Các bệnh nấm hiếm gặp đang giết chết hàng triệu người mỗi năm

Các bác sĩ đang chăm sóc một bệnh nhân nhiễm nấm đen ở Ấn Độ - Ảnh: Bloomberg

Khi nói đến các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm, hầu hết mọi người hình dung đến vi khuẩn hoặc vi rút gây chết người. Nhưng đối với các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm như ông Peter Chin-Hong - giáo sư y khoa tại Đại học California (Mỹ) - thì một trong những mối đe dọa nguy hiểm nhất hiện nay là nấm.

Các chuyên gia y tế ước tính, có khoảng 6,5 triệu người nhiễm nấm xâm lấn mỗi năm, trong đó có khoảng 2,5 triệu ca tử vong do bệnh này trực tiếp gây ra. Con số này cao gấp đôi số ca tử vong do bệnh lao trên toàn cầu.

"Nhiều ca tử vong trong số 2,5 triệu ở trên là ở những người bị HIV giai đoạn cuối" - ông Chin-Hong cho biết và cảnh báo rằng vấn đề có thể trở nên tồi tệ hơn khi nguồn tài trợ cho các chương trình HIV/AIDS toàn cầu bị Hoa Kỳ cắt giảm.

"Sự gia tăng các bệnh liên quan đến AIDS có thể thúc đẩy cuộc khủng hoảng nấm, đặc biệt là ở những nơi có nguồn lực hạn chế về chẩn đoán và phương pháp điều trị chống nấm" - ông nói thêm.

Một mối nguy hiểm nữa là sự gia tăng của các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc. Các chuyên gia cảnh báo rằng khả năng kháng thuốc ngày càng rộng hơn sẽ khiến nhiều người chết vì nhiễm nấm hơn.

Ngày 1/4, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo về những khoảng cách nghiêm trọng trên toàn cầu trong khả năng chẩn đoán và điều trị nhiễm nấm. Hiện tại, chỉ có 4 loại thuốc chống nấm mới được chấp thuận trên toàn cầu trong thập kỷ qua.

Ngoài ra, hiện có 9 loại thuốc đang thử nghiệm. Trong số 9 loại này, chỉ có 3 loại đang được thử nghiệm giai đoạn cuối trên bệnh nhân.

Valeria Gigante - người đứng đầu bộ phận kháng thuốc kháng sinh của WHO - cho biết: "Chúng ta phải chờ đợi trong 10 năm tới. Trong khi đó, tình trạng kháng thuốc mới nổi lại ngày càng nhanh và nguy hiểm. Chúng ta luôn cần những cách phòng chống, chữa trị mới để tiêu diệt nấm nguy hiểm" - bà nói.

Justin Beardsley - một bác sĩ chuyên khoa bệnh truyền nhiễm và là nhà nghiên cứu của Đại học Sydney (Úc) - cho biết, các mối đe dọa từ nấm vẫn bị bỏ qua một cách nguy hiểm. "Nấm không được ai quan tâm. Nó không được quan sát và không thể kiểm soát. Điều đó thật đáng lo ngại" - ông nói.

Một mối nguy nữa là thiếu sót về chẩn đoán, WHO cảnh báo rằng, ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, hiếm khi có các xét nghiệm để xác định bệnh nhiễm nấm gây chết người.

Nhiễm trùng nấm có biểu hiện khác với vi khuẩn và vi rút. Chúng hiếm khi lây từ người sang người. Thay vào đó, hầu hết đến từ môi trường như đất mốc, cây mục nát, bào tử trong không khí.

Trong số các bào tử, có một số có thể bay cao vào khí quyển và trôi qua các lục địa, khiến chúng đặc biệt khó theo dõi hoặc kiểm soát.

"Điều đó khiến việc bảo vệ cho những bệnh nhân dễ bị tổn thương trở nên gần như bất khả thi" - chuyên gia sức khỏe Chin-Hong nhận định và cho biết các bác sĩ thường kê đơn thuốc chống nấm phòng ngừa cho những người có nguy cơ cao, chẳng hạn như những người đã ghép tế bào gốc phổi hoặc máu.

"Nhưng các loại thuốc này không bao phủ mọi loại nấm mốc. Điển hình như bệnh nấm mucormycosis - một bệnh nhiễm trùng hiếm gặp nhưng nguy hiểm, nổi tiếng là khó điều trị" - ông nói thêm.

Theo giáo sư Chin-Hong, mucormycosis có lẽ là loại đáng sợ nhất. "Nếu nó xâm nhập vào phổi, tỉ lệ tử vong có thể lên tới 87%. Nếu nó xâm nhập vào xoang và lan đến não thì tỉ lệ tử vong khoảng 50%", Chin-Hong cho biết.

Trọng Trí (theo Bloomberg)