Đến Rạp xiếc Trung ương, hòa vào cảm xúc non sông

Các nghệ sĩ xiếc của chương trình Non sông ngày thống nhất

Chọn đề tài cách mạng - vốn ít được khai thác trong sân khấu xiếc - Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã kể lại hành trình thống nhất đất nước bằng chính ngôn ngữ hình thể đặc thù của bộ môn này: không thoại, không lời dẫn, chỉ có âm nhạc, ánh sáng, phục trang, đạo cụ và đặc biệt là chuyển động cơ thể.

Chương trình gồm 3 phần: Quê hương ba miền, Xẻ dọc Trường Sơn và Ngày hội non sông, dẫn dắt người xem đi qua hành trình nhiều tầng cảm xúc - từ vẻ đẹp của đất nước đến khói lửa chiến tranh, rồi vỡ òa trong ngày đoàn tụ Bắc - Nam một dải.

Tiết mục tái hiện không gian văn hóa Tây Nguyên

Phần mở đầu là những điệu múa, hoạt cảnh tái hiện văn hóa và sinh hoạt tiêu biểu của 3 miền đất nước. Mọi hình ảnh được sắp đặt như một lời chào ngọt ngào, đậm hồn quê hương.

"Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước" với không ít mất mát, hy sinh

Tiếp nối là không khí “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, tái hiện lại chiến dịch giải phóng Tây Nguyên, mở màn cho cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975, đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Giữa khói và tiếng bom, những pha xiếc nhào lộn, đu bay với vận tốc cao khiến khán giả nghẹt thở, như chính tinh thần cảm tử của những người lính năm xưa.

Cao trào cảm xúc có lẽ dồn tụ trong tiết mục tri ân 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc. Trên nền nhạc Cúc ơi (Yến Thanh) - ca khúc da diết, sâu thẳm như lời ru từ lòng đất, các nghệ sĩ thực hiện kỹ thuật đu dây trên cao, trắng áo giữa nền tối, như lơ lửng giữa ranh giới sống chết. Là nhạc nền cho xiếc, nhưng bài hát Cúc ơi vẫn đủ sức khiến người xem lặng đi.

Không chỉ có Cúc ơi, phần lắng lại đầy chất suy tưởng còn có tiết mục trên nền Huyền thoại mẹ (Trịnh Công Sơn), tôn vinh hình ảnh Mẹ Việt Nam anh hùng gánh gạo nuôi quân, tiễn con ra trận...

Một điểm nhấn giàu chất điện ảnh là cảnh tượng lá cờ đỏ sao vàng bất ngờ bật sáng trong đêm tối ở phân cảnh chiến dịch Hồ Chí Minh. Màn ánh sáng đột ngột ấy khiến cả rạp như nín lặng vài giây, trước khi vỡ òa trong tiếng nhạc Tiến về Sài Gòn.

Khép lại chương trình là màn đu nón đầy sáng tạo trên nền ca khúc Đất nước trọn niềm vui (Hoàng Hà) và Như có Bác trong ngày đại thắng (Phạm Tuyên). Không khí ngày hội non sông với hình ảnh đoàn quân trở về, cùng những cô gái áo dài trắng nắm tay nhau đi trong cờ hoa chiến thắng. Một kết thúc mở ra tương lai, không phải bằng pháo hoa rực rỡ, mà bằng ánh mắt rạng rỡ, đầy hy vọng.

NSND Tống Toàn Thắng - tổng đạo diễn chương trình - cho hay, kịch bản đã được chuẩn bị từ lâu, nhưng việc dàn dựng chỉ hoàn thiện trong vòng hai tháng. Tất cả các tiết mục đều xây dựng theo dạng hoạt cảnh. Điểm nhấn của chương trình được đẩy lên cao trào khi có sự hy sinh của các chiến sĩ. Nhờ đó, chúng ta mới có hòa bình hôm nay.

Ông chia sẻ: “Cách xử lý trên sân khấu khiến khán giả ngạc nhiên, giúp thay đổi cái nhìn của mọi người về sân khấu xiếc truyền thống”.

Xiếc giờ đây không chỉ là trò nhào lộn mạo hiểm, mà là phương tiện kể chuyện bằng ngôn ngữ cơ thể, lắng đọng, sâu xa và đầy xúc cảm.

Xiếc đã là phương tiện kể chuyện bằng ngôn ngữ cơ thể, lắng đọng, sâu xa và đầy xúc cảm.

Những tràng vỗ tay không ngớt ở mỗi cảnh chuyển, tiếng nức nở khe khẽ ở tiết mục tri ân Đồng Lộc, rồi ánh mắt sáng lên của các em nhỏ khi lá cờ đỏ sao vàng tung bay trong hồi kết..., tất cả đã khẳng định một điều: nếu biết chọn đúng đề tài, kể bằng trái tim và sự sáng tạo, xiếc có thể đi xa hơn nhiều giới hạn vốn có.

“Non sông ngày thống nhất” không chỉ là một buổi diễn xiếc, mà là một trải nghiệm tinh thần, nơi nghệ thuật và lịch sử giao hòa, nơi khán giả không chỉ xem mà còn sống lại những khoảnh khắc hào hùng của dân tộc.

Một số trích đoạn trong chương trình Non sông ngày thống nhất:

Chương trình Non sông ngày thống nhất diễn ra đến hết ngày 4/5 tại Rạp xiếc Trung ương, 66-67 phố Trần Nhân Tông, quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội; với 2 khung giờ biểu diễn/ngày: 10g và 16g30.

Uông Ngọc