Dùng vi khuẩn đường ruột hấp thụ và đào thải hóa chất vĩnh viễn khỏi cơ thể

14/07/2025 - 11:18

PNO - Nghiên cứu mới từ Đại học Cambridge (Anh) cho thấy một số loại vi khuẩn đường ruột giúp hấp thụ "hóa chất vĩnh viễn - PFAS" độc hại và đào thải chúng ra khỏi cơ thể.

Các nhà hoạt động phản đối PFAS bên ngoài Tòa nhà Quốc hội bang Massachusetts ở thành phố Boston (Mỹ) vào tháng 6/2022 - Ảnh: Seaside Sustainability Inc/X
Các nhà hoạt động phản đối PFAS bên ngoài Tòa nhà Quốc hội bang Massachusetts ở thành phố Boston (Mỹ) vào tháng 6/2022 - Ảnh: Seaside Sustainability Inc/X

PFAS (Per- và Polyfluoroalkyl Substances) là một nhóm gồm khoảng 15.000 hợp chất nhân tạo có tính chất bền vững, khó phân hủy và có thể tích tụ trong môi trường, cơ thể con người. Chúng được sử dụng rộng rãi trong nhiều sản phẩm tiêu dùng và công nghiệp nhờ khả năng chống nước, chống dính và độ bền nhiệt cao.

Báo cáo nghiên cứu mới công bố đầu tháng 7 trên tạp chí Nature Microbiology cho thấy: vi khuẩn đường ruột có thể loại bỏ tới 75% hàm lượng một số loại PFAS khỏi ruột chuột.

Cụ thể, họ đưa 9 loài vi khuẩn đáng chú ý vào ruột chuột để nhân bản hệ vi sinh vật. Kết quả vi khuẩn tích tụ nhanh chóng để hấp thụ PFAS mà chuột ăn vào, và các hóa chất sau đó được bài tiết qua phân.

Các tác giả viết rằng vi khuẩn dường như hấp thụ hóa chất, sau đó sử dụng cơ chế "bơm" để đẩy độc tố ra khỏi tế bào và hỗ trợ bài tiết.

Nhóm tác giả dự định phát triển các chất bổ sung vào chế độ ăn uống (probiotic) giúp tăng cường mức độ vi khuẩn có lợi trong ruột ở người, từ đó có thể làm giảm nồng độ PFAS.

Anna Lindell, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Cambridge và là đồng tác giả của nghiên cứu, nhận định: “Nếu cơ chế này có thể được sử dụng ở người để tạo ra men vi sinh giúp loại bỏ PFAS khỏi cơ thể thì đây sẽ là một giải pháp tốt hơn vì không gây ra nhiều tác dụng phụ”.

Lựa chọn duy nhất hiện có để giảm nồng độ các hợp chất PFAS nguy hiểm ra khỏi cơ thể là trích máu và dùng thuốc điều trị cholesterol gây ra các tác dụng phụ khó chịu.

PFAS có liên quan đến ung thư, dị tật bẩm sinh, suy giảm miễn dịch, cholesterol cao, bệnh thận và một loạt các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Chúng được mệnh danh là "hóa chất vĩnh cửu" vì không bị phân hủy tự nhiên trong môi trường.

Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ, mọi mức độ phơi nhiễm với PFOS hoặc PFOA, hai trong số những hợp chất PFAS phổ biến nhất, trong nước uống đều không an toàn. Chúng có thời gian bán hủy trong máu người từ 2 - 5 năm.

Điều đó có nghĩa là cơ thể cần 3 - 5 năm để đào thải một nửa lượng hóa chất có trong máu. Tùy thuộc vào nồng độ trong máu, có thể mất hàng thập kỷ để đào thải hoàn toàn PFAS một cách tự nhiên.

Tại Mỹ, không có giới hạn quy định nào về PFAS đối với thực phẩm, nhưng có sự đồng thuận rộng rãi rằng đây là một trong những con đường tiếp xúc chính.

Bên cạnh khả năng loại bỏ PFAS, vi khuẩn đường ruột cũng được phát hiện có khả năng làm giảm tác động của các chất gây ô nhiễm khác, chẳng hạn như vi nhựa.

Linh La (theo The Guardian)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI