Đại dịch COVID-19 kéo toàn thế giới thụt lùi 20 năm

Một báo cáo của Quỹ Bill & Melinda Gates công bố hôm thứ Hai (14/9) cho biết, đại dịch COVID-19 đã và đang đẩy gần 37 triệu người rơi vào tình trạng cực kỳ nghèo đói, đồng thời kéo lùi mất 2 thập niên thành quả và sự tiến bộ trong việc tiêm phòng vắc-xin ngừa các bệnh phổ biến ở trẻ em như: bệnh bạch hầu, ho gà và uống ván.

Tỷ lệ trẻ em được tiêm vắc-xin ngừa các loại bệnh phổ biến đã bị sụt giảm nghiêm trọng trong năm 2020 do ảnh hưởng của đại dịch - Ảnh: PTI

“Một khi chúng ta bị quay trở lại điểm xuất phát của tình trạng cực kỳ nghèo đói thì việc tìm cách để thoát ra là không hề dễ dàng”, Melinda Gates, vợ tỷ phú Bill Gates và là đồng Chủ tịch Quỹ Bill & Melinda Gates, cho biết trong cuộc họp báo công bố báo cáo hồi đầu tuần. Bà Melinda bày tỏ sự quan ngại sâu sắc về việc các chương trình tiêm chủng cho trẻ em bị gián đoạn, đặc biệt là ở những nước nghèo và chậm phát triển trên thế giới.

Khác với báo cáo thường niên của các năm trước thường nhấn mạnh thành quả và tiến bộ trong công cuộc chiến đấu với đói nghèo và bệnh tật nhằm hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc (UN’s SDGs), năm nay, báo cáo mang tên "Goalkeepers 2020: COVID-19: Một cái nhìn toàn cầu" buộc phải phản ánh một thực tế đầy u ám mà thế giới đang phải đối mặt.

“Những tiến bộ như thường thấy đã không còn nữa”, Bill & Melinda Gates viết trong báo cáo.

Cách đây 5 năm, các quốc gia thành viên của Liên Hiệp Quốc đã tuyên bố một cách đầy lạc quan  rằng, đến năm 2030, thế giới sẽ có thể thoát khỏi vấn đề cực kỳ đói nghèo với tình trạng người dân phải sống dưới mức 1,90 USD/ngày (tương đương 44.000 đồng). Mục tiêu này có vẻ như đã đạt được khi hàng triệu người dân đã leo lên được khỏi “đáy giếng” của sự đói nghèo hàng năm trong suốt thời gian vừa qua.

Báo cáo Goalkeepers 2020 do Quỹ Bill & Melinda Gates công bố cho thấy thế giới đã và đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19 - Ảnh: Ludovic Marin/AFP

Tỷ lệ trẻ em được tiêm phòng vắc-xin ngừa các bệnh phổ biến, vốn là một trong những chỉ số dùng để đo lường tính hiệu quả của các mục tiêu đã đặt ra trong SDGs, cũng đã tăng cao trên khắp thế giới mỗi năm.

Thế nhưng giờ đây, những thách thức to lớn cùng khoảng thời gian cần thiết để có thể lấy lại được những thành tích như nói ở trên sẽ phụ thuộc vào việc thế giới phải mất bao lâu mới có thể phục hồi từ ảnh hưởng của đại dịch.

COVID-19 là thảm họa khủng khiếp nhất trong lịch sử loài người kể từ khi chiến tranh thế giới lần thứ 2 kết thúc và vì vậy “Những nhà lãnh đạo toàn cầu và các khoa học gia cần phải làm việc cùng nhau để sớm có được vắc-xin và tìm ra được các phương pháp điều trị hiệu quả đối với coronavirus. Việc phân phối vắc-xin một cách công bằng và bình đẳng cho các quốc gia trên toàn cầu, nhất là các nước nghèo, cũng là nhiệm vụ quan trọng”, cặp vợ chồng tỷ phú này phát biểu.

Phụ nữ và trẻ em là những đối tượng dễ bị tổn thương bởi đại dịch - Ảnh: Jon Warren/World Vision

“Phụ nữ là đối tượng chịu sự ảnh hưởng sâu sắc nhất bởi đại dịch”, bà Gates, một người luôn đấu tranh và thúc đẩy bình đẳng giới trong nhiều năm qua cho biết.

“Tỷ lệ phụ nữ bị mất việc làm cao gấp đôi nam giới. Tình trạng phụ nữ phải làm những công việc không có thu nhập cũng tăng cao hầu như ở mọi quốc gia trên thế giới”.

Hệ thống chăm sóc sức khỏe cũng đang thể hiện sự bất cập trong việc cung cấp các gói dịch vụ kế hoạch hóa gia đình dẫn đến việc phụ nữ trong độ tuổi sinh sản không có cơ hội tiếp cận các phương pháp tránh thai hiệu quả và an toàn. “Tỷ lệ này trong năm 2020 thấp một cách đáng báo động, chỉ bằng với thời điểm năm 2011, khiến 49 triệu phụ nữ bị ảnh hưởng”, bà Gates dẫn các dữ liệu trong báo cáo.

Hậu quả có thể nhìn thấy ngay, đó là có đến 15 triệu phụ nữ trên toàn cầu phải mang thai ngoài ý muốn trong năm 2020.

Vắc-xin ngừa COVID-19 đang được xem là "chìa khóa" để ngăn chặn sự lây lan của coronavirus - Ảnh minh họa

Và để trả lời cho câu hỏi lớn về việc liệu khi nào thì chúng ta có được những kết quả tốt đẹp mà thế giới đã từng đạt được trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe toàn dân, bình đẳng giới và phát triển sinh kế... bà Gates chỉ có thể bình luận rằng: “Điều đó hoàn toàn tùy thuộc vào việc khi nào thì đại dịch sẽ chấm dứt và mất bao lâu để con người có thể phục hồi sau đại dịch. Có khi phải mất cả thập niên”.

Bà Gates cho biết, điều tích cực duy nhất cho đến thời điểm hiện tại đó là “việc điều chế vắc-xin ngừa COVID-19 đang tiến triển nhanh”.

Nguyễn Thuận