Phụ nữ làm thay đổi thị trường lao động toàn cầu

Từ châu Á đến châu Âu và Mỹ, phụ nữ đang làm việc nhiều hơn bao giờ hết, đóng góp vào sự phát triển kinh tế và định hình lại cấu trúc xã hội. Biến chuyển này không chỉ là một hiện tượng đơn lẻ mà là kết quả của những thay đổi văn hóa sâu sắc, các chính sách hỗ trợ hiệu quả và đặc biệt là sự xuất hiện của những công nghệ mang tính đột phá như trí tuệ nhân tạo (AI).

Tại Mỹ, 1/3 số bà mẹ từ 25-64 tuổi có con dưới 5 tuổi chọn làm việc từ xa một phần hoặc hoàn toàn - Nguồn ảnh minh họa: Cavan Images/Getty Images

Phụ nữ trẻ phá vỡ các quan niệm cũ

Tại Hàn Quốc, phụ nữ đang làm việc nhiều hơn và tạo ra sự tăng trưởng việc làm cao nhất trong lịch sử. Theo dữ liệu từ Tổng cục Thống kê Hàn Quốc, tỉ lệ việc làm của phụ nữ trong độ tuổi 30-39 đã tăng từ 61,3% năm 2021 lên 71,3% vào năm 2024. Tỉ lệ trên thậm chí vượt qua các nhóm tuổi khác, cho thấy phụ nữ trong độ tuổi này đang trở thành động lực chính của nền kinh tế.

Sự thay đổi dường như đến từ việc phụ nữ Hàn Quốc ngày càng tập trung vào sự nghiệp. Đồng thời, các chính sách hỗ trợ như nghỉ phép dành cho cha mẹ và các chương trình cân bằng công việc - cuộc sống cũng đã giúp nhiều phụ nữ quay trở lại thị trường lao động sau khi sinh con. Các ngành công nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao như công nghệ thông tin và truyền thông, vốn từng do nam giới chiếm ưu thế, đang ghi nhận sự tăng vọt về số lượng phụ nữ làm việc.

Tại Mỹ, một xu hướng tương tự cũng đang diễn ra. Phụ nữ thuộc thế hệ 9X (sinh từ 1990-1999) có tỉ lệ làm việc cao hơn so với thế hệ của mẹ họ. Đáng chú ý, trong khi tỉ lệ phụ nữ làm việc tăng, tỉ lệ nam giới trong lực lượng lao động lại giảm. Điều này thể hiện sự thay đổi đáng kể về vai trò giới trong xã hội.

Một yếu tố thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ vào thị trường lao động là sự gia tăng của hình thức làm việc từ xa và làm việc linh hoạt. Kể từ năm 2019, làm việc từ xa đã tăng gấp 4 lần tại Mỹ, giúp các bậc cha mẹ, đặc biệt là các bà mẹ có con nhỏ, có thể cân bằng giữa công việc và gia đình.

Theo nghiên cứu The Hamilton Project từ Viện Brookings (Mỹ), 1/3 các bà mẹ trong độ tuổi lao động có con dưới 5 tuổi tại nước này đang làm việc từ xa ít nhất một phần.

Sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là AI, cũng tạo ra những cơ hội mới cho phụ nữ. Nghiên cứu ở 16 quốc gia châu Âu giai đoạn 2011-2019 chỉ ra, các ngành nghề có tiềm năng ứng dụng AI đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về tỉ lệ phụ nữ làm việc. Các quốc gia có trình độ học vấn của phụ nữ cao và tỉ lệ tham gia lao động ban đầu lớn thường có sự liên kết tích cực giữa AI và việc làm của phụ nữ.

Những thách thức cần vượt qua

Một trong những rào cản lớn nhất là khoảng cách về lương. Tại Hàn Quốc, dù tỉ lệ phụ nữ làm việc đạt mức kỷ lục, nhưng mức lương trung bình hằng tháng của họ chỉ bằng 71% so với nam giới. Tương tự, tại Mỹ, dù phụ nữ làm việc với mức lương gần bằng nam giới, nhưng sau khi sinh con, họ lại phải đối mặt với sự giảm thu nhập và cơ hội thăng tiến do định kiến từ giới chủ.

Áp lực tài chính cũng là một yếu tố quan trọng. Chi phí sinh hoạt tăng khiến nhiều phụ nữ phải đi làm vì nhu cầu kinh tế. Việc trì hoãn sinh con để có nền tảng tài chính vững vàng hơn là một quyết định phổ biến. Ngoài ra, phụ nữ làm công việc không chính thức cũng đối mặt với nhiều rủi ro. Tại Anh, những phụ nữ tự kinh doanh không chính thức thường sợ hãi bị phát hiện và mất các khoản trợ cấp xã hội.

Để phụ nữ có thể phát huy tối đa tiềm năng, các chính sách hỗ trợ như nghỉ phép cho cha mẹ, chăm sóc trẻ em và môi trường làm việc linh hoạt cần được đẩy mạnh. Đồng thời, cần có các giải pháp để thu hẹp khoảng cách lương, xóa bỏ định kiến và tạo ra một xã hội công bằng hơn, nơi phụ nữ không phải lựa chọn giữa sự nghiệp và gia đình mà có thể dung hòa cả hai.

Linh La (theo Korea Herald,
The Conversation, CEPR, 19thNews, Biz Journals)