Việt Nam lần đầu có vắc xin phòng vi rút hợp bào hô hấp RSV cho mẹ bầu

Vắc xin phòng RSV của Tập đoàn Pfizer được phát triển bằng công nghệ protein tái tổ hợp, nhắm vào hai phân nhóm phổ biến và nguy hiểm nhất là RSV-A và RSV-B. Từ ngày 27/9, vắc xin được triển khai tại hơn 240 trung tâm VNVC trên toàn quốc với chỉ định tiêm một mũi duy nhất cho phụ nữ mang thai từ tuần 24-36 và cho người từ 60 tuổi trở lên.

Bác sĩ Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC - cho biết RSV là loại vi rút ác tính, tác nhân hàng đầu gây viêm phổi, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản nặng khiến trẻ nhỏ và người cao tuổi phải nhập viện, có nguy cơ tử vong. Sau nhiều năm chờ đợi, Việt Nam đã có vắc xin phòng RSV dành cho mẹ bầu và người lớn tuổi.

“Trong thời gian tới, VNVC sẽ tiếp tục nỗ lực đưa về thêm các loại vắc xin và kháng thể đơn dòng phòng RSV từ những tập đoàn vắc xin và dược phẩm hàng đầu thế giới, nhằm mở rộng cơ hội bảo vệ trẻ nhỏ và người trưởng thành” - bác sĩ Bạch Thị Chính nhấn mạnh.

Những mẹ bầu đầu tiên được tiêm vắc xin phòng RSV của Pfizer tại Trung tâm tiêm chủng vắc xin VNVC Hoàng Văn Thụ, TPHCM - Ảnh: Mộc Thảo

Theo các nghiên cứu, có khoảng 70% trẻ nhiễm RSV trong năm đầu đời và hầu hết trẻ đã nhiễm RSV trước 2 tuổi. WHO ước tính mỗi năm, RSV gây ra 3,6 triệu ca nhập viện và khoảng 100.000 ca tử vong do RSV ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn thế giới, gần 50% trẻ tử vong do RSV xảy ra ở trẻ dưới 6 tháng tuổi.

Ở người cao tuổi, vi rút này gây viêm phổi nghiêm trọng, suy hô hấp, làm trầm trọng các bệnh lý mạn tính như tim mạch, gan, thận, phổi mạn tính, đái tháo đường, tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.

Bệnh RSV chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chính vì vậy, các nhà khoa học, các tập đoàn vắc xin và dược phẩm đã không ngừng “chạy đua” trong cuộc chiến chống lại RSV để nghiên cứu và phát triển vắc xin phòng ngừa.

Tính đến tháng 9/2025, vắc xin đã được phê duyệt sử dụng tại hơn 60 quốc gia và đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia ở nhiều nước, áp dụng cho phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có bệnh nền.

Ngay ngày đầu ra mắt, tại VNVC đã ghi nhận hàng trăm thai phụ và người cao tuổi đăng ký tiêm vắc xin phòng RSV. Bên cạnh đó, hội thảo chuyên đề về chăm sóc sức khỏe thai phụ và phòng ngừa RSV do VNVC tổ chức trên toàn quốc cũng thu hút đông đảo phụ nữ mang thai tham dự, góp phần lan tỏa thông tin khoa học và nâng cao nhận thức bảo vệ con ngay từ trong bụng mẹ.

Nhiều mẹ bầu tham dự hội thảo chuyên đề về chăm sóc sức khỏe thai phụ và phòng ngừa RSV do VNVC tổ chức trên toàn quốc ngày 27/9 - Ảnh: Mộc Thảo

Sự kiện này một lần nữa đã thể hiện vai trò tiên phong và quan trọng trong lĩnh vực tiêm chủng vắc xin của Hệ thống Tiêm chủng VNVC tại Việt Nam, khi đã phối hợp cùng hãng vắc xin toàn cầu là Pfizer nỗ lực để đưa vắc xin RSV về Việt Nam chỉ sau 2 năm khi vắc xin này được sử dụng rộng rãi trên thế giới. Đây có thể được xem là bước đột phá của y học dự phòng Việt Nam khi trước đây chỉ có thể tiếp cận các vắc xin sau hàng chục năm đã được sử dụng trên thế giới.

Đan Thùy (25 tuổi), đang mang thai tuần thứ 32, cho biết ngay từ trước thai kỳ đã đến VNVC để được bác sĩ tư vấn tiêm ngừa, vừa bảo vệ sức khỏe bản thân, vừa truyền kháng thể thụ động cho em bé. Khi có vắc xin RSV, Thùy cũng chủ động hỏi bác sĩ để được tiêm phòng. “Tôi chỉ muốn làm mọi điều tốt nhất cho con” - Thùy chia sẻ.

Đan Thùy chủ động tiêm vắc xin phòng RSV ngay trong ngày đầu ra mắt - Ảnh: Mộc Thảo

BS.CKII. Nguyễn Bá Mỹ Nhi - Giám đốc Trung tâm Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM - cho biết ở giai đoạn mang thai, người phụ nữ có nhiều thay đổi về sinh lý và miễn dịch nên rất dễ mắc các bệnh truyền nhiễm.

Nghiên cứu cho thấy thai phụ nhiễm RSV tăng nguy cơ viêm phổi, tiền sản giật, sinh non trước 37 tuần so với những người không nhiễm vi rút; trẻ sinh non bị nhiễm RSV có nguy cơ tử vong do vi rút cao gấp ba lần so với trẻ sinh đủ tháng đồng thời tỷ lệ nhập viện, phải hồi sức và suy hô hấp cũng cao hơn.

Các dữ liệu lâm sàng cho thấy, tiêm vắc xin RSV trong thai kỳ giúp giảm 81,8% nguy cơ trẻ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới nặng phải chăm sóc y tế trong 90 ngày đầu đời và duy trì hiệu lực bảo vệ 69,4% đến 6 tháng tuổi. Các tổ chức y khoa trên thế giới như CDC, Hội Sản phụ khoa Mỹ (ACOG) và các thử nghiệm lâm sàng đều đánh giá và chứng minh vắc xin RSV an toàn cho cả mẹ và thai nhi.

Với người cao tuổi, vắc xin cho thấy hiệu lực giảm tới 88,9% nguy cơ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới do RSV trong năm đầu tiên sau tiêm và duy trì bảo vệ kéo dài so với nhóm không tiêm.

Anh Tuấn

Nguồn: VNVC