Sữa giả có đủ giấy tờ, người chuyển tải quảng cáo làm sao xác minh?

ĐBQH Trần Khánh Thu băn khoăn quy định người nổi tiếng phải có trách nhiệm kiểm tra tài liệu sản phẩm, hàng hóa - Ảnh: Media Quốc hội

Sáng 10/5, thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Trần Khánh Thu (đoàn Thái Bình) nêu, vừa qua các vụ sữa giả, thực phẩm chức năng giả vừa bị phát hiện vừa qua cho thấy, các công ty này đều có các giấy tờ kiểm định, kiểm nghiệm, công bố sản phẩm. Nhưng thực tế, các sản phẩm được sản xuất, qua điều tra, kiểm định của cơ quan công an lại được xác định là hàng giả.

“Vậy, việc yêu cầu người chuyển tải quảng cáo, nhất là các ca sĩ, nghệ sĩ, diễn viên, KOL có trách nhiệm kiểm tra tài liệu liên quan đến sản phẩm, hàng hoá sẽ có thực sự khả thi?” - ĐBQH Trần Khánh Thu đặt câu hỏi.

Bà trích kinh nghiệm quản lý của nhiều quốc gia. Cụ thể, tại Mỹ, người nổi tiếng phải tiết lộ rõ ràng mối quan hệ tài chính với thương hiệu khi quảng cáo sản phẩm. Quảng cáo phải trung thực, không gây hiểu lầm về hiệu quả hoặc tính năng của sản phẩm.

Hàn Quốc cấm các hoạt động quảng cáo trá hình trên mạng xã hội. Nếu Vi phạm có thể bị phạt tối đa 2% doanh thu quảng cáo hoặc tối đa 500 triệu won (khoảng 8,7 tỉ đồng). Năm 2022, nước này yêu cầu bổ sung “cấm nghệ sĩ làm gương mặt đại diện cho các hãng rượu” để hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến giới trẻ.

Theo đó, các quy định nay nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo tính trung thực trong hoạt động quảng cáo.

Nếu người nổi tiếng đã thực hiện đầy đủ các biện pháp thẩm định hợp lý, dựa trên giấy tờ, hồ sơ pháp lý do doanh nghiệp cung cấp, thì thông thường họ không bị xem là cố tình quảng cáo gian dối, mà chủ doanh nghiệp, sản xuất sẽ chịu trách nhiệm chính.

ĐBQH Nguyễn Trần Phượng Trân đề nghị quy định trách nhiệm của các bên liên quan với kinh doanh, quảng cáo trên nền tảng số - Ảnh: Media Quốc hội

Tại phiên thảo luận, các đại biểu cho rằng môi trường mạng, bao gồm internet, mạng xã hội và nền tảng xuyên biên giới, đang thay thế dần các phương thức quảng cáo truyền thống. Tuy nhiên, môi trường này dễ bị lợi dụng để truyền bá thông tin sai lệch và tiếp tay cho các sản phẩm kém chất lượng, như thực phẩm chức năng, thuốc không rõ nguồn gốc và dịch vụ cờ bạc trá hình.

Vì vậy, nhiều ĐBQH đề xuất cần kiểm soát nội dung quảng cáo trên môi trường mạng như một nội dung riêng biệt để nhấn mạnh tính cấp thiết.

ĐBQH Nguyễn Trần Phượng Trân (đoàn TPHCM) cho rằng, về quảng cáo trên nền tảng số, cần quy định cụ thể quy trình và trách nhiệm của các bên liên quan đối với việc kinh doanh, dịch vụ quảng cáo trên mạng, có trách nhiệm xác minh danh tính của người quảng cáo.

Người quảng cáo phải cung cấp giấy phép kinh doanh hoặc tài liệu pháp lý hợp lệ. Nền tảng quảng cáo có trách nhiệm lưu trữ và cung cấp thông tin khi có cơ quan chức năng yêu cầu.

Nền tảng quảng cáo trực tuyến phải có cơ chế kiểm soát và báo cáo tự động về các quảng cáo xuất hiện cạnh nội dung vi phạm pháp luật. Từ đó giúp người dân phân biệt được hàng hóa đảm bảo chất lượng.

Việc áp dụng nội dung quy hoạch quảng cáo ngoài trời tại dự thảo cũng không khả thi, ĐBQH đoàn TPHCM đề nghị nghiên cứu, đưa ra các tiêu chí, yêu cầu kỹ thuật xây dựng, lắp đặt quảng cáo, tuân thủ quy chuẩn an toàn và không gian đô thị.

Nữ ĐBQH cũng góp ý về quy định về quảng cáo ngoài trời. Bà đề xuất không quy định về kiểu dáng, kích thước, chất liệu để khuyến khích sự sáng tạo, phù hợp với không gian thực tế.

Bà Nguyễn Trần Phượng Trân lưu ý thêm, cần quy định hình thức ký quỹ khi lắp đặt trụ quảng cáo ngoài trời, tiền ký quỹ tương ứng với chi phí tháo dỡ. Do thực tế, có một số trường hợp nhà đầu tư chậm trễ, không phối hợp di dời trụ quảng cáo làm ảnh hưởng tới công trình giao thông.

Minh Quang