Giữ chữ hiếu giữa nhịp kinh doanh hiện đại

Khi tiếp xúc với một trong những gương mặt kỳ cựu của ngành du lịch, tôi dường như cảm nhận được ở ông sự sâu sắc trong tâm hồn một người từng trải, luôn chọn sống với lòng biết ơn cùng những triết lý nhân văn. Ông là Lại Minh Duy - Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TPHCM, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Dịch vụ Du lịch & Thương mại TST.

Với ông Lại Minh Duy, chữ “hiếu” là gốc rễ để sống và làm việc. Giữa áp lực thương trường, ông vẫn giữ được sự trầm tĩnh để đặt trách nhiệm, sự tử tế và tình thân lên trên mọi lợi ích.

Ánh mắt mẹ - “kim chỉ nam” trong những ngày giông bão

Gia đình ông Lại Minh Duy không có truyền thống kinh doanh mà gắn bó với ngành y và ngành giáo dục. Chính nền nếp gia đình đã góp phần hình thành ở ông tính cách chu đáo, biết quan tâm, chăm sóc mọi người. Sau này, những phẩm chất ấy đã trở thành nền tảng để ông bước vào ngành dịch vụ, nơi chữ “tâm” luôn đi trước chữ “lợi”. “Không thỏa hiệp với điều sai, luôn hướng về điều thiện”, cách điều hành doanh nghiệp của ông là như thế.

Doanh nhân Lại Minh Duy với các nhân viên TSTTourist

Một cơ duyên đã đưa ông đến với ngành du lịch, để rồi gắn bó như một định mệnh suốt hơn 30 năm. “Nghiệp lữ hành đã dạy tôi về lòng biết ơn, sự can đảm cùng những bài học nhân sinh quý giá” - ông trải lòng.

Dù cha mẹ chia tay từ khi ông còn rất nhỏ nhưng ông chưa bao giờ có cảm giác thiếu hụt tình thân. Mẹ ông không chỉ nuôi dạy con khôn lớn mà còn giữ trọn đạo làm dâu, đạo hiếu với bên chồng dù đã không còn ràng buộc hôn nhân.

Ông kể: “Chính cách mẹ tôi sống và đối xử với ông bà nội ngoại cùng dòng họ hai bên đã giúp tôi lớn lên trong sự nối kết, không bị đứt gãy gốc rễ gia đình”. Cũng từ cách sống của mẹ, ông học được bài học về sự tử tế, trách nhiệm và tình người. Sau này, khi ông trưởng thành, tính cách đó lại được tiếp nối. Ông thường xuyên hỏi han, quan tâm chăm sóc gia đình nội ngoại và bà con dòng họ. Đó cũng là một kiểu “hiếu” rất riêng - lặng lẽ, bền bỉ và nhân hậu.

“Mẹ ít khi dạy tôi bằng lời nói nhưng qua cách mẹ sống, tôi học được cách sống có trước có sau, biết kính trọng và không quên cội nguồn” - ông tâm sự.

Năm 2003, khi dịch SARS bùng phát, ngành du lịch rơi vào khủng hoảng, ông từng đứng trước sự lựa chọn: dừng lại hay tiếp tục. Chính ánh mắt mẹ mang theo tất cả niềm tin đã giúp ông đứng vững. Ánh mắt ấy như động viên ông: “Con hãy kiên định với niềm đam mê. Hãy sống có trách nhiệm với những cộng sự đã tin tưởng con, với những khách hàng đang mong chờ. Mẹ tin rằng con sẽ vượt qua”.

Từ ánh mắt động viên của mẹ, ông dần học được cách đón nhận biến cố thay vì sợ hãi. Sự kiên định cũng là hành trang giúp ông lèo lái TSTtourist vượt qua những ngày giông bão của đại dịch COVID-19, khi cả ngành du lịch như “ngừng thở”.

Dù phải đối mặt với nhiều gian nan, thử thách trong sự nghiệp và cuộc sống, ông luôn có những điểm tựa vững chắc đến từ gia đình, đặc biệt là mẹ mình, cùng những bài học sâu sắc. Ông chia sẻ: “Tiền mất đi có thể kiếm lại nhưng chữ tín mất đi thì không thể lấy lại được nữa”. Vì vậy, ông luôn đề cao đạo đức kinh doanh, nhân cách con người, đặt lên trên những cám dỗ lợi nhuận và cả sự thành công.

Chữ hiếu còn là bản sắc

Tại TSTtourist, không có bất kỳ khẩu hiệu nào nhắc đến chữ “hiếu” nhưng sự tử tế, lòng biết ơn và tinh thần “hiếu” của ông luôn tỏa ra một cách âm thầm mà mạnh mẽ. Từ cách ông hỏi han sức khỏe nhân viên đến cách ông dành thời gian lắng nghe từng khó khăn nhỏ nhất của cộng sự đều toát lên sự chân thành và tinh thần trách nhiệm. Đó là nơi chữ "hiếu", chữ "tín", chữ "nghĩa" không phải khái niệm trừu tượng mà là tiêu chuẩn hành xử mỗi ngày.

Doanh nhân Lại Minh Duy trong chuyến du lịch cùng mẹ năm 2023

“Chúng tôi không chỉ đào tạo kỹ năng mà còn rèn người. Nếu một người không biết kính trọng ông bà, cha mẹ thì khó biết trân quý ai khác” - ông khẳng định. Bởi thế, ông luôn nhấn mạnh rằng sự hiếu kính trong gia đình là nền tảng để con người sống có trách nhiệm, biết yêu thương và hiểu giá trị của quê hương, đất nước. Đó là nền tảng vững chắc giúp một người đi xa mà không quên lối về.

Với doanh nhân Lại Minh Duy, chữ hiếu thời hiện đại không chỉ là mang tiền về nhà mà còn là sống sao để cha mẹ không phải lo, không phải buồn và có thể tự hào mỗi khi nhắc đến con mình. Đó là khi sự thành công trở thành công cụ để lan tỏa giá trị tốt đẹp trong gia đình, ngoài xã hội. Chữ hiếu hôm nay, theo ông, còn là sống tử tế mỗi ngày, gìn giữ danh dự gia đình để cha mẹ yên lòng vì con mình không chỉ trưởng thành mà còn sống có trách nhiệm.

Tại TSTtourist, ông luôn cho rằng con cái hay doanh nghiệp đều cần một điểm tựa vững chắc. “Không thể nuông chiều doanh nghiệp bằng lợi nhuận ngắn hạn, cũng không thể nuôi con bằng sự áp đặt và kiểm soát. Phải gieo gốc rễ thật chắc thì cây mới lớn lên được giữa giông bão” - ông nói.

Dù thế giới hội nhập, công nghệ phát triển, guồng quay kinh tế ngày càng gấp gáp, ông vẫn luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giữ gìn bản sắc dân tộc như một hình thức khác của chữ hiếu, vượt khỏi phạm vi gia đình, lan đến xã hội.

Nhìn vào lớp doanh nhân trẻ hôm nay, doanh nhân Lại Minh Duy thấy hình ảnh mình thuở trước, tất bật với lý tưởng, với chỉ tiêu, với lịch trình không có chỗ trống. Ông hiểu rằng tuổi trẻ thường nghĩ rằng mình còn nhiều thời gian để quay về. Thế nhưng, thời gian không chờ ai, nhất là khi cha mẹ đang dần già đi mỗi ngày. Với những người mới khởi nghiệp, lời khuyên của ông không nằm ở chiến lược kinh doanh mà là một lời nhắc nhở âm thầm về đạo làm con: “Sự nghiệp thì có thể đợi còn cha mẹ thì không. Đừng để đến khi cha mẹ không còn nữa ta mới giật mình quay về…”.

Điều khiến ông day dứt, tiếc nuối nhất trong suốt chặng đường hơn 30 năm làm nghề không phải là những thương vụ thua lỗ mà chính là những khoảnh khắc không được ở cùng mẹ: “Là những bữa cơm tôi đã không thể có mặt. Là những lần mẹ gọi mà tôi chỉ trả lời qua loa rồi quên mất”. Những điều giản dị ấy, sau này, ông mới nhận ra là thứ không thể đánh đổi. Vì thế, để bù đắp những tháng ngày bận rộn, ông có một nguyên tắc bất di bất dịch: năm nào cũng dành ít nhất một đến hai lần đưa mẹ đi du lịch và thăm ba. “Đó là khoảng lặng hiếm hoi để tôi tạm gác lại vai trò doanh nhân, chỉ làm con của ba mẹ” - ông bộc bạch.

Đã đi qua những đổi thay của đời người, điều quý giá nhất ông có được không phải thành công hay danh vọng mà là những bài học làm người từ mẹ. Và điều ông mong mỏi nhất là khiến cha mẹ yên lòng vì đã sinh ra, nuôi dạy được một người con sống tử tế, trọng nghĩa tình, luôn tâm niệm phải giữ chữ hiếu giữa guồng quay tất bật của thương trường.

Tâm An