Trẻ em Mỹ bị đe dọa sức khỏe vì thuốc chống trầm cảm

Nhóm nghiên cứu đặt nghi vấn rằng, liệu bệnh nhi mắc chứng trầm cảm có nên được kê đơn dùng Fluoxetine? Họ đã tìm thấy hàng loạt dấu vết về tác dụng phụ nghiêm trọng của thuốc. Tệ hơn, lợi ích được quảng bá bấy lâu ở Fluoxetine chưa từng được kiểm chứng.

Thuốc hay giả dược?

Cụ thể, một đội ngũ chuyên gia y khoa từ Anh và Úc tiến hành phân tích dữ liệu thu thập từ 12 chiến dịch thử nghiệm lâm sàng quy mô, liên quan đến việc sử dụng Fluoxetine ở trẻ vị thành niên, thời gian từ năm 1997 - 2024.

Fluoxetine, tức Prozac, lâu nay được kê đơn rộng rãi cho trẻ bị trầm cảm, trong khi tác dụng dược lý của thuốc vẫn gây tranh cãi. Ảnh: NY Post

Được biết đến rộng rãi hơn bằng tên thương hiệu là Prozac, Fluoxetine là một trong những cái tên xuất hiện phổ biến nhất trên các toa thuốc chống trầm cảm dành cho trẻ nhỏ và thanh thiếu niên tại Mỹ.

Lâu nay, Fluoxetine được khuyên dùng để cải thiện nhiều bệnh liên quan đến trầm cảm ở trẻ em. Đây là loại thuốc duy nhất được FDA (Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ) cho phép sử dụng trong quá trình điều trị trầm cảm nặng, đối với các bệnh nhi.

Thế nhưng, “góc khuất” gây tranh cãi của Fluoxetine bắt đầu được hé lộ bởi dự án nghiên cứu kể trên. Dữ liệu điều tra phản ánh, loại thuốc phổ biến này, trên thực tế, chưa hề thể hiện bất kỳ lợi ích thuyết phục nào trong việc giảm thiểu triệu chứng trầm cảm ở bệnh nhi.

Công bố mới đây trên báo Guardian (Anh), đại diện nhóm nghiên cứu chia sẻ, họ “tin rằng thứ thuốc này chẳng khác gì một dạng giả dược".

Giới nghiên cứu đồng thời cảnh báo: khi dùng Fluoxetine liên tục, sức khỏe bệnh nhi có thể bị đe dọa bởi loạt tác dụng phụ nguy hại: tăng cân, rối loạn giấc ngủ và thiếu tập trung.

Fluoxetine cũng vướng phải một cáo buộc trầm trọng từ đội ngũ điều tra FDA. Theo đó, họ yêu cầu "cần hết sức thận trọng" trong việc kê đơn điều trị trầm cảm chứa Fluoxetine cho trẻ em. Vì thuốc có nguy cơ dẫn tới tư duy tự hủy hoại thân thể, thậm chí tự sát ở trẻ nhỏ, trẻ vị thành niên và thanh niên dưới 24 tuổi.

Làn sóng tranh cãi kéo dài

Phó giáo sư chuyên ngành Tâm thần học Mark Horowitz, Đại học Adelaide (Úc) - một trong những chuyên gia dẫn dắt dự án nghiên cứu - đặc biệt nhấn mạnh: “Chúng tôi thật sự thấy khó hiểu, về việc vì sao Fluoxetine có thể được chấp thuận bởi bất kỳ dược sĩ nào”.

Một cố vấn viên y tế khác góp lời: “Thuốc kê theo đơn, nhất là những loại phổ biến rộng, rất cần bằng chứng thuyết phục chứng minh tác dụng dược lý của chúng”.

Thay đổi cân nặng, thể trạng là một trong các tác dụng phụ khó lường khi bệnh nhi dùng Fluoxetine kéo dài. Ảnh: Getty

Nghiên cứu tiến hành bởi nhóm của Horowitz được công bố trong thời điểm nước Mỹ vừa lên tiếng cảnh báo, số lượng thanh niên và trẻ vị thành niên mắc trầm cảm tại quốc gia này đã ở mức đáng báo động.

Thống kê riêng trong năm 2023, có 4,5 triệu người trẻ Hoa Kỳ đang chống chọi với ít nhất một chứng rối loạn sức khỏe tâm thần nghiêm trọng. Kéo theo đó, nhằm đáp ứng nhu cầu bệnh nhân, thị trường dược phẩm chống trầm cảm cũng đang “nóng” lên. Hệ thống quản lý y tế toàn quốc ghi nhận, tổng số toa thuốc dành cho người mắc trầm cảm từ 12-25 tuổi đã tăng 63% (năm 2016 so với năm 2022).

Phó giáo sư Horowitz nhấn mạnh về một nỗi lo khác lớn hơn nữa: “Ngay cả khi Fluoxetine bị chỉ trích, cấm sử dụng, vấn đề đáng ngại hơn hãy còn đó. Làm thế nào chúng ta có thể lọc tìm loại thuốc phù hợp cho các bệnh lý tinh thần - giữa bối cảnh thị trường dược phẩm vẫn nhiều rối ren, và y bác sĩ sẽ càng lo lắng hơn nếu bệnh nhân không được hỗ trợ dùng thuốc?”.

Như Ý (theo NYPost)