Sốc tim sau khi dùng "thảo dược" chữa xương khớp

Nữ bệnh nhân ngộ độc nghiêm trọng sau khi dùng thảo dược chữa bệnh xương khớp - Ảnh: T.S.

Ngày 29/10, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết vừa tiếp nhận một trường hợp ngộ độc nghiêm trọng do sử dụng quả ấu tẩu.

Theo đó, bà N.T.S. (78 tuổi, ở xã Mê Linh, TP Hà Nội) nhập viện trong tình trạng mệt lả, da tái lạnh, mạch loạn hoàn toàn, huyết áp tụt sâu còn 50/30 mmHg. Bệnh nhân có biểu hiện sốc tim do rối loạn nhịp nặng.

Theo người nhà, bệnh nhân có tiền sử đau khớp kéo dài. Bà từng dùng củ ấu tẩu cách đây 20 năm như một loại thảo dược trị đau khớp và cảm thấy thuyên giảm.

Gần đây do đau tái phát, bà đặt mua “củ ấu tẩu” qua mạng, hàng được gửi từ vùng cao, với mục đích nấu nước uống chữa khớp.

Dù được hướng dẫn chỉ dùng 1–2 củ/tuần, nhưng bệnh nhân đã tự ý sắc liền 5 củ/lần để uống. Khoảng 30 phút sau khi uống, bà xuất hiện chóng mặt, buồn nôn, nôn và nhanh chóng rơi vào tình trạng tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim.

Tại Khoa Cấp cứu, bệnh nhân được hồi sức tích cực: truyền dịch chống sốc, dùng thuốc chống rối loạn nhịp. Các bác sĩ phải đặt monitor theo dõi liên tục để kiểm soát ngoại tâm thu thất chùm đôi – chùm ba, một dạng rối loạn nhịp tim nguy hiểm có thể gây tử vong.

Song song, bệnh nhân được rửa dạ dày, dùng than hoạt và theo dõi sát các dấu hiệu nhiễm độc hệ thần kinh và tim mạch.

Củ ấu tàu bệnh nhân mua trên mạng - Ảnh: T.S.

Các bác sĩ cho hay, độc chất chính trong củ ấu tẩu là aconitin – một alcaloid cực độc có thể gây rối loạn dẫn truyền tim: nhịp chậm, ngoại tâm thu thất, co giật, mất ý thức và có thể tử vong nhanh chóng.

Đây là ca ngộ độc do dùng quá liều củ ấu tẩu, nhưng may mắn được đưa vào viện sớm và xử trí đúng phác đồ, nên bệnh nhân qua được cơn nguy kịch.

Sau 3 giờ điều trị tích cực, tình trạng huyết động của bệnh nhân ổn định, nhịp tim trở lại bình thường, giảm dần liều thuốc chống rối loạn nhịp. Bệnh nhân tỉnh táo, tiếp xúc tốt, các chỉ số sinh tồn ổn định.

Hiện bệnh nhân vẫn đang được theo dõi sát tại Khoa Cấp cứu để phòng nguy cơ loạn nhịp tái phát hoặc ảnh hưởng thần kinh muộn sau ngộ độc.

Theo ThS.BS Ninh Thị Ngọc (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương), độc tố aconitin có khả năng gây ảnh hưởng kéo dài trên dẫn truyền tim, do đó, bệnh nhân dù đã qua cơn nguy kịch, nhưng vẫn cần theo dõi ít nhất 2-3 ngày.

Củ ấu tẩu còn có tên khác là ô đầu, phụ tử – thường mọc ở vùng núi cao phía Bắc và các tỉnh miền núi Trung Quốc.

Trong Đông y, vị thuốc này chỉ được dùng sau khi đã qua chế biến kỹ (phụ tử chế) với liều rất nhỏ để xoa bóp hoặc điều trị ngoại trú có kiểm soát.

Các bác sĩ khuyến cáo, người dân tuyệt đối không tự ý mua, sắc uống hay ngâm rượu củ ấu tẩu hay bất kỳ loại thảo dược có độc tính cao nếu chưa được chế biến đúng cách.

Người dân không nên tin vào các hướng dẫn truyền miệng hoặc thông tin trên mạng về “củ ấu tẩu chữa đau khớp”, bởi nhiều sản phẩm được rao bán không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm định chất lượng và có thể tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc.

Khi xuất hiện các triệu chứng bất thường như chóng mặt, buồn nôn, tê môi, loạn nhịp hoặc tụt huyết áp sau khi dùng bất kỳ loại thảo dược nào, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

Huyền Anh