14 bài thuốc dân gian từ rau kinh giới

Cây kinh giới (còn được gọi là Khương giới, Bạch tô, Giả tô), có tên khoa học là Elsholtzia cristata Wild, thuộc họ hoa môi (Lamiaceae).

Rau kinh giới được dùng làm gia vị như ăn sống cùng với các loại rau khác như rau muống, xà lách... vừa làm tăng hương vị của các món ăn, vừa có tác dụng trị chứng mẩn ngứa, dị ứng, giải cảm... Tuy nhiên trong Đông y, cây kinh giới dùng cả lá, thân, hoa và hạt (gọi là kinh giới tuệ). 

Dưới đây là bài thuốc dân gian từ cây rau kinh giới: 

1. Chữa cảm nóng, ngã ngất: một nắm kinh giới tươi khoảng 50g, giã nhỏ, thêm vài miếng gừng tươi, vắt lấy nước cho uống, bã còn lại dùng để đánh dọc sống lưng. Có thể dùng kinh giới khô 20g, sao hơi vàng, thêm 200ml nước sắc còn 100ml uống lúc còn nóng. Đắp chăn cho ra mồ hôi.

2. Chữa cảm mạo: lá và cành kinh giới tươi cùng với một số loại lá khác như hương nhu, tía tô, sả, quốc tần... để làm nồi nước xông giải cảm. Hoặc chỉ dùng một vị kinh giới (cả lá, cành) chừng 50 gr, sắc với 100 ml, đun sôi chừng 5 phút, uống nóng, đắp chăn cho vã mồ hôi.

3. Thuốc cảm: hoa kinh giới, tía tô, hương như, ngải cứu, hoắc hương, các vị bằng nhau, dùng nước sắc nhiều lần, hợp các nước sắc lại, cô đặc thành cao viên bằng hạt ngô. Khi bị cảm uống 7-8 viên thuốc này. Dùng nước lá tre mà chiêu thuốc. Trẻ con dùng 2-4 viên. Viên thuốc này có thể dùng chữa lỵ (dùng nước sắc cây mơ lông chiêu thuốc).

4. Phụ nữ băng huyết, trẻ con người lớn bị máu cam: kinh giới tuệ sao đen 15g, nước 200ml sắc còn 100ml cho uống làm 2-3 lần. 

5. Chữa cảm cúm: kinh giới tuệ sao vàng tán nhỏ. Khi bị cảm dùng 6-8g bột này.

6. Hạ sốt: 12g cành và lá kinh giới, 25g sắn dây, sắc lấy nước uống. 

7. Đau mình, đầu ê ẩm không ra mồ hôi: 20g rau kinh giới sắc lấy nước uống, uống nóng, ngày dùng 3 lần. 

8. Trị rôm sảy trẻ sơ sinh: cây kinh giới tươi nấu nước uống, tắm hàng ngày để phòng chống mẩn ngứa, rôm sảy, mụn nhọt.

9. Trị các chứng ở đầu, ở mắt do phong khí gây đau đầu, chóng mặt: hoa kinh giới tán bột, uống 12g/lần cùng rượu. 

10. Chữa mụn nhọt sưng vú: kinh giới 12g, mã đề, kim ngân hoa, bồ công anh, thổ phục linh, ké đầu ngựa, cam thảo nam mỗi thứ 10g đem thái nhỏ, sắc cùng 400ml nước đến khi còn 100ml. Uống 2 lần/ngày. 

11. Chữa mất tiếng, ho: kinh giới, tang diệp, địa cốt bì, tang bạch bì mỗi thứ 12g kết hớp bán hạ chế, tử tô mỗi thứ 8g và trần bì 4g đem sắc uống 1 lần/ngày. 

12. Cầm máu, khử ứ: kinh giới nghiền ngỏ, mỗi lần dùng 8g uống với nước ngày 2-3 lần cho chứng chảy máu cam, thổ huyết và tiểu ra máu. 

13. Trĩ: kinh giới tuệ, ngũ bội tử, hoàng bá mỗi vị 12g kết hợp 4g phèn phi. Đem hỗn hợp sắc lấy 300ml nước, ngâm hậu môn mỗi ngày. 

14. Làm đẹp da: kinh giới có chứa hàm lượng tinh dầu cao, có vị cay tính ấm. Do đó tốt cho điều trị các bệnh về da như mẩn ngứa, dị ứng, kích thích tiết mồ hôi và làm khô, thoáng lỗ chân lông. 

Công thức xông mặt: kinh giới, ngải cứu, tía tô mỗi thứ 100g, đem rửa sạch, đun sôi cùng 500ml nước sạch, đổ vào chậu nhỏ, thêm ít muối và ½ quả chanh vắt nước bỏ vào. Xông mặt 20-30 phút trước khi đi ngủ hoặc sau khi vừa ngủ dậy. Làm khoảng 1 tuần sẽ cải thiện mụn trứng cá và mụn cám trên mặt.

 Bác sĩ CK2 Huỳnh Tấn Vũ