Cuộc sống dễ chìm vào bế tắc khi dùng AI 'hồi sinh' người thân đã mất

24/09/2025 - 17:30

PNO - Những bức ảnh, đoạn video do AI tạo ra, tái hiện hình ảnh người thân đã mất ngày càng được nhiều người sử dụng để xoa dịu nỗi đau mất mát.

Grief Tech là một công nghệ AI cho phép người dùng tạo ra các chatbot có khả năng mô phỏng người thân đã khuất. - Ảnh minh họa:
Grief Tech là một công nghệ AI cho phép người dùng tạo ra các chatbot có khả năng mô phỏng người thân đã khuất. Ảnh minh họa: Illustration

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra một xu hướng mới trong việc đối diện với việc mất mát người thân.

Chỉ cần một vài bức ảnh, các công cụ tạo sinh như Midjourney hay Gemini có thể ''tái sinh'' hình ảnh, video, hoặc thậm chí xây dựng chatbot mô phỏng giọng nói và tính cách của người đã khuất.

Với nhiều người, đây là cách để họ lấp đầy khoảng trống tình cảm, tạo ra những ''cuộc gặp gỡ'' với người thân đã qua đời.

Một cô dâu từng chia sẻ bức ảnh cưới bên cạnh người cha đã mất, được tạo ra nhờ AI, để tưởng nhớ khoảnh khắc ông không thể chứng kiến sự kiện quan trọng trong đời thực.

Tuy nhiên, các chuyên gia tâm lý cho rằng, hình thức ''gặp lại ảo'' này tiềm ẩn nhiều hệ lụy. Quá trình vượt qua mất mát thường trải qua 5 giai đoạn, trong đó ''chấp nhận'' là bước quan trọng nhất. Các nhà tâm lý học chỉ ra rằng, những hình ảnh deepfake do AI tạo ra có thể gây ra hiện tượng ''ảo giác'' giữa quá khứ và hiện tại.

Khi quá phụ thuộc vào hình ảnh hay chatbot của người thân đã khuất, người đang đau buồn có thể bị kẹt lại trong những cảm xúc mâu thuẫn, biết rằng người ấy không còn tồn tại nhưng vẫn duy trì sự hiện diện giả tạo của họ.

Hiện tượng này được gọi là ''bất hòa nhận thức'', có thể kéo dài thời gian đau buồn và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần.

Ngoài khía cạnh tâm lý, vấn đề đạo đức cũng gây nhiều tranh cãi. Người đã mất có đồng ý để hình ảnh hay ký ức cá nhân bị tái sử dụng theo cách này không? Việc thiếu ''sự đồng thuận'' đặt ra câu hỏi về ranh giới giữa tưởng nhớ và xâm phạm.

Đồng thời, các nền tảng grief tech - công nghệ quản lý nỗi đau bằng AI - cũng tiềm ẩn rủi ro rò rỉ dữ liệu hoặc khai thác thương mại từ những hình ảnh riêng tư và cảm xúc sâu kín của người dùng.

Các nhà tâm lý học nhận định, AI có thể mang lại sự an ủi ngắn hạn, nhưng không thể thay thế quá trình tự nhiên của việc đối diện và chấp nhận mất mát. Sự kết nối thật sự với người thân đã qua đời nằm trong ký ức, tình yêu và những giá trị họ để lại, chứ không phải trong một bản sao kỹ thuật số.

Việc lạm dụng AI trong hành trình vượt qua đau buồn mất mát chẳng những kéo dài nỗi đau, mà còn gây ra những rủi ro về sức khỏe tinh thần, đạo đức và quyền riêng tư.

Gia Vũ (theo ANN)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI