Tinh thần lạc quan - thuốc trường thọ mạnh mẽ nhất

Cách “giải” những cảm xúc xấu, bất thường

Con người có 7 loại cảm xúc chính: vui, giận, suy nghĩ, lo lắng, buồn, sợ hãi, hoảng sợ đột ngột. Mỗi cảm xúc là một phần tất yếu của cuộc sống con người. Ở mức độ cân bằng, cảm xúc giúp duy trì sự hài hòa của khí huyết và tạng phủ; rèn luyện kỹ năng, phát triển trí tuệ…

Uống trà thảo dược, ngắm cây xanh giúp thư giãn tinh thần

Nếu một hoặc nhiều loại tình cảm xuất hiện đột ngột và mạnh mẽ hoặc âm ỉ, kéo dài, vượt quá giới hạn sinh lý bình thường sẽ khiến âm dương mất cân bằng; khí huyết và công năng tạng phủ (các cơ quan trong cơ thể) rối loạn, gây bệnh trực tiếp cho các tạng phủ, đồng thời làm tăng nặng tình trạng bệnh sẵn có.

Cụ thể, niềm vui đến đột ngột, quá mức ảnh hưởng đến tim, đặc biệt trên người có bệnh nền về tim mạch, dễ gây hồi hộp, khó thở, mất ngủ, thậm chí nói sảng, loạn tâm thần. Nóng giận quá mức hoặc thường xuyên tức tối, uất ức trong lòng sẽ tổn hại đến gan, sinh chứng nhức đầu, chóng mặt, đỏ mặt, tăng huyết áp, kinh nguyệt không đều… Ưu sầu, lo lắng nhiều gây hại cho phổi, sinh khó thở, ho khan, giọng nói yếu, dễ cảm lạnh, suy nhược cơ thể.

Suy nghĩ, tư lự quá độ, tổn thương tỳ vị tiêu hóa, khiến ăn không ngon, dễ bị đầy bụng, sụt cân, mệt mỏi; phát sinh bệnh lý đau dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản… Buồn rầu nhiều quá tổn hại đến cả phế và tâm, tiêu hao năng lượng, nguy cơ suy nhược toàn thân. Sợ hãi kéo dài, khủng hoảng làm thận bị tổn thương, sinh chứng ù tai, tiểu bất thường, người run rẩy. Hoảng sợ đột ngột khiến dòng khí rối loạn, tinh thần tán loạn, hồi hộp, mất bình tĩnh, mất ngủ…

Khi có những cảm xúc xấu bất thường có thể áp dụng các cách sau để giải tỏa, giảm nhanh mức độ căng thẳng:

- Nhấn mạnh huyệt Nội quan hoặc Thái xung (xem hình minh họa) khoảng 3-5 phút.

- Ngồi và tập trung thở 4-7-8 (hít vào 4 giây → giữ hơi 7 giây → thở ra 8 giây), tập trung vào hơi thở sẽ giúp giảm căng thẳng.

- Rửa mặt bằng nước mát, đi bộ nơi có cây xanh.

- Dùng thảo dược: trà hoa cúc + táo đỏ + kỷ tử mát gan và dưỡng tâm; trà tâm sen (sao vàng), chè hạt sen long nhãn dưỡng tâm, bổ tỳ, ngủ ngon…

Duy trì hít thở sâu và tập thiền mỗi ngày để dưỡng sinh cho tinh thần.

Vận động thuận theo quy luật mặt trời

Cơ thể con người được “lập trình” để vận động. Để duy trì sức khỏe bền bỉ đồng thời tránh tai biến, khi luyện tập thể dục thể thao phải thuận theo quy luật của âm dương, của đất trời.

Cùng với thời gian mọc và lặn của mặt trời, năng lượng dương của con người cũng tăng dần lên, cao nhất vào lúc 12 giờ trưa và giảm dần về chiều tối. Theo đó, nhịp độ mỗi khi tập luyện cũng phải tăng dần đều, có sự khởi động, làm ấm cơ thể kỹ càng, tránh sự đột ngột; tương tự sau khi tập với cường độ cao cũng cần có sự giảm dần nhịp độ rồi mới về mức nghỉ ngơi.

Thời điểm tốt nhất để vận động mạnh là vào buổi sáng, khi dương khí đang tăng lên hoặc buổi chiều sớm; tránh buổi giữa trưa (11-13g) vì lúc này tâm cần được nghỉ ngơi, an tịnh.

Sau khi mặt trời lặn chỉ nên vận động nhẹ nhàng, hít thở sâu, thiền định, tránh tập luyện cường độ cao vì lúc này năng lượng dương đã thu dần về, nhường chỗ cho năng lượng âm. Cơ thể lui vào trạng thái tĩnh, nghỉ ngơi để có giấc ngủ sâu, đi vào giai đoạn sửa chữa.

Nếu vẫn tiếp tục thể dục thể thao với cường độ cao thì sẽ làm rối loạn âm dương, bồn chồn, khó ngủ; lâu dài làm hao tổn chính khí (năng lượng gốc), dễ bị nhiễm ngoại cảm, mất ngủ, đau lưng, ù tai; làm rối loạn và tổn thương các cơ quan nội tạng quan trọng là tim, gan, thận.

Theo nhiều nghiên cứu, nếu không tập thể dục đồng thời không lao động chân tay có thể bị giảm 2 năm tuổi thọ. Do vậy, mỗi tuần nên tập luyện tối thiểu 3 lần, mỗi lần ít nhất 30 phút. Bất kỳ môn thể dục thể thao nào, từ bơi lội, đi bộ, yoga, nhịp điệu đến cầu lông, bóng bàn, bóng chuyền… cũng đều tốt. Quan trọng là phù hợp với sức khỏe, độ tuổi, điều kiện kinh tế của từng cá nhân.

Mỗi sáng, trước khi rời khỏi giường và mỗi tối trước khi đi ngủ nên tự xoa bóp, làm ấm cơ thể từ đầu xuống chân.

Hà Nguyễn (Đông y sĩ, Hội Đông y TP.HCM)