Dự kiến mức đóng bảo hiểm y tế tăng như thế nào từ năm 2027?

Bộ Y tế tổ chức hội thảo xin ý kiến về định hướng xây dựng đề án từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí - Ảnh: H.Anh

Người dân bỏ tiền túi hơn 40% chi phí khám, chữa bệnh

Chiều 1/12, tại Hội thảo xin ý kiến về định hướng xây dựng đề án Từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Mạnh Hà cho biết, dù tỉ lệ bảo hiểm y tế bao phủ cao song Việt Nam vẫn còn hiện hữu nguy cơ nghèo hóa do bệnh tật, nhất là nhóm người mắc bệnh mãn tính, bệnh hiểm nghèo. Tỉ lệ chi tiền túi cho khám, chữa bệnh còn cao.

Chủ trương từng bước miễn viện phí là yêu cầu khách quan và cần thiết đảm bảo quyền được chăm sóc sức khỏe của người dân. Đây là giải pháp kinh tế - tài chính mang ý nghĩa xã hội sâu sắc đặc biệt với người nghèo, dễ tổn thương, tăng công bằng trong tiếp cận y tế, đẩy mạnh y tế phát triển theo hướng bền vững, giảm nguy cơ người dân bỏ điều trị.

Bà Trần Thị Trang – Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế (Bộ Y tế) cho biết, số liệu năm 2024, tổng số lượt khám, chữa bệnh toàn quốc là 183,6 triệu lượt khám, chữa bệnh, tăng 9,7 triệu lượt (tăng 5,6%) so với năm 2023.

Trong đó có khoảng 40 triệu người khám bệnh bảo hiểm y tế thường xuyên, trung bình mỗi người đi khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế khoảng 4,5 lần/năm.

Chi khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế toàn quốc là gần 140.000 tỉ đồng, tăng hơn 18.000 tỉ đồng (15%) so với cùng kỳ 2023.

Bên cạnh nhiều thành tựu, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế thẳng thắn chỉ ra, một số quyền lợi chăm sóc sức khỏe Quỹ bảo hiểm y tế chưa chi trả cho bệnh nhân. Cụ thể như khám sức khỏe, xét nghiệm trước sinh và chẩn đoán không nhằm mục đích điều trị, dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, điều trị vô sinh, dịch vụ thẩm mỹ...

Đặc biệt, gánh nặng chi phí y tế, theo bà Trần Thị Trang, người dân tự trả khoảng hơn 40% chi phí. Mức đóng bảo hiểm y tế còn thấp với 4,5% mức lương/mức tham chiếu làm căn cứ đóng.

Cùng với đó, y tế cơ sở chưa cung cấp đầy đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám sàng lọc bệnh tật chưa triển khai rộng rãi.

Phải đặt mức trần cho 1 lần khám chữa bệnh

Bà Trần Thị Trang khẳng định, dù không miễn viện phí vẫn phải tăng mức đóng bảo hiểm y tế vì mức đóng này hiện còn thấp trong khi nhu cầu cao - Ảnh: H.Anh

Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị giao cho Chính phủ, đến 2030 người dân được miễn viện phí cơ bản theo lộ trình. Về vấn đề này, bà Trần Thị Trang cho biết đang dự kiến khung chính sách để thực hiện.

Trong đó, bà lưu ý, phải đưa ra mức trần khám, chữa bệnh trong một lần. Bà lấy ví dụ, bình quân cho một đợt điều trị nội trú ở cấp chuyên sâu là khoảng hơn 13 triệu đồng nhưng mức tối đa lại cao hơn rất nhiều. Bảo hiểm y tế từng chi trả cho một bệnh nhân cao nhất là hơn 4 tỉ đồng.

Với mức chênh lệch như vậy, bà khẳng định buộc phải quy định mức trần, ít nhất trong giai đoạn trước mắt.

Về nguồn lực thực hiện, ngoài tăng chi ngân sách, để hiện thực hóa mục tiêu đặt ra, theo Bộ Y tế phải tăng mức đóng bảo hiểm y tế theo lộ trình 2027 – 2030.

“Dù chúng ta có chính sách miễn viện phí hay không vẫn phải tăng đóng bảo hiểm y tế để đáp ứng nhu cầu điều trị của người dân vì mức hiện nay thấp trong khi nhu cầu tăng cao, mô hình bệnh tật làm tỉ trọng chi tiêu y tế ngày càng tăng”, bà Trần Thị Trang nhấn mạnh.

Bộ Y tế cũng đề xuất bảo hiểm y tế bổ sung, huy động liên kết với bảo hiểm sức khỏe thương mại, không chi trùng lặp chi phí y tế. Tìm kiếm nguồn tài chính mới, từng bước thí điểm lấy từ nguồn thu thuế từ các sản phẩm có hại cho sức khỏe...

Lộ trình miễn viện phí được chia thành các giai đoạn cụ thể:

Giai đoạn 2026 – 2027:

Từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên. Tổ chức phối hợp giữa các hoạt động khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí, kiểm tra sức khỏe của học sinh, sinh viên, khám bệnh nghề nghiệp, khám sức khỏe cho người lao động theo quy định và khám chữa bệnh bảo hiểm y tế để khám bệnh miễn phí và hoàn thành việc tạo lập số sức khỏe điện tử cho toàn bộ người dân.

Đối với nhóm đối tượng ưu tiên, từ năm 2026, người tham gia bảo hiểm y tế là đối tượng thuộc hộ gia đình cận nghèo, đối tượng người cao tuổi từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội được áp dụng mức hưởng 100% chi phí KBCB trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế.

Đồng thời tăng tỷ lệ, mức thanh toán bảo hiểm y tế đối với thuốc, thiết bị y tế, dịch vụ kỹ thuật.

Mức đóng bảo hiểm y tế sẽ tăng từ năm 2027 (khoảng 5,1%), ngân sách đóng, hỗ trợ đóng cho đối tượng chính sách xã hội.

Giai đoạn 2028 – 2030:

Giảm chi tiền túi bệnh nhân xuống dưới 30%. Tiếp tục tăng tỷ lệ, mức thanh toán bảo hiểm y tế đối với thuốc, thiết bị y tế, dịch vụ kỹ thuật.

Thí điểm sàng lọc 2-3 bệnh có chi phí hiệu quả. Thanh toán từ quỹ bảo hiểm y tế cho dịch vụ phòng bệnh.

Phấn đấu tăng bao phủ bảo hiểm y tế lên trên 95% dân số. Mức đóng bảo hiểm y tế từ năm 2030 tăng lên 5,4%.

Chính phủ cho phép thí điểm bảo hiểm y tế bổ sung và đa dạng các gói bảo hiểm y tế: chăm sóc dài hạn...

Giai đoạn sau 2030:

Tiến tới bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân. Mở rộng sàng lọc 3-5 bệnh có chi phí hiệu quả. Miễn viện phí cho toàn dân trong phạm vi gói dịch vụ cơ bản, mở rộng theo lộ trình và nguồn lực.

Tăng mức đóng bảo hiểm y tế từ năm 2032 lên 6%. Hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở và hệ thống thanh toán bảo hiểm y tế thông minh, đa tầng, đa gói quyền lợi.

H.Anh