HBSO chạm đến giấc mơ 'Hồ Thiên Nga'

24/08/2025 - 09:20

PNO - Tối 23/8, trong khuôn khổ Liên hoan nghệ thuật Giai điệu mùa Thu 2025, Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ Kịch TPHCM (HBSO) đã giới thiệu các trích đoạn đặc sắc của vở ballet kinh điển “Hồ Thiên Nga” – chương trình được mong chờ bậc nhất ở liên hoan lần này.

Trong sự nghiệp đồ sộ của mình, thiên tài âm nhạc người Nga Pyotr Ilyich Tchaikovsky (1840 – 1893) chỉ viết 3 vở ballet là Hồ Thiên Nga, Kẹp hạt dẻNgười đẹp ngủ trong rừng. Trong đó, Hồ Thiên Nga là vở ballet đầu tay được viết khoảng năm 1875 - 1876.

Theo giới chuyên môn, tác phẩm mở ra một chương mới cho lịch sử vũ kịch khi âm nhạc không chỉ làm nền phụ họa cho vũ đạo, mà trở thành linh hồn, dẫn dắt mạch kịch và cảm xúc của người xem.

Hồ Thiên Nga được xem là sách giáo khoa của lĩnh vực ballet.
Hồ Thiên Nga được xem là "sách giáo khoa" của lĩnh vực ballet.

Nhiều người nhận định, sự vĩ đại của Hồ Thiên Nga nằm ở cách Tchaikovsky “nhạc hóa” từng nhân vật. Ông dùng chủ đề âm nhạc (leitmotif) – thủ pháp quen thuộc trong opera và giao hưởng – để khắc họa hình tượng.

Ví dụ, như chủ đề thiên nga (Odette) thể hiện qua tiếng oboe dịu dàng, trải dài trên nền dây tremolo mờ ảo như tiếng gọi trong trẻo nhưng buồn man mác, tượng trưng cho vẻ đẹp mong manh và số phận bi thương. Chủ đề hoàng tử Siegfried lại khoẻ khoắn, tràn đầy sức sống, thường vang lên qua kèn đồng và bộ dây. Tiết tấu dữ dội, dồn dập, chủ yếu ở bộ đồng trầm và bộ gõ, mang sắc thái đe dọa, như bóng tối luôn rình rập diễn tả cho chủ đề Rothbart (phù thủy)…

Với giai điệu âm nhạc trữ tình lãng mạn bi thương của Tchaikovsky kết hợp phần biên đạo múa và âm nhạc của Marius Petipa và Lev Ivanov năm 1895, Hồ Thiên Nga đã thành công rực rỡ và trở thành một trong những vở vũ kịch bất hủ của thế giới. Hồ Thiên Nga cũng là một trong những vở ballet được yêu thích và trình diễn nhiều nhất trên thế giới, cũng như là “giấc mơ” của mọi diễn viên theo đuổi vũ kịch.

Theo nghệ sĩ ưu tú Hồ Phi Điệp, “giấc mơ” Hồ Thiên Nga của riêng HBSO đã được nôi dưỡng, nung nấu qua “nhiều đời giám đốc” và mãi đến nay mới chạm đến được. Việc giới thiệu các trích đoạn đặc sắc của Hồ Thiên Nga phiên bản HBSO được xem là điểm sáng nổi bật của Liên hoan nghệ thuật Giai điệu mùa Thu 2025. Đây cũng là khúc dạo đầu, chào mời quý khán giả đến xem trọn vẹn vở ballet kinh điển này sẽ được HBSO công diễn vào tháng 10/2025.

Hồ Thiên Nga qua phần trình diễn của Đoàn Vũ kịch HBSO, Sasa Ballet và Trường Trung cấp Múa
Các trích đoạn Hồ Thiên Nga trong đêm 23/8 được trình diễn bởi Đoàn Vũ kịch HBSO, Sasa Ballet và Trường Trung cấp Múa TPHCM.

Vở ballet Hồ Thiên Nga cũng đánh dấu tác phẩm vũ kịch thứ tư HBSO hợp tác với biên đạo người Hà Lan Johanne Jakhelln Constant, sau những Kẹp hạt dẻ, Cô bé Lọ Lem và Coppélia đều rất thành công ngày trước.

Như phong cách biên đạo của bà Johanne là không chỉ tái hiện một vở ballet cổ điển quen thuộc, mà còn tìm kiếm cách kể chuyện giàu tính biểu cảm, chú trọng vào ngôn ngữ hình thể để làm nổi bật tâm trạng nhân vật và chiều sâu tâm lý. Biên đạo người Hà Lan khẳng định, Hồ Thiên Nga phiên bản HBSO sẽ không đơn thuần là bản sao chép, mà là một tác phẩm được tái sinh trong bối cảnh mới, mang hơi thở của thời đại và bản sắc riêng của HBSO.

* Sau đây là một số hình ảnh trong đêm diễn:

Câu chuyện của Hồ Thiên Nga mở ra nơi cung điện với yến tiệc mừng sinh nhật Hoàng tử Siegfried
Câu chuyện của Hồ Thiên Nga mở ra nơi cung điện với yến tiệc mừng sinh nhật của hoàng tử Siegfried.
Các vũ điệu vui tươi tại yến tiệc là một điểm đặc sắc của vở ballet.
Các vũ điệu vui tươi tại yến tiệc là một điểm đặc sắc của vở ballet.

Cuộc hội ngộ đầy duyên phận giữa H\hoàng tử Siegfried và Nữ hoàng Thiên nga Odette.
Cuộc hội ngộ đầy duyên phận giữa hoàng tử Siegfried và nữ hoàng Thiên nga Odette.
Đỗ Hoàng Khang Ninh và Lê Đức Anh đảm nhận vai Odette và hoàng tử Siegfried
Đỗ Hoàng Khang Ninh và Lê Đức Anh đảm nhận vai Odette và hoàng tử Siegfried.

Những vũ điệu thiên nga là một trong những điểm cuốn hút nhất của Hồ Thiên Nga hơn 150 năm qua.

Bài - ảnh - clip: Đông A

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI