Trăm năm nhớ người…

Những giá trị vượt thời gian

Ngày 3/10, lễ kỷ niệm 105 năm ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (1920-2025) đã được tổ chức trang trọng tại Bảo tàng Tố Hữu (TP Hà Nội). Những áng thơ bất hủ của cố nhà thơ qua trăm năm vẫn vẹn nguyên giá trị: “Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ/ Mặt trời chân lý chói qua tim... (Từ ấy)”, “Có gì đẹp trên đời hơn thế/ Người yêu người, sống để yêu nhau (Bài ca mùa xuân 1961)...”; cũng như những tập thơ gắn liền tên tuổi ông: Việt Bắc, Gió lộng, Ra trận, Máu và hoa... Bảo tàng Tố Hữu vẫn còn đó bàn làm việc với trang sách mở ngỏ, tủ quần áo và bộ trang phục giản dị, đồ dùng sinh hoạt của nhà thơ lúc sinh thời.

Bảo tàng Tố Hữu - nơi diễn ra các sự kiện kỷ niệm và tôn vinh thơ ông - Nguồn ảnh: Tố Hữu Museum fanpage

“Dấu ấn 100 năm” kỷ niệm ngày sinh của các nhà văn, nhà thơ cũng là dịp để bạn đọc hôm nay được tưởng nhớ và “gặp lại” các tác phẩm vang bóng một thời. Trước đó, nhiều hoạt động kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi (1925-2025) cũng đã được tổ chức tại TPHCM. Hội Nhà văn TPHCM tổ chức tọa đàm tôn vinh tác giả - tác phẩm. Nhà xuất bản Kim Đồng cho tái bản loạt 8 tác phẩm đặc sắc của ông, tổ chức chuyến về thăm quê hương cố nhà văn và tặng sách cho các em nhỏ vùng đất này. Không chỉ có Đất rừng phương Nam, nhà văn Đoàn Giỏi đã để lại cho đời nhiều tác phẩm xuất sắc về thiên nhiên và con người Nam Bộ như: Cuộc truy tầm kho vũ khí, Tê giác trong ngàn xanh, Cá bống mú, Hoa hướng dương, Rừng đêm xào xạc...

Các tác phẩm được tái bản thêm một lần đã nhắc nhớ và trao gửi giá trị đến thế hệ bạn đọc hôm nay. Các nhà văn, nhà thơ đã sống, chiến đấu và cống hiến cả đời cho văn học. Dẫu đã tạ thế nhưng những di sản văn chương đồ sộ, quý giá họ để lại cho đời sẽ mãi còn được hậu thế gìn giữ và tôn vinh.

Dấu ấn xưa trở lại

Tổ chức tọa đàm, hội thảo khoa học; tái bản tác phẩm là các hoạt động phổ biến để tưởng nhớ những tên tuổi lớn của văn đàn. Giá trị xưa trở lại trong những cuộc tìm về trên trang sách mới. Hàng thập niên trôi qua với những tác phẩm có giá trị vượt thời gian, bao thế hệ độc giả đã lớn lên. Những dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của các nhà văn, nhà thơ cũng là cơ hội cho bạn đọc hôm nay được tiếp cận tác phẩm trong phiên bản mới, trong đó có những ấn bản có tranh minh họa và cũng có thể là những tác phẩm lần đầu tiên được sưu tầm, in sách.

Các tác phẩm đặc sắc của nhà văn Tô Hoài vừa được tái bản nhân kỷ niệm 105 năm ngày sinh của ông - Nguồn ảnh: Nhà xuất bản Kim Đồng

Truyện dài Quê nội (1974) cùng nhiều tác phẩm viết cho thiếu nhi của nhà văn Võ Quảng (tập thơ Ai dậy sớm, Truyện đồng thoại Võ Quảng, Những truyện hay viết cho thiếu nhi...) đã trở lại với phiên bản mới nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông. Với nhà văn Tô Hoài là 3 tiểu thuyết đặc sắc được ra mắt nhân dịp kỷ niệm 105 năm ngày sinh của ông (1920-2025): Kẻ cướp bến Bỏi, Mẹ mìn bố mìn và Những ngõ phố. Các tác phẩm này thể hiện một lát cắt khác trong văn chương của nhà văn Tô Hoài sau những dấu ấn không phai ông đã để lại: Dế Mèn phiêu lưu ký, Quê người, Truyện Tây Bắc, Cỏ dại, Cát bụi chân ai...

Tác phẩm trở lại trong những dịp tưởng nhớ và tôn vinh các nhà văn, nhà thơ qua dấu mốc 100 năm ngày sinh còn nhắc nhớ về một thời của văn học Việt Nam với những giai đoạn, khuynh hướng, trường phái sáng tác từ bao thế hệ cầm bút. Nam Cao, Kim Lân, Nguyên Hồng với những tác phẩm về hiện thực và thân phận con người; Nguyễn Đình Thi với những tiểu thuyết mang phong cách sử thi hào hùng một thời: Bên bờ sông Lô, Xung kích, Mặt trận trên cao, Vào lửa...; Tế Hanh với những thi phẩm thiết tha về quê hương; Hoàng Trung Thông với những bài thơ đi cùng năm tháng: Những cánh buồm, Bài ca vỡ đất... và Nguyễn Bính cùng giọng thơ không thể nhầm lẫn, với Chân quê, Gái xuân, Quê nhà, Lỡ bước sang ngang...

“Kỷ niệm 100 năm ngày sinh” đã và sẽ được tiếp tục tổ chức, để dấu xưa trở lại cùng những giá trị không thể lụi tàn.

Lục Diệp