ trợ của gia đình và nhóm tuổi trên 25. Gia đình có người chồng thích con trai thì nguy cơ bị trầm cảm sau sinh cao hơn so với có chồng không quan tâm giới tính. Những thai phụ có tiền sử thai chết lưu (9,68%), sinh non dưới 37 tuần (22,58%) và họ bị bạo lực về thể xác/tinh thần (35,48%) thì nguy cơ bị trầm cảm sau sinh cao hơn ở điều kiện bình thường.

Nhóm nghiên cứu cho rằng, các yếu tố nhóm tuổi, sự hỗ trợ của gia đình, giới tính của đứa con, tiền sử thai sản, hình thức sinh đẻ và bạo lực có liên quan chặt chẽ tới trầm cảm sau sinh.

Trầm cảm sau sinh không phải thoáng buồn, không phải yếu đuối, đó là bệnh, và cần được yêu thương, thấu hiểu. Đã đến lúc gia đình, bạn bè phải thực sự để tâm đến những thay đổi dù là nhỏ nhất của phụ nữ sau sinh. Quan trọng hơn, các bà mẹ hãy mở lòng nói ra những khó khăn, những mong muốn. Đừng để bản thân phải chiến đấu trong bóng tối một mình .

Huỳnh Ngọc