“Hiệp sĩ Dế Mèn” 2025 gọi tên nhạc sĩ Phạm Tuyên

Năm nay, Hội đồng giám khảo có nhà thơ Trần Đăng Khoa - Phó chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam (chủ tịch), cùng các thành viên là họa sĩ Thành Chương, PGS-TS Ngô Văn Giá, nhà thơ Nguyễn Tiến Thanh, nhà báo Nguyễn Thiện Thuật. Bộ phận thường trực có nhà thơ Huỳnh Trọng Khang, nhà báo Nguyễn Thanh Bình, giảng viên Nguyễn Hoàng Dương, nhà thơ Yên Khương, giám tuyển Hà Văn Bảy…

Nhạc sĩ Phạm Tuyên (95 tuổi) nhận giải Hiệp sĩ Dế Mèn 2025 - Ảnh: TTVH

Khởi động từ ngày 14/3 với 97 tác phẩm thiếu nhi (được sáng tác, hoàn thiện từ 1/1/2024 - 20/4/2025) được xem xét, thẩm định. Có 10 tác phẩm, chùm tác phẩm được chọn vào chung khảo.

Vòng chung khảo có sự góp mặt của nhiều thế hệ, từ tác giả gạo cội như nhạc sĩ Phạm Tuyên, các tác giả chuyên nghiệp như Phạm Công Luận, Đặng Ngọc Hưng, Đặng Chương Ngạn… cho đến những cây bút mới sáng tác cho thiếu nhi nhưng đã sớm có dấu ấn như Nguyễn Hoàng Diệu Thủy, Vũ Thị Thanh Tâm, Lý Thăng Long… Ở khía cạnh tác phẩm, mùa giải này cũng quy tụ sự đa dạng của loại hình với 6 tập truyện, 2 tập thơ, 1 bộ truyện tranh, 1 bộ tranh, 1 tập nhạc.

Theo nhận định của ban tổ chức, giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn 2025 có 3 điểm nổi bật. Thứ nhất là vinh danh một loạt các tác giả trẻ, mới viết cho thiếu nhi. Đó là Dy Duyên chỉ mới sáng tác cho thiếu nhi vài năm trở lại đây nhưng gây ấn tượng bởi khả năng tưởng tượng độc đáo, mới lạ. Đó là Lý Thăng Long với 1 tập thơ thiếu nhi vừa hồn nhiên lại sâu lắng. Là Nguyễn Hoàng Diệu Thủy với lần thứ 2 được vinh danh giải Khát vọng Dế Mèn dù sáng tác cho thiếu nhi chưa lâu.

Tác giả trẻ Dy Duyên có đến 2 tác phẩm được xét chọn vinh danh tại giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn 2025 - Ảnh: TTVH

Thứ hai, gần như đã thành truyền thống khi mùa giải nào cũng có sự xuất hiện của gương mặt thiếu nhi xuất sắc. Năm nay, giải thưởng vinh danh bộ tranh của họa sĩ nhí Phạm Hải Nguyên đến từ Lạng Sơn. Ở tuổi 13, Phạm Hải Nguyên đã sớm bộc lộ thế giới quan sâu sắc về những sự việc diễn ra trong cuộc sống xung quanh.

Lãnh đạo Thông tấn xã Việt Nam và nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung - Đại sứ truyền cảm hứng giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn - trao giải Khát vọng Dế Mèn cho họa sĩ nhí Phạm Hải Nguyên - Ảnh: TTVH

Tác phẩm Em bé và mùa xuân của họa sĩ nhí Phạm Hải Nguyên - Ảnh: TTVH

Thứ ba, giải thưởng cũng tìm được tác giả xứng đáng để “phong tặng” Hiệp sĩ Dế Mèn, nối tiếp những tên tuổi như Nguyễn Nhật Ánh (2020), Trần Đức Tiến (2023), Lý Lan (2024). Đặc biệt, sau các tác giả văn học, lần đầu tiên có 1 nhạc sĩ trở thành Hiệp sĩ Dế Mèn là Phạm Tuyên.

Trong hơn 700 ca khúc để lại dấu ấn sâu đậm trong đời sống âm nhạc Việt Nam, nhạc sĩ Phạm Tuyên dành riêng hơn 200 bài viết cho thiếu nhi với những Chiếc đèn ông sao, Cánh én tuổi thơ, Tiến lên đoàn viên… Thế nhưng, ông còn một “kho báu” là 41 bài đồng dao cổ được phổ nhạc. Và sau bao năm nằm im trong cuốn sổ nhạc, “kho báu” ấy đã được giới thiệu qua dự án sách Khúc đồng dao của bé do con gái ông, nhà báo Phạm Hồng Tuyến, là người kể chuyện.

Nhạc sĩ Phạm Tuyên cùng con gái Phạm Hồng Tuyến và tập sách Khúc đồng dao của bé - Ảnh: TTVH

Báo Thể thao và Văn hóa (Thông tấn xã Việt Nam) sáng lập và trao giải thường niên từ năm 2020 nhằm tôn vinh những sáng tạo dành cho thiếu nhi.

Kết quả giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn lần thứ 6 - 2025 * Giải Hiệp sĩ Dế Mèn: Nhạc sĩ Phạm Tuyên - người đã cống hiến cả đời và sự nghiệp cho thiếu nhi với những tác phẩm âm nhạc vượt thời gian, trong đó có cuốn Về quê - Khúc đồng dao của bé (đồng tác giả Phạm Hồng Tuyến) lọt vào chung khảo mùa giải 2025. * Giải Khát vọng Dế Mèn: Bộ tranh của họa sĩ nhí Phạm Hải Nguyên (13 tuổi); bản thảo tập thơ Có một trái đất phẳng trong mắt em (Lý Thăng Long); truyện Cuốn cổ thư của một mẫu thần (Nguyễn Hoàng Diệu Thủy, nhà xuất bản (NXB) Kim Đồng); 2 cuốn truyện của Dy Duyên là Từ những ruộng rau ở nông trại Cúc Cu (Đốm Đốm vẽ, NXB Kim Đồng) và Những thứ bạn dùng để lấp đầy một cái hố (Thanh Vũ vẽ, NXB Kim Đồng); truyện Trang trại cuối rừng (Phạm Công Luận, NXB Kim Đồng) * Chứng nhận lọt vào vòng chung khảo giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn: Bản thảo truyện dài 120 năm lưu lạc của rùa xám đen Hy Lạp (Đặng Chương Ngạn); bản thảo tập thơ À ơi (Vũ Thị Thanh Tâm, minh họa: Windy Trúc Hoàng); truyện tranh Cuộc phiêu lưu của thuyền trưởng Sinbad: Đại chiến nàng tiên cá (nghệ sĩ Quang Thảo và Comicola Studio, NXB Dân trí); truyện vừa Khu tập thể đường tàu (Đặng Ngọc Hưng, NXB Trẻ). Nghệ sĩ Quang Thảo giao lưu với độc giả về truyện tranh Cuộc phiêu lưu của thuyền trưởng Sinbad: Đại chiến nàng tiên cá - Ảnh: Ngọc Tuyết

Đông A