Đừng nhân danh lòng tốt để làm điều tàn nhẫn

Một người phụ nữ 37 tuổi thiệt mạng trong vụ va chạm với xe bồn tại thành phố Bạc Liêu. Nỗi đau mất người thân đột ngột khiến người thân chết lặng. Ngay lúc đó đã có những người cầm máy quay đến tận nhà, dồn dập đặt câu hỏi với người thân nạn nhân, trong đó có con gái 14 tuổi, bé trai chỉ mới 4-5 tuổi và người mẹ, về khoảnh khắc cuối cùng của nạn nhân – người con, người mẹ vừa ra đi mãi mãi.

Không phải nhà báo, cũng không phải cơ quan chức năng, họ là những YouTuber nhân danh “giúp đỡ”, nhưng thực chất là câu view. Có người thản nhiên mô tả tình trạng thi thể nạn nhân sau vụ tai nạn giao thông bằng những từ ngữ tàn nhẫn như "bẹp như bánh tráng", không chút xót xa. Có kênh quay cận khuôn mặt cô bé mất mẹ, cận cảnh bé trai còn ngơ ngác chưa hiểu chuyện, kèm những lời thuyết minh bày tỏ sự thương cảm. Những chiếc mic gắn trên áo cô bé khiến nhiều người phẫn nộ. Đó không còn là thông tin. Đó là sự thương mại hóa nỗi đau, trắng trợn, lạnh lùng và vô cảm.

Bé gái 14 tuổi con của nạn nhân phải trả lời những câu hỏi xoáy tận cùng vào nỗi đau mất mẹ, khiến người nghe phẫn nộ

Đúng là thời buổi này, ai cũng có thể làm truyền thông. Nhưng truyền thông không có nghĩa giẫm đạp lên cảm xúc của người khác để đổi lấy tương tác. Và sự vụ đang diễn ra ở Bạc Liêu trong những ngày này cũng không phải là cá biệt. Cộng đồng mạng từng không ít lần phẫn nộ trước những “nhà hảo tâm rởm” biến mỗi lần cứu trợ thành một màn quay dựng, lặp đi lặp lại một chiêu bài: quay mặt người đau khổ, phóng to tiếng khóc, mô tả hiện trường thương tâm, rồi thao thao: “chúng tôi đến đây để giúp đỡ”.

Nhưng giúp đỡ không bao giờ đồng nghĩa với lột trần, bóc tách, khoét sâu vào vết thương còn rỉ máu của một gia đình vừa mất người thân.

Hành động đó không khác gì chà xát muối lên nỗi đau. Không phải ai cũng đủ mạnh mẽ để lên tiếng từ chối một cách dứt khoát trước ống kính đang chĩa vào mặt mình, nhất là khi người ta đang rối bời vì mất mát, tang thương bất ngờ ập xuống và vẫn đang hy vọng một chút hỗ trợ về tài chính để vượt qua biến cố. Chính trong hoàn cảnh yếu đuối nhất đó, một số YouTuber lại chọn cách “khai thác tận cùng”, như cách họ gọi, để gặt hái những lượt xem vô cảm.

Đáng ngại hơn, những clip này lại có người xem. Có bình luận rưng rưng thương xót, có người gửi tiền qua tài khoản YouTuber. Nhưng cũng có những người im lặng, hoặc tệ hơn: chia sẻ đoạn clip như một thứ giải trí đầy nước mắt. Nếu cứ như vậy, những kẻ làm nội dung nhẫn tâm sẽ tiếp tục có đất sống. Chúng ta, những người bấm nút xem, chia sẻ hay im lặng, cũng đang vô tình trở thành người tiếp tay.

Những hình ảnh tang thương của gia đình nạn nhân được lợi dụng để câu view, dưới danh nghĩa "hỗ trợ', "giúp đỡ"...

Khi không có rào cản pháp lý để ngăn chặn tình trạng này, người xem cần phải lên tiếng, cần phải tẩy chay. Tất cả cần có một ranh giới đạo đức tối thiểu. Đừng nhân danh “giúp đỡ” để làm điều tàn nhẫn. Đừng nhân danh “lòng tốt” để trục lợi từ đau khổ của người khác. Một xã hội văn minh không thể chấp nhận kiểu nội dung độc hại đó lặp đi lặp lại chỉ để thỏa mãn cơn khát view.

Có rất nhiều cách để giúp người khó khăn, chẳng hạn thông qua tổ chức thiện nguyện uy tín, qua cơ quan địa phương, qua những nhóm âm thầm trao đi mà không quảng bá, livestream...

Không ai bắt buộc việc giúp đỡ phải đi kèm với việc xâm phạm đời tư, bôi xát vết thương và phát trực tiếp cảnh đau đớn của người khác. Nếu thật sự muốn lan tỏa điều tử tế, xin đừng khoét sâu vào nỗi đau của nguời khác.

Phước Dũng