Vũ kịch 'Hồ Thiên Nga': Dấu son mới của HBSO

Hồ Thiên Nga được biết đến là vở ballet đầu tiên của nhà soạn nhạc vĩ đại người Nga Pyotr Ilyich Tchaikovsky. Âm nhạc trữ tình lãng mạn và bi thương của Tchaikovsky đã góp phần đưa Hồ Thiên Nga trở thành một trong những vở ballet xuất chúng và được yêu thích khắp thế giới.

Hồ Thiên Nga là vở vũ kịch 3 màn xoay quanh câu chuyện tình yêu oan trái giữa Hoàng tử Siegfried và công chúa Odette.

Bước “chạy đà” từ Giai điệu mùa Thu 2025

Liên Hoan nghệ thuật Giai điệu mùa Thu 2025 diễn ra vào tháng 8 vừa qua với loạt chương trình đặc sắc. Trong đó, workshop và đêm trích đoạn ballet Hồ Thiên Nga được xem là chương trình đinh, góp phần quan trọng làm nên sức hút của mùa liên hoan năm nay.

Vẻ đẹp thuần khiết mà ma mị của bầy thiên nga là một trong những yếu tố hấp dẫn nhất của vở ballet Hồ Thiên Nga.

Tuy chỉ diễn trích đoạn, nhưng đêm diễn đã gây ấn tượng mạnh mẽ và thu hút đông đảo khán giả mọi lứa tuổi. Những dòng người xếp hàng từ sớm và khán phòng Nhà hát TPHCM không còn một chỗ trống, nhiều người chấp nhận đứng ở cả hành lang để xem trích đoạn Hồ Thiên Nga... là những khoảnh khắc khó quên tại Liên hoan nghệ thuật Giai điệu mùa Thu năm nay.

Sự đón nhận nồng nhiệt của khán giả tại Liên hoan nghệ thuật Giai điệu mùa Thu 2025 đã tạo bước “chạy đà” hoàn hảo cho HBSO công diễn phiên bản đầy đủ của Hồ Thiên Nga trong tháng 10 này.

Bộ ba hoàng tử - Thiên nga trắng - phù thủy tạo nên những cuộc rượt đuổi liên tục, ngoạn mục trong vở.

Lần công diễn này đánh dấu một bước ngoặt lịch sử đối với HBSO và cả nền nghệ thuật ballet nước nhà. Lần đầu tiên, khán giả Việt được thưởng thức trọn vẹn vẻ đẹp tráng lệ, bi thương và tinh khiết của tuyệt phẩm Hồ Thiên Nga (Swan Lake) ngay trên sân TPHCM, và do chính nghệ sĩ Việt Nam biểu diễn.

Dấu son mới của HBSO

Hồ Thiên Nga vẫn được ví như thánh đường của ballet mà bất kỳ diễn viên múa nào cũng mong một lần được hóa thân vào các vai diễn. Từ bước đầu phác họa, HBSO đã nhận định đây là dự án gặp rất nhiều khó khăn về nhân sự và kinh phí đầu tư. Tuy nhiên, sau nhiều năm ấp ủ và nỗ lực, đơn vị cũng xác định đã đến thời điểm chín muồi để thực hiện.

Xem Hồ Thiên Nga phiên bản HBSO không chỉ thưởng thức một biểu tượng nghệ thuật vượt thời gian, mà còn cảm nhận cách mà các nghệ sĩ Việt Nam tiếp cận và sáng tạo trên nền tảng di sản ballet kinh điển.

Vở diễn không chỉ đòi hỏi sức mạnh tập thể, khả năng đồng bộ và kỹ thuật cổ điển tinh luyện của đoàn múa, mà còn cần sự hòa quyện tinh tế của dàn nhạc giao hưởng – vốn dĩ là linh hồn của toàn tác phẩm. Thực tế, nhân lực của HBSO không đủ đáp ứng yêu cầu về số lượng diễn viên, cần sự hỗ trợ từ Trường Trung cấp Múa TPHCM và Sasa Ballet.

Các diễn viên đã luyện tập rất nhiều để có động tác và di chuyển mô phỏng loài thiên nga.

Biên đạo người Na Uy Johanne Jakhelln Constant – từng dàn dựng cho HBSO 3 vở ballet kinh điển là Cô bé Lọ Lem, Coppélia và Kẹp Hạt Dẻ – tiếp tục được “chọn mặt gửi… Hồ Thiên Nga”. Phát huy kết quả những lần hợp tác trước, nữ biên đạo mang đến một phiên bản Hồ Thiên Nga của riêng HBSO – vẫn giữ những tinh hoa của tác phẩm kinh điển, nhưng phù hợp với năng lực và phong cách các nghệ sĩ HBSO.

Lê Đức Anh và Đỗ Hoàng Khang Ninh trong vai hoàng tử và Thiên nga trắng.

Vở diễn cũng nhằm phát huy nguồn lực chính là các nghệ sĩ trẻ sáng giá của Đoàn Vũ Kịch HBSO, như: Đỗ Hoàng Khang Ninh (Odette – Thiên nga trắng), Lê Đức Anh (hoàng tử Siegfried), Sùng A Lùng (phù thủy), Phạm Thế Phương (bạn hoàng tử)… Trong đó, Đỗ Hoàng Khang Ninh sở hữu hàng loạt vai diễn solist trong các vở ballet: Kẹp hạt dẻ, Giselle, Cô bé Lọ Lem, Kiều… Lê Đức Anh là nhân tố trẻ đã được rèn giũa từ 13 tuổi, từng được vinh danh là Diễn viên trẻ triển vọng tại cuộc thi Tài năng Diễn viên múa toàn quốc.

Vở diễn còn có sự góp mặt của khách mời đặc biệt là Chika Tatsumi trong vai Odile (Thiên nga đen). Sau thời gian học tập tại Trung Quốc và Hà Lan, nữ nghệ sĩ người Nhật chọn Việt Nam làm nơi phát triển, hiện là thành viên công ty Múa Arabesque, để lại nhiều ấn tượng mạnh mẽ qua hàng loạt các tác phẩm trong và ngoài nước.

Nữ nghệ sĩ khách mời người Nhật Chika Tatsumi trong vai Thiên nga đen.

Trong màn 3 của vở, Thiên nga đen Odile thực hiện 32 cú xoay fouetté cực khó, đòi hỏi kỹ thuật điêu luyện của người diễn viên.

Với Hồ Thiên Nga, HBSO có thêm dấu son trên hành trình chinh phục các tác phẩm kinh điển thế giới, tiến thêm một bước trong công cuộc phát triển nghệ thuật hàn lâm TPHCM ngang tầm khu vực và vươn ra thế giới.

Bài - ảnh: Đông A