 |
| Người phụ nữ lớn tuổi và người bạn đồng hành robot được hỗ trợ bởi AI. Thiết bị được thiết kế để hỗ trợ tinh thần, theo dõi, chăm sóc sức khỏe cho những người sống một mình. |
Người cao tuổi Hàn Quốc đang phải đối mặt với một hoàn cảnh chưa từng có. "Bây giờ chúng tôi có ít hộ gia đình có nhiều thế hệ, khiến 1/3 người cao tuổi Hàn Quốc phải sống một mình. Sự cô lập này trực tiếp thúc đẩy căng thẳng tài chính, cô đơn sâu sắc và cảm giác trở thành gánh nặng, những điều liên quan trực tiếp đến trầm cảm và tự tử" - Lee giải thích.
Những búp bê dễ thương xoa dịu tâm hồn người già
Khi hệ thống y tế công cộng căng thẳng phải vật lộn để theo kịp sự thay đổi xã hội này, chính phủ Hàn Quốc đã chuyển sang sử dụng búp bê AI để giải quyết "cuộc khủng hoảng người cao tuổi K" và lấp đầy khoảng trống quan trọng trong lực lượng lao động chăm sóc người già. Điều này đã mở ra cánh cửa cho các công ty công nghệ, đặc biệt như Hyodol - một nền tảng chăm sóc sức khỏe AI tập trung vào một robot giống búp bê dành cho những người cao tuổi sống một mình.
Robot búp bê được kết nối với ứng dụng điện thoại và nền tảng giám sát dành cho các thành viên trong gia đình hoặc người chăm sóc. Robot cung cấp hỗ trợ thiết thực từ nhắc nhở uống thuốc đến cảnh báo khẩn cấp, đồng thời cho phép nhân viên xã hội ghi lại thông tin hàng ngày như giờ ăn từ xa. Nhưng lợi ích lớn nhất của nó có thể là cảm xúc.
 |
| Búp bê AI được thiết kế để giúp quản lý chăm sóc hàng ngày bằng cách đưa ra lời nhắc uống thuốc hoặc trò chuyện với người già |
Tính đến tháng 11/2025, hơn 12.000 robot Hyodol đã được triển khai cho những người già sống một mình trên khắp Hàn Quốc, chủ yếu được phân phối thông qua các chương trình phúc lợi công cộng và chính phủ. Nhiều người già rất vui khi có những con robot AI làm bạn.
Tuy nhiên, sự gắn bó sâu sắc được hình thành cũng đã đặt ra những câu hỏi về đạo đức về sự phụ thuộc về cảm xúc và khả năng trẻ con hóa. Việc sử dụng một con búp bê giống như em bé theo dõi hành động và cử chỉ của mọi người đã được các chuyên gia cảnh báo là có thể làm giảm phẩm giá và quyền tự chủ của người già. Giám đốc điều hành Hyodol Jihee Kim kể, có một phụ nữ lớn tuổi đặt tên cho búp bê theo tên con gái quá cố của bà và sau đó rút lui khỏi cuộc sống xã hội để dành gần như toàn bộ thời gian của mình với robot.
"Hyodol không dành cho tất cả mọi người", Kim thừa nhận, lưu ý rằng nó nên là một công cụ hỗ trợ từ cộng đồng, không phải là một sự thay thế cho việc chăm sóc con người.
Theo một nghiên cứu năm 2020 được công bố trên Tạp chí Bệnh Alzheimer, những người bạn đồng hành nhân tạo đang ngày càng được sử dụng trên toàn cầu để hỗ trợ người lớn tuổi bị suy giảm nhận thức. Tuy nhiên, nghiên cứu lưu ý rằng các hướng dẫn đạo đức đã không theo kịp với sự ra đời nhanh chóng của chúng và những công nghệ này tạo ra những thách thức tiềm ẩn xung quanh như lừa đảo hay lệ thuộc.
Bên cạnh những búp bê AI, những con thú cưng được tích hợp bằng AI cũng được người già yêu thích. Thú cưng AI đã phát triển mạnh ở Nhật Bản, những con thú này được thiết kế như người bạn đồng hành đơn giản hơn, không lời, trong khi vẫn giữ được thiết kế mềm mại, nhồi bông.
 |
| Ngày nay, người bạn đồng hành của thú cưng AI PARO được sử dụng ở hơn 30 quốc gia |
"Cho dù là một "đứa cháu AI" Hàn Quốc hay một "thú cưng AI" trị liệu, những người bạn đồng hành được hỗ trợ bởi AI sẽ trở nên quen thuộc hơn trong tương lai: Thị trường robot chăm sóc người cao tuổi toàn cầu được dự đoán sẽ đạt 7,7 tỉ USD vào năm 2030" - giáo sư Othelia E Lee nói.
Thảo Nguyễn (theo CNN)
