Những đứa trẻ mồ côi vì COVID-19

Những tiếng khóc tuyệt vọng

Theo số liệu của Đại học Johns Hopkins (Mỹ), tính đến cuối ngày 9/5, thế giới đã ghi nhận gần 160 triệu ca nhiễm và 3,3 triệu ca tử vong do COVID-19. Trong đó Mỹ, Brazil và Ấn Độ là ba quốc gia chứng kiến số người nhiễm và tử vong nhiều nhất. Đáng lưu ý, vì trẻ em dường như có sự phục hồi tốt hơn và chịu ảnh hưởng ít hơn bởi căn bệnh nhưng thực tế nhiều cộng đồng đang đối mặt với làn sóng trẻ mồ côi sau đợt bùng phát dịch bệnh quét qua.

Một đứa trẻ mồ côi tại mái ấm từ thiện của trại mồ côi Balgran ở Jammu, Ấn Độ - Ảnh: EPA

Vấn đề nghiêm trọng đến mức trên khắp Ấn Độ, các cơ quan tổ chức phi chính phủ và các nhóm viện trợ phải thiết lập vô số đường dây nóng để mọi người có thể thông báo về trẻ em mồ côi do COVID-19, và những trẻ em cần được chăm sóc ngay lập tức vì cha mẹ của chúng đã quá yếu. Akancha Srivastava, chuyên gia về an toàn mạng, thiết lập một số đường dây trợ giúp WhatsApp để mọi người có thể gửi thông tin chi tiết về trẻ em mồ côi.

Làm việc từ xa, cô xác minh các trường hợp, kiểm tra xem liệu những đứa trẻ có cần trợ giúp y tế ngay hay không, ghi lại chi tiết và gửi thông tin cho cơ quan phúc lợi trẻ em, cảnh sát. 

Tại bang Karnataka, quê hương của thành phố công nghệ Bengaluru và là tâm chấn của đợt lây nhiễm thứ hai bên cạnh thủ đô, chính quyền đã chỉ định một quan chức phụ trách việc đảm bảo trẻ em mồ côi do COVID-19 nhận được sự hỗ trợ thích hợp. 

Tác động lâu dài lên thế hệ tương lai

Theo ước tính của Hiệp hội Y khoa Mỹ, gần 40.000 trẻ em tại Mỹ đã mất cha hoặc mẹ do COVID-19. Sau khi mất cha mẹ, những gì đứa trẻ tìm kiếm là sự hỗ trợ từ những người thân và xã hội.

Tại Brazil, Marlene Torres, một người mẹ đơn thân trong độ tuổi đôi mươi với hai con nhỏ bỗng trở thành điểm tựa duy nhất cho bốn em trai từ 11-19 tuổi. Bất chấp những thách thức, Torres cho biết, cô không ngần ngại nhận vai trò mới khi cha mẹ lần lượt qua đời vì COVID-19. Người phụ nữ trẻ kiên định: “Tôi không thể tách rời gia đình này. Tôi sẽ không cho phép người khác cố gắng giành lấy quyền nuôi các em. Dù phía trước còn vô vàn khó khăn, tôi tin rằng cha mẹ trên trời sẽ giúp đỡ chị em tôi vượt qua”.

Vào tháng 3/2021, chính phủ Peru đã phát động chương trình viện trợ 55 USD mỗi tháng cho những trẻ em mất cha mẹ vì COVID-19. Theo Bộ Phát triển và Hòa nhập Xã hội của Peru, gần 11.000 trẻ vị thành niên tại nước này mồ côi do COVID-19 kể từ tháng 3/2020. Dù vậy, chương trình hỗ trợ khó kéo dài được lâu vì nguồn kinh phí có hạn. 

Việc mất cha mẹ còn gây ra những ảnh hưởng lâu dài đến cuộc sống và tâm lý của mỗi đứa trẻ. Một nghiên cứu của Trường đại học Y Pittsburgh (Mỹ), tỷ lệ trầm cảm và rối loạn căng thẳng sau chấn thương ở những trẻ em mất cha hoặc mẹ tăng nhanh so với bạn đồng trang lứa. Trầm cảm chủ yếu xảy ra trong hai năm đầu sau khi mất người thân, và tập trung ở nhóm trẻ từ 12 tuổi trở xuống.

Robin Gurwitch, giáo sư tâm lý học tại Trung tâm Y tế Đại học Duke (Bắc Carolina), nhận định: “Cần phải cung cấp những hỗ trợ nhất định dành cho trẻ em để có thể đối phó với mất mát, đau buồn sau cái chết của người thân. Đảm bảo rằng chúng luôn có những đường dây liên lạc xã hội cần thiết”. 

Ngọc Hạ (tổng hợp)