AI chứng minh vai trò quan trọng trong y tế

13/10/2025 - 06:26

PNO - Trí thông minh nhân tạo (AI) không chỉ là công cụ tiết kiệm chi phí mà còn là bạn đồng hành, giúp chuyên gia y tế làm việc an toàn và hạnh phúc hơn.

Hệ thống y tế công cộng các nước thường xuyên đối mặt với tình trạng quá tải, đặc biệt ở khu vực hẻo lánh. Ở đô thị rộng lớn Caracaraí, thuộc vùng Amazon, Brazil, dược sĩ Samuel Andrade (34 tuổi) xử lý hàng trăm đơn thuốc mỗi ngày. Công việc đòi hỏi anh phải đối chiếu các cơ sở dữ liệu để không có sai sót.

Anh chia sẻ: “Đôi khi tôi bỏ lỡ thông tin quan trọng vì quá tải”. Thế nhưng, từ tháng 4/2025, phần mềm AI do tổ chức phi lợi nhuận NoHarm phát triển đã hỗ trợ tích cực cho anh. Phần mềm cảnh báo tức thì những đơn thuốc tiềm ẩn vấn đề. Kể từ khi sử dụng, khả năng xử lý đơn thuốc của Andrade tăng gấp 4 lần, giúp anh phát hiện hơn 50 lỗi kê đơn.

Trước khối lượng đơn thuốc khổng lồ, dược sĩ Samuel Andrade (Brazil) đã nhờ đến sự hỗ trợ từ AI để giảm sai sót - Ảnh: María Magdalena Arréllaga/Rest of World
Trước khối lượng đơn thuốc khổng lồ, dược sĩ Samuel Andrade (Brazil) đã nhờ đến sự hỗ trợ từ AI để giảm sai sót - Ảnh: María Magdalena Arréllaga/Rest of World

Phần mềm NoHarm cũng kịp thời cảnh báo cho bác sĩ Nailon de Moraes - công tác tại một phòng khám ở Caracaraí - về 4 đơn thuốc nguy hiểm tiềm tàng, như kê quá liều 1 loại thuốc hoặc quên 2 loại thuốc cần uống cách nhau. Ông bày tỏ: “Công việc này quá áp lực, đặc biệt với những người trẻ, ít kinh nghiệm như chúng tôi”.

Tại Úc, Viện Nghiên cứu trẻ em Murdoch (TP Melbourne) sử dụng công cụ AI để tìm kiếm các tổn thương não tinh vi gây động kinh kháng thuốc trên ảnh MRI. Công cụ này có khả năng phát hiện tổn thương ở 94% các trường hợp. Đặc biệt, AI đang len lỏi vào dịch vụ chăm sóc tại nhà. Bà Peta Rolls (79 tuổi) tham gia thử nghiệm chatbot AI tên là Aida trong chương trình chăm sóc tại nhà của Bệnh viện St Vincent’s. Bà chia sẻ: “Tôi bất ngờ bởi sự phản hồi nhạy bén của Aida”. Aida hoạt động như một hệ thống thăm hỏi và kiểm tra sức khỏe hằng ngày, tự động cảnh báo cho đội ngũ chăm sóc nếu có bất kỳ vấn đề nghiêm trọng nào.

Tiềm năng của AI trong y tế là rất lớn, với khả năng tiết kiệm chi phí khổng lồ. Tuy nhiên, thực tế chỉ ra AI có thể mắc lỗi khi gặp dữ liệu bất thường hoặc đưa ra khuyến nghị không chính xác nếu dữ liệu đào tạo thiếu sự đa dạng về chủng tộc.

Riêng ở lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tinh thần, nghiên cứu mới từ Đại học Stanford (Mỹ) chỉ ra rằng, các chatbot trị liệu sử dụng mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) có thể thể hiện sự kỳ thị đối với các tình trạng như nghiện rượu và tâm thần phân liệt. Đáng lo ngại, khi đối mặt với các tình huống nhạy cảm, một số chatbot có phản ứng nguy hiểm như khuyến khích tự sát.

Vì vậy, điều cốt yếu là đào tạo các chuyên gia y tế sử dụng AI như một ý kiến thứ hai, một công cụ làm sắc bén khả năng phán đoán của họ, chứ không phó mặc hoàn toàn.

Việc hành chính khiến bác sĩ kiệt sức

Công việc hành chính là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng kiệt sức cho bác sĩ. Theo Hiệp hội Y khoa Mỹ, hơn 45% bác sĩ phải chịu đựng tình trạng này. Họ dành phần lớn thời gian để khám bệnh, nhưng phần còn lại bị chiếm trọn bởi việc soạn thảo và nhập ghi chú lâm sàng.

Một nghiên cứu mới trên Tạp chí JAMA Network Open chỉ ra, AI ghi chép, tích hợp khả năng ghi âm buổi khám và tự động soạn ghi chú, có thể giảm tỉ lệ kiệt sức tới gần 31%. Rebecca Mishuris - bác sĩ chăm sóc ban đầu tại bang Massachusetts (Mỹ), tác giả chính của nghiên cứu - bày tỏ: “Mức giảm đáng kinh ngạc này đang mang niềm vui trở lại cho ngành y tế”. Thống kê cũng cho thấy 66% bác sĩ tại Mỹ đã sử dụng AI vào năm 2024.

Linh La (theo The Conversation, Standford, WE Forum, The Guardian, Time, Rest of World)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI